الداعى 13 قاڭتار كۇنى ساعات 17:00-دە استاناداعى تۇڭعىش پرەزيدەنت كىتاپحاناسىنىڭ مۋزەيىندە «قارالى قاڭتار» - تاۋەلسىزدىككە جول» اتتى فوتوكورمە وتەدى. كورمە 1990 جىلى باكۋدە بولعان تراگەدياعا بايلانىستى بولماق. بۇل تۋرالى قازاقستانداعى ازەربايجان رەسپۋبليكاسى ەلشىلىگىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى حابارلادى.
فوتوكورمەنى «مادەنيەت ىقپالداستىعىنداعى ديالوگ» حالىقارالىق مۋزەي جوباسى اياسىندا، ازەربايجان ەلشىلىگى مەن تۇڭعىش پرەزيدەنت كىتاپحاناسى بىرلەسە ۇيىمداستىرىپ وتىر.
ازەربايجان ەلى 20 قاڭتاردى قارالى كۇن رەتىندە ەسكە الىپ كەلەدى. وسىدان 27 جىل بۇرىن، 19-نان 20 قاڭتارعا قاراعان ءتۇنى سوۆەت وداعى باسشىلىعىنىڭ بۇيرىعىمەن باكۋگە قارۋلى اسكەر كىرىپ، بەيبىت تۇرعىنداردى وققا ۇستادى. اسكەر كىرمەس بۇرىن، قاراپايىم حالىق ارمەنيانىڭ ازەربايجانعا قارۋلى اگرەسسياسىن توقتاتۋ تۋرالى، وداق پەن رەسپۋبليكا باسشىلارىنا نارازىلىق رەتىندە ميتينگ وتكىزگەن بولاتىن. ياعني، ازەربايجان تەرريتورياسى سانالاتىن تاۋلى قاراباح وقيعاسىنا بايلانىستى تالاپتارىن بىلدىرگەن.
19 قاڭتار كۇنى سوۆەتتىك مەملەكەتتىك قاۋىپسىزدىك كوميتەتىنىڭ «الفا» ەرەكشە ءبولىم جاساقتارى ازەربايجان تەلەارناسىنىڭ ەنەرگوبلوگىن تالقانداپ جىبەردى. جۇرت نە بولىپ جاتقانىنان حابارسىز قالدى. تەك قالادا توتەنشە جاعداي جاريالانعانىن تەك قالانى باسىپ العان سوۆەت ارمياسىنىڭ تىكۇشاقتاردان تاستاعان ۇگىت قاعازدارى ارقىلى عانا ءبىلدى.
سول كۇنگى قاندى وقيعادان 134 بەيبىت تۇرعىن قازا تاۋىپ، 700-دەي ادام جارالاندى. اسكەري تەحنيكا ادامداردىڭ توبىن تاپتاپ ءوتتى. اسكەر كىرگەن سوڭ، قارسى شىققان بەلسەندىلەردى تۇتقىنداي باستادى. بۇعان قاراماستان، 22 قاڭتار كۇنى قايتىس بولعان ادامداردىڭ جانازاسىنا 1 ميلليوننان استام ادام قاتىستى. قۇرباندار قويىلعان سول تاۋلى باق، وسى كۇنى باتىرلار اللەياسى دەپ اتالادى. بۇل كۇن ازەربايجان تاريحىنا «قارالى قاڭتار» بولىپ ەندى.
ارادا قانشا ۋاقىت وتسە دە، ازەربايجان حالقى وسى كۇندى ارداقتاپ، ءار جىلى 20 قاڭتاردى قاسىرەتتى كۇن رەتىندە ەسكە الادى.
وسىعان بايلانىستى ازەربايجان-قازاقستان ەكى ەل فوتوكورمە ارقىلى جۇرت نازارىن «قارالى قاڭتارعا» اۋدارماق. سول ارقىلى، قارۋلى اسكەردىڭ بەيبىت تۇرعىنداردى قان قاساپقا سالعان اۋىر تراگەدياسىن قوعاممەن بىرگە بولىسپەك.
بۇل فوتولار ازەربايجان حالقىنىڭ كۇشتى، قۋاتتى رۋحىنىڭ ءتىرى كۋاسى. ەرلىكپەن قازا بولعاندارىڭ ءىسى – ازازتتىق جانە وتان ۇعىمدارىنىڭ بوس ءسوز ەمەس ەكەنىن دالەلدەيدى.
1990 جىلعى 20 قاڭتار وقيعاسى سوۆەت وداعىنىڭ ىدىراۋىنداعى قوزعاۋشى كۇشتەردىڭ ءبىرى بولدى. سسونداي-اق، ازەربايجانعا باعا جەتپەس تاۋەلسىزدىكتى الىپ بەردى دەۋگە بولادى.
"The Qazaq Times"