Uañ I men Şerman Tyanjinde kezdesti. Foto: Şinhua agenttiginen.

Keşe, 26 şilde küni AQŞ memlekettik hatşısınıñ orınbasarı Vendi Şerman hanım Qıtaydıñ Tyanjin (or.Tyan'czin') qalasında Qıtay lauazımdılarımen kezdesti. Kezdesude taraptar «aşıq pikirtalas» ötkizdi. Bwl kezdesude AQŞ-Qıtay arasındağı negizgi qayşılıqtar talqılandı.

Tyanjindegi kezdesude Şerman hanımmen Qıtay SİM basşısı Uañ I jäne onıñ orınbasarı Şie Fıñ kezdesti. Taraptar bwl kezdesudi «aşıq» dep sipattadı. Bılayşa aytqanda eki eldiñ lauazımdıları qayşılıqtar men kelispeuşilikterdi aşıq talqığa saldı.

Kezdesudiñ jalpı barısın sipattaytın bolsaq, ädettegidey eki tarap ortadağı qayşılıqtar men kelispeuşilikke birin-biri ayıptap jattı. Soğan qaramastan qazirgidey şielenistiñ tereñdey tüsken kezinde Tyanjindegi kezdesu özindik joğarı mänge ie boldı.

Şerman hanım Qıtaydı ıntımaqqa şaqırdı

Şerman hanım qıtaylıq äriptesterin qayşılıqtan şığıp, derjava retindegi jauapkerşiligin tereñ sezine otırıp pandemiya, klimat özgerisi sekildi jahandıq ortaq mäselelerde Qwrama Ştattarmen ıntımaqtasuğa şaqırdı. Ol bwnday mälimdemesin «Assoşieyted Presske» telefon arqılı bergen swhbatında jasağan. Şerman hanımnıñ pikirinşe, eki el arasında qayşılıqtar köp bolğanımen, derjavalardıñ jahandıq jauapkerşiligi asa mañızdı. Onıñ aytuınşa, Qwrama Ştattar Qıtaymen ekonomikalıq bäsekelestiktiñ boluına qarsı emes, tek bwl bäsekelestik eki el arasındağı qarım-qatınastıñ twtas bolmısına aynalıp ketuin qalamaydı.

Eñ qızığı, kezdesu qarsañında Qıtay SİM ökili Jau Lijiyan Beyjiñde jasağan mälimdemesinde «Qwrama Ştattar bir jağınan Qıtay müddesine nwqsan keltirip otırıp, endi bir jağınan kelisimge qol jetkize almaydı» degen sözderdi de aytıp saldı. Biraq, bwl kezdesudiñ eki el qarım-qatınası üşin mañızdı ekenin rastadı.

Bılay qarağanda, qırıq jıl jaulasqan eldiñ de keybir mäselelerde ortaq müddeleri bolatını sekildi, AQŞ pen Qıtaydıñ da ortaq müddesi bar jahandıq mäseleler köp. Keybir öñirlik mäselelerde de eki derjava ortaq müddege qaray beyimdeluge qwlıqtı. Tyanjin kelissözine qatıstı habarlarğa qaray otırıp, Qwrama Ştattar Qıtaydı kelissöz üsteline keltiru üşin osı ortaq müddelerdi köbirek alğa tartqanın bayqauğa boladı.

Qıtay SİM jetekşisiniñ orınbasarı AQŞ-tı ötkir sınğa aldı

Degenmen, Qıtay SİM basşısınıñ orınbasarı Şie Fıñ bolsa AQŞ-Qıtay şielenisin köbirek Uaşingtonnıñ qateligi dep körsetkisi keldi. Ol söz arasında: «AQŞ eki el arasındağı qarım-qatınastı tığırıqqa tiredi», – dedi. Sonday-aq «Qwrama Ştattar Qıtaydı älemge wsqınsız etip körsetuge tırısıp otırğanın» ayttı. Osılardı ayta kelip, Şerman hanımğa qarata «AQŞ eki el qatınasın tığırıqqa qaray tiremey, qauipti sayasattı özgertui kerek» degen pikirin bildirgen.

Qıtay sırtqı ister ministriniñ orınbasarı sözinde Jo Bayden biligi Qıtaydıñ ekonomikalıq damuın baqılauına alıp, onı tejeuge tırısıp otır dep körsetti.

Tyanjinde talqılanğan taqırıptar

Eki el ortasındağı bastı qayşılıqtar men közqaras ortaqtaspay twrğan tüytkilerdiñ bäri derlik osı kezdesude ortağa salındı.

AQŞ tarabınan köterilgen taqırıptar qatarında adam qwqığı, Beyjiñniñ Hoñkoñdağı (Gonkongtağı) antidemokratiyalıq repressiyaları, Şıñjandağı genocid pen adamzatqa qarsı qılmıstar, Tibettegi zorlıq-zombılıq, baspasöz jäne söz bostandığı, sonday-aq Beyjiñ qoldağan kiber-qılmıstıq äreketter, Tayuan (Tavan') taqırıbı, Şığıs qıtay jäne Oñtüstik qıtay teñizindegi dauşarlar, t.b. Şerman bastağan delegaciya kezdesude osı atalğan mäseleler boyınşa keybirine alañdauşılıq bilridirp, keybir mäsele boyınşa Beyjiñdi ayıptap ta aldı.

Qıtaylıq resmi BAQ mälimetine qaraytın bolsaq, Qıtay sırtqı ister ministriniñ orınbasarı Şie Fıñ talqı taqırıbına qatıstı eki türli tizim wsınğan. Onıñ birinşisin – «Qatelikterdi tüzetu tizim», ekinşisin – «Qıtaydı alañdatatın negizgi mäselelerdiñ tizimi» dep atağan eken. Birinşi boyınşa, Qıtay tarabı AQŞtan qıtaylıq studentter men QKP müşelerine qatıstı vizalıq şekteulerdi, qıtaylıq şeneunikter men mekemelerge bağıttalğan sankciyalardı talap etken. Ekinşisi boyınşa antiamerikalıq jäne AQŞ-tağı Aziyanı jekköru men kemsituge, Qıtay azamattarınıñ ädiletsizdikke wşırauı boyınşa alañdauşılıq bildirgen.

AQŞ pen Qıtay liderleri kezdese me?

Keşegi kezdesudiñ auqımı men kötergen taqırıptardıñ tereñdigi aqparat qwraldarınıñ nazarın audarttı. Bwl jolı Bayden men Şi ortasında kezdesu talqılanbağanımen, elder arasındağı şielenistiñ negizgi tüyinderi ortağa salındı, bir qarağanda bwl  eki elliderleriniñ kezdesuine jol aşılğanday körindi.

Aq üy baspasöz ökili keşegi mälimdemesinde: «Prezident Bayden betpe-bet diplomatiyalıq kezdesuge senimdi. Bwnı ol ünemi aytıp keledi. Biz kezdesudiñ mümkindigi tuadı dep senemiz», – degen.

Sarapşılar men sayasattanuşılar AQŞ pen Qıtay liderleri qazan ayında Rimde ötetin G20 sammitinde kezdesui mümkin dep sanaydı.

“The Qazaq Times”