AQŞ pen Soltüstik Koreya janjaldı soğısqa deyin jalğastırmaq

Bir aptadan bergi eki el arasındağı bir-birine joldağan dialogtar men kekesin jauaptarğa saraptama jasay kele, «The Wall Street Journal» basılımı AQŞ pen Soltüstik Koreya ölispey berispeytin küyge jetti dep jazdı. 

AQŞ pen Soltüstik Koreya arasındağı dwşpandıq sıñay bir beleske köterildi. Soltüstik Koreyanıñ SİM basşısı senbi küni BWW-da bayandama jasağanda Amerika qwrlığın zımırandarmen soqqılaudıñ qiın emes ekenin aytqan. AQŞ Korey tübeginiñ şığıs jağalauına soğıs wşaqtarın ornalastırıp äskeri küştiñ quatın sınap körmekşi.

AQŞ Qorğanıs ministriniñ mälimetine qarağanda AQŞ ornalastırğan wşaqtar Soltüstik Koreyanıñ teñiz aydındarına jaqın keldi, alayda olar halıqaralıq ortaq keñistikten attap ötpegen. Bwl 1990 jılğı Soltüstik Koreya zımırandar men yadrolıq qarulardı sınaqtan ötkizgennen bergi,   AQŞ äskeri küşteriniñ Soltüstik Koreyanıñ su üsti şekarasına eñ jaqın kelui.

AQŞ Qorğanıs departamentiniñ mälimdemeşisi Dana Ueyt (Dana White): «Bwl retki äreket AQŞ-tıñ batıl qadamğa barğanınıñ belgisi, sonday-aq bwl bir ayqın  eskertu. YAğni, bwl prezident Tramptıñ köptegen mümkindikter arasınan tañdap alğan äskeri qadamınıñ biri. Sol arqılı Soltüstik Koreyağa ses körsetip, tığırıqqa tireydi. AQŞ barlığına tas tüyin dayın. Jasaqtalğan äskeri küşti iske qosıp AQŞ pen onıñ odaqtastarın qorğay aladı», - dedi.

Ötken senbide jasalğan bwl äreket wzaq uaqıttan bergi AQŞ pen Soltüstik Koreya arasındağı teke-tirestiñ soñğı beynesi boldı. Älem elderi atalğan äreketten alañdauşılıq bildirip, eki jaqtı sabırğa şaqırdı. Alayda, KHDR men AQŞ alğan betterinen qaytar emes.

Ötken aptada AQŞ prezidenti Donal'd Tramp Soltüstik Koreyanıñ eñ joğarı basşısı Kim Joñ Undı (Kim Çen In) «zımıran adam» dep atap, «otpen oynap otır» degen türli kekesin sözderdi aytqan edi. Sonımen birge, AQŞ özin jäne odaqtastarın qorğau üşin Soltüstik Koreyanıñ külin kökke wşıradı dep qorqıtqan. Degenmen, bwl sözine de Kim Joñ Un jauap qatpay qalğan joq.  Ol öz kezeginde Tramptı «aljasqan» dep atap, «Ol prezident boluğa layıq emes, biz ese aluğa dayınbız» degen edi.

Tartısqa tolı ötken aptanıñ soñğı küni KHDR-nıñ sırtqı isterge jauaptı basşısı Ri Yoñ Ho (Ri Yong Ho) BWW otırısında, Soltüstik Koreyanıñ äskeri küş qoldanuı tek söz jüzinde ğana aytılıp qalmaytının eskertken. O sözinde soñğı jıldarı KHDR-nıñ ballistikalıq zımırandar men yadrolıq bağdarlamaların ornıqtı türde damıtqanın alğa tarttı. Äri barlıq eldiñ Soltüstik Koreyanıñ qwrlıq aralıq zımıran soqqıların jasay alatının biletinin eskertti. Ol jäne: «Tramp öziniñ ne aytıp jürgenin añğarmaytın bolsa kerek. Soltüstik Koreya sözinde twradı. Äri bizdiñ beretin qarımta jauabımız ol oylağannan äldeqayda salmaqtı boladı. Biz tek oğan saq boludı eskertemiz. Soltüstik Koreya külli Amerika qwrlığın zımırandarmen atqılauğa da dayın», – degen bolatın.

Soltüstik Koreya lauazımdısınıñ bwl sözin BWW otırısındağı barlıq eldiñ ökilderimen birge Qwrama Ştat ökilderi de tıñdap şıqtı. Biraq, bwl sözderge eşbir qarsı jauap aytılmadı. Älemdik qauımdastıq Soltüstik Koreyadan qazirgi uşıqqan jağdaydı oñauda sabırmen tıñdap, kelisimder arqılı qayşılıqtardı şeşuge üles qosuın ümit etti. Alayda, Ri Yoñ Ho qauımdastıqtıñ bwl ümitin aqtamay şıqtı. Ol AQŞ prezidentin türli balağat sözdermen sıbadı. Älemdik qauımdastıqtıñ kezekti otırısın tärtipsizdik dep bağaladı jäne «osınıñ bastı jauapkerşiligi Trampta» dep körsetti.

Tramp osıdan keyin de qaymığıp qalğan joq. Ol öziniñ Tvitter paraqşasına: «Men jaña ğana, onıñ BWW otırısındağı sözin tıñdap şıqtım. Eger onıñ aytıp otırğandarınıñ bäri şınımen de Kim Joñ Unnıñ sözi bolsa, onda olardıñ sanaulı ğana küni qaldı», - dep jazdı.

Pentagon mälimetinde AQŞ äue armiyasınıñ B-1 «mergender» (Lancer)  attı bombalauşı wşağı men  F-15C «Bürkit» (Eagle) attı joyğış wşaqtarın qamtığan 8 äskeri wşağınıñ qatısqanın aytqan. Al, Tınıq mwhit qolbasşılıq ştabınıñ komandiri, F-15C altauı Japoniyadağı AQŞ-tıñ Kadena Air Base äskeri bazasınan wşqanın, qajet jağdayda soqqı jasauğa  tolıqtay dayın ekenin aytqan.

Japoniya Soltüstik Koreyanıñ zımıran nısanalarınıñ işinde twr. Qırküyektiñ orta şeninde Soltüstik Koreyanıñ zımıranı japon keñistigine deyin köterilgen bolatın. Odan bwrın da bir ret Soltüstik Koreyanıñ zımırandarın Japoniyağa bağıttalğan edi. Oñtüstik Koreyanıñ ştab basşısı: «Şabuıl sınağı 3700 şaqırımğa jetti, demek Guam araldarı da Soltüstik Koreyanıñ qırğındau nısanasınıñ işinde degen söz», - degen boljamın aytıp edi.

BWW-da Soltüstik Koreyanıñ 7 ökili otırdı. Olar AQŞ-tı ğana emes, qauımdastıqtıñ özin de sınğa alıp: «AQŞ, Wlıbritaniya, Franciya, Resey jäne Qıtay qatarlı altı eldiñ ğana müddeleri közdelgen, al Soltüstik Koreyağa ädiletsiz qısımdar men sankciyalar jasaldı», - dep şağımdandı. Bwl uaqıtta AQŞ ökilderi olardıñ sözin ünsiz tıñdap qana otırdı. Köptegen eldiñ lauazımdıları men ökilderi bwl teke-tirestiñ tım qauipti ekenin aytıp eskertuler jasauda. Alayda, AQŞ pen Soltüstik Koreya janjaldı soğısqa deyin alıp baruğa äzir twrğanın añğarttı.

Ädilet Ahmetwlı

 “The Qazaq Times”