«جاۋجۇرەك» دراماسى لوندوندا ساحنالاندى

قازاق ونەرىنىڭ قارا شاڭىراعىنىڭ ءبىرى – م.اۋەزوۆ اتىنداعى مەملەكەتتىك اكادەميالىق دراما تەاترى ءوزىنىڭ 92 جىلدىق ساليقالى تاريحىندا نە ءبىر بەلەستەردى باعىندىرعان كيەلى ونەر ۇجىمى. اكادەميالىق تەاتر ادامزات مادەنيەتى مەن ادەبيەتىنىڭ جاۋھارى سانالاتىن ساحنا ونەرىنىڭ قازاق توپىراعىنا تامىر تارتىپ، وركەن جايۋىنا نەگىز قالاپ، قازاقتىڭ مادەنيەتى مەن ونەرىن زاماناۋي دەڭگەيگە كوتەرۋگە، قازاقستان رەسپۋبلياسىنىڭ رۋحاني دامۋىنا بەلسەندى قىزمەت ەتىپ كەلەدى.

تەاتر رەپەرتۋارى ءار كەزەڭدە الەم كلاسسيكتەرى مەن قازاق دراماتۋرگياسىنىڭ داڭقتى تۋىندىلارىمەن ايشىقتالىپ وتىردى. سونىڭ ءبىر ايعاعى رەتىندە مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگىنىڭ تىكەلەي قولداۋىمەن  اكادەميالىق تەاردىڭ ۇستىمىزدەگى جىلدىڭ  1-7 قازان ارالىعىندا ۇلىبريتانيانىڭ استاناسى لوندون قالاسىندا وتكەن  III قازاقستان ونەرىنىڭ فەستيۆالىنە قاتىسۋىن ايتۋىمىزعا بولادى.

پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆ بيىل جاريالانعان «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» اتتى ماقالاسىندا جاھاندانۋ داۋىرىندەگى قازاقستاندىق مادەنيەتتىڭ بۇگىنى مەن بولاشاعىنا ۇلكەن ءمان بەرىپ: «ءبىز ءححى عاسىردىڭ جاھاندىق كارتاسىندا ەشكىمگە ۇقسامايتىن، دەربەس ورنى بار ۇلت بولامىز دەسەك، «جاھانداعى زاماناۋي قازاقستاندىق مادەنيەت» جوباسىن ىسكە اسىرۋعا ءتيىسپىز. الەم ءبىزدى قارا التىنمەن نەمەسە سىرتقى ساياساتتاعى ءىرى باستامالارىمىزبەن عانا ەمەس، مادەني جەتىستىكتەرىمىزبەن دە تانۋى كەرەك»، - دەگەن ەدى. وسى باستاماعا ساي مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگى جوعارىدا العا قويىلعان مىندەتتەردى جۇيەلى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن «جاھانداعى زاماناۋي قازاقستاندىق مادەنيەت» اتتى ارنايى حالىقارالىق جوبا قابىلداعان بولاتىن. 19-قازاندا پاريجدە، يۋنەسكو-نىڭ شتابىندا وتكەن شارادا وسى باعدارلاما جان-جاقتى تانىستىرىلدى. اكادەميالىق دراما تەاتردىڭ وسى جولعى لوندون ساپارىندا مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگىنىڭ تىكەلەي قولداۋىمەن ۇيىمداستىرىلعان پرەزيدەنت باستاماسىن ىسكە اسىرۋ باعىتىنداعى ناقتى قادامى دەۋگە بولادى.

اكادەميالىق دراما تەاتر  شەكيسپيردىڭ وتانى انگليا استاناسىنا «جاۋجۇرەك» دراماسىمەن باردى. مۇنىڭ دا وزىندىك سەبەبى بار. ەلىمىزدە تاياۋدا عانا وتكەن اۋقىمدى، ماڭىزدى جوبانىڭ ءبىرى – «ەكسپو -2017» اياسىندا مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگى ۇيىمداستىرعان  حالىقارالىق مامانداندىرىلعان كورمەنىڭ مادەني باعدارلاماسى. باعدارلاما اياسىندا ءارتۇرلى باعىتتا وتكەن تەاتر جانە كينو فەستيۆالدەرى، كونتسەرتتەر قازاقستاندىق جانە شەتەلدىك قوناقتارعا ەرەكشە اسەر قالدىرعان بولاتىن. كورمەنىڭ ۇلىبريتانيا پاۆيلونىندا قر مادەنيەت جانە سپورت ءمينيسترى ارىستانبەك مۇحامەديۇلى ۇلىبريتانيا مەن قازاق ەلىنىڭ مادەنيەت پەن ادەبيەت سالاسىنداعى بايلانىسىنىڭ ارتقانىن ايتىپ، ىزگى تىلەگىن بىلدىرگەن ەدى.  ەكى ەل اراسىنداعى دوستاستىق كەزدەسۋ، اراعا كوپ ۋاقىت سالماي ۇلىبريتانيادا ءوز جالعاسىن تابۋعا سەبەپشى بولدى.

قازاقتىڭ بالۋانى، ءانشى-كومپوزيتور، سەرى، حالىق اراسىندا بالۋان شولاق اتانعان نۇرماعانبەت بايمىرزاۇلىنىڭ ومىرىنەن سىر شەرتەتىن قويىلىمدى تەاتر ۇجىمى 1 قازان كۇنى ستوكۋەلل تەاترىنىڭ ساحناسىندا كورەرمەنگە ۇسىندى. بۇل جالپى اكامدەميالىق تەاتر ءۇشىن دە، قازاقستان ءۇشىن دە ۇلكەن جاڭالىق، باستاما دەۋگە بولادى. ويتكەنى قازاق تەاترى ءوز تاريحىندا ۇلتتىق ونەرىمەن الەمدىك ۇلكەن مادەنيەت وشاقتارىنىڭ ءبىرى، تەاتردىڭ بەسىگى سانالاتىن لوندون دا ونەر كورسەتتى. كەلگەن كوپ كورەرمەننەن اعىلشىنداردىڭ قازاق ونەرىن جىلى قابىلداعانىن سەزىپ تۇردىق. سوڭىندا وتكەن شىعارماشىلىق كەزدەسۋدە ادەبيەتتانۋشى سارا كوپلەي قازاق تاريحى مەن مادەنيەتىنە بويلاپ، ۇلتتىڭ رۋحاني بەينەسىن كورسەتەتىن قويىلىمدى ءوزىنىڭ جوعارى باعالايتىنىن جەتكىزدى. بريتان-قازاق قوعامىنىڭ توراعاسى رۋپەرت گۋدمان دا اكتەرلەردىڭ شەبەرلىگىنە ءتانتى ەكەنىن ءسوز ەتتى. «قويىلىمدا ەلدىڭ تاريxى دا، مادەنيەتى دە بار. مۇندا تەك قازاقتىڭ جاعدايى عانا ەمەس، xالىقارالىق ماسەلە دە قوزعالدى. جالپى قازاق تەاترىنىڭ لوندونعا كەلىپ ونەر كورسەتۋى جاقسى ءداستۇر»، -دەدى ول. بريتاندىق گرۋزين، رەجيسسەر داۆيد پاپاۆا سپەكتاكلدىڭ بويىنداعى ونەر مەن ۇلتتىق رۋحتىڭ ۇندەستىگىنە توقتالا كەلىپ «كەز كەلگەن الىپ يمپەريامەن شەكتەسىپ جاتقان ەل ءتىلى مەن مادەنيەتىنىڭ جۇتىلىپ كەتۋ قاۋپىن ارقاشان دا ەستە ۇستاعانى ءجون. وسى جاعىنان العاندا قويىلىمنىڭ تاقىرىبى بۇگىن دە وزەكتى دەپ ايتار ەدىم»، - دەگەن جۇرەك جاردى لەبىزىن ءبىلدىرىپ، وسىنداي قويلىمدى الەمدىك مادەنيەتتىڭ اياسىندا ناسيقاتتاۋعا ات سالىسقان قر مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگىنىڭ قىزمەتىنە العىسىن ءبىلدىردى. ءوز كەزەگىندە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇلىبريتانياداعى ەلشىسى ەرلان ىدىرىسوۆ مىرزا «نەگىزى ەلشى - مەن ەمەس، ناعىز ەلشى - ونەر ادامدارى، مۋزىكانت، اكتەر، سپورتشىلار. ويتكەنى، مادەنيەتىمىز ارقىلى، سپورتتىق جەتىستىكتەرىمىز ارقىلى ءبىزدى ەل تانيدى، ونەر ارقىلى ەلدىڭ رۋxاني جاندۇنيەسىن جەتكىزەتىن، جۇرەگىن جەتكىزەتىن دە وسى سپورت، تەاتر تۇلعالارى»، - دەدى. قازاق ونەرىن، ادەبيەتىن، تاريxىن وسىنداي تەاتر فەستيۆالى ارقىلى الەمگە تانىتۋ - ءبىزدىڭ پرەزيدەنتىمىز نۇرسۇلتان ءابىشۇلى نازارباەۆ حالقىمىزدىڭ الدىنا قويعان ماڭىزدى مىندەت - رۋxاني جاڭعىرۋدىڭ ءبىر كورىنىسى، - دەپ اتاپ ءوتتى ەلشى.

جالپى بۇل ساپاردىڭ ءمانى مەن ماعىناسى ءبىز ءۇشىن ايتىپ تاۋىسقىسىز دەۋگە بولادى. وسىنداي بەدەلدى ەلدەردە، تەاتر مايتالماندارى اراسىندا ءبىزدىڭ وتاندىق تۋىندىمىز، ءوزىمىزدىڭ ارتىستەرىمىز ورىنداۋىندا ساحناعا شىعۋى جانە جاقسى قابىلدانۋى ءبىز ءۇشىن ۇلكەن قۋانىش.

ەرلان ءبىلال،

م.اۋەزوۆ اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك

اكادەميالىق دراما تەاترىنىڭ ديرەكتورى

“The Qazaq Times”