Foto: Getty Images. AQŞ äskeriniñ qwramında bolğan La David Johnson-dı jerleu räsimi.

AQŞ äskeriniñ Niger jäne özge de Afrika memleketterinde soğısıp jürgeni Kongress müşeleriniñ tarapınan tuındağan swraqtardıñ qatarın jiiletti. Olar Amerika jerinen alıs aumaqtarda öz azamattarınıñ ne sebepti ömirin qaterge tigip jürgenin bilgisi keledi. Afrika elderindegi jergilikti ekstremistik toptarğa qarsı qaqtığıstarğa aralasuda AQŞ-tıñ qanday müddesi bar ekenin tüsinbegen senatorlardıñ swrauına oray, memlekettik hatşı Reks Tillerson men Qorğanıs ministri Djim Mettis Amerika Prezidentiniñ soğıs jariyalau jäne jürgizudegi qwqıqtarı turalı twñğış ret aşıq qoğamdıq talqılau ötkizdi.

Talqılaudıñ negizgi taqırıbına aynalğan 2001 jıldıñ 11 qırküyegindegi Al'-Kaidanıñ şabuılınan keyin qabıldanğan AUMF (Authorisation to use military force) - Äskeri küşterdi paydalanu qwzırettiligi turalı zañ boldı. Sonımen osı zañğa qoyılğan negizgi swraqtardı nazarlarıñızğa wsınamız:

Bwl zañnıñ qanday qarama-qayşı twstarı bar?

Bwl zañğa säykes, Prezident ömir men ölim operaciyaların jürgizu turalı şeşim qabılday aladı. Al AQŞ-tıñ Konstituciyasında Amerikanıñ özge elderge soğıs jariyalauı turalı şeşimin Kongress qabıldaydı.

2001 jılı atışulı terraktiden keyin AQŞ Prezidentine Al'-Kaida men Talibannıñ közin joyu üşin äskerdi paydalanuğa rwqsat beretin rezolyuciya qabıldandı. 2002 jılı Amerika äskerin Irakka kirgizu üşin Djordj Buşqa kezekti rezolyuciya tağı berildi.

Onan keyin "Islam memleketi" wyımına qarsı küresti bastağan Barak Obama men Niger elindegi ekstremistik toptarğa qarsı äskerin jwmıldırğan Donal'd Tramp AUMF zañındağı qwzırettiligin alğa tarttı.

Juırda Nigeriyada üş Amerika azamatı qaza tapqannan keyin halıq Prezidenttiñ özge memleketterge äsker jiberu turalı şeşimderine qatañ qaray bastadı. Senatorlar Amerika äskerileriniñ Batıs Afrikada oqıtu-jattığu jwmıstarın jürgizuinde AQŞ-tıñ qanday müddesi bar ekenin tüsine almaytındıqtarın jetkizdi.

AUMF zañı kerek pe?

Qırküyek ayında respublikalıq senator Rend Pol Äskeri küşterdi paydalanu qwzırettiligi turalı zañnıñ küşin joyu turalı wsınıs bildirdi. Onıñ oyınşa, bwl AQŞ Prezidentiniñ "qalağan uaqıtında el  äskerin, älemniñ kez kelgen böligine attandıruın" toqtatadı äri äskeri operaciyalar Amerika halqına qanday payda äkelui mümkin ekenin anıqtauğa kömektesedi.

Djim Mettis te osığan deyin zañnıñ jaña nwsqada qabıldanuın qoldap, bwl belgili bir jerge äsker attandıru turalı şeşimdi bükil Amerika halqı bolıp qabıldauğa jol aşadı degen bolatın.

“The Qazaq Times”