كاتارداعى جاعداي گاز تۇتىنۋشى ەلدەردىڭ نارىعىنا كەرى اسەر ەتۋى مۇمكىن

كاتار مەن تاياۋ شىعىس ەلدەرىنىڭ ديپلوماتيالىق قارىم-قاتىناستىڭ ءۇزىلۋى وپەك پەن وعان مۇشە ەمەس ەلدەر اراسىندا جاسالعان مۇناي كولەمىن قىسقارتۋ تۋرالى كەلىسىمگە كەرى اسەر ەتۋى مۇمكىن. ءتىپتى بۇل گاز تۇتىنۋشى ىرى ەلدەردىڭ "باس اۋرۋىنا" اينالىپ، كومىرسۋتەك نارىعىنداعى تۇراقسىزدىققا اكەپ سوعادى. مۇنداي ويدى نيۋ-يوركتەگى Navigator Principal Investors LLC قورىنىڭ باسشىسى كايل شوستاك (Kyle Shostak) ايتقان.

ايتا كەتەيىك، كەشە ەگيپەت، ساۋد ارابياسى، باحرەين جانە بىرىككەن اراب امىرلىگى كاتاردى "تەرروريستىك ۇيىمداردى قولداپ، تاياۋ شىعىستاعى جاعدايدىڭ تۇراقسىز بولۋىنا ىقپال ەتتى" دەپ كىنالاپ، ديپلوماتيالىق قاتىناستى توقتاتاتىندارىن مالىمدەگەن. سونداي-اق، ليۆيا مەن يەمەننىڭ شىعىس بولىگى، مالديۆا مەن ماۆريكي دە كەيىن كاتارمەن قاتىناستى ۇزەتىندەرىن ايتتى.

"مۇناي ءوندىرۋ بويىنشا وپەك ەلدەرى اراسىندا كاتاردىڭ ۇلەسى كوپ ەمەس. جىلىنا شامامەن 600 مىڭ توننانى قۇرايدى. سوندىقتان بيرجاداعى باعاعا بۇل جاعداي اسا اسەر ەتە قويمايدى", - دەيدى شوستاك ريا نوۆوستيگە بەرگەن مالىمدەمەسىندە.

ونىڭ سوزىنشە، كاتارداعى بۇل جاعدايدىڭ اسەرىنەن وپەك پەن وعان مۇشە ەمەس ەلدەر اراسىنداعى قارا التىننىڭ كولەمىن قىسقارتۋ تۋرالى جاسالعان كەلىسىم ورىندالماي قالۋى عاجاپ ەمەس.

"ەگەر وپەك ەلدەرىنىڭ اراسىندا وسىنداي ءتۇرلى كوزقاراستار پايدا بولىپ جاتسا، وندا كەلىسىمنىڭ جۇزەگە اسۋى ەكىتالاي. بۇل كەلىسىم ونسىزدا قيىندىقپەن جاسالعان ەدى. بىراق وڭ اسەرى دە جوق ەمەس. مىسالى اقش-تىڭ وندىرىسكە قاتىستى بولجامدارى جاقىن ارادا شيەلەنىسە ءتۇسۋى مۇمكىن", - دەيدى ول.

سونداي-اق، شوستاكتىڭ سوزىنشە، كاتار - الەمدەگى ءىرى گاز ءوندىرۋشى ەلدەردىڭ ءبىرى. مەملەكەت گازدى اراب ەلدەرىنە عانا ەمەس، باسقا ەلدەرگە دە ەكسپورتتايدى. مىسالى ديپلوماتيالىق قاتىناستان باس تارتقان ەگيپەت كاتاردىڭ گازىن ەڭ ءىرى كولەمدە تۇتىنادى. سوندىقتان كاتارعا قارسى قولدانىلعان شارالار بارلىق ترانسپورتتىق اعىنعا كەدەرگى كەلتىرەدى.

"Vitol, Glencore, Trafigura سىندى الەمدىك ءىرى ترەيدەرلەر گازدىڭ ەڭ كوپ بولىگىن كاتاردان ساتىپ الادى. سوندىقتان ولار دوحادان كەلەتىن گاز كولەمىن الماستىراتىن ەلدى تابۋ كەرەك، ال ەگەر ترانسپورت، لوگيستيكا سالاسىندا جاعداي قيىنداسا، بۇل ترەيدەرلەرگە ۇلكەن پروبلەما بولادى", - دەيدى ساراپشى.

وسىنىڭ ناتيجەسىندە نارىقتا گاز باعاسى مەن وعان سۇرانىس ارتۋى مۇمكىن.

“The Qazaq Times”