Bıltırdan beri älemdi dürbeleñge salğan koronavirus Qıtaydıñ Uhan qalasında alğaş belgili boldı. Soğan baylanıstı keybir elderde «Uhan virusı» delinse, keybir elderde «Qıtay virusı» dep ataldı. Degenmen, atalğan virus Qıtayıñ YUnnan (YUn'nan') provinciyasınan Uhan qalasına barğan boluı mümkin degen boljamdar da bar. Biraq Qıtay biligi virustıñ oşağın anıqtauğa türli kedergiler jasap keledi.

Qıtaydıñ oñtüstik-batısındağı üstirtti provinciyası YUnnanda tirşilik etetin jarğanattar koronavirustıñ jüzdegen türin özimen alıp jüretini jäne olardıñ keybiri adamğa jwğuı mümkin ekeni bwğan deyin de aytılıp kelgen. Bwl aymaqta jürgizilgen ğılımi zertteu nätijesi kütpegen jerden asa sezimtal taqırıpqa aynalıp şığa keldi.  YUnnannan alınğan virus ülgileri Uhandağı zertteu ortalıqtarınan boljausız tarap ketken boluı mümkin degen boljamdı Qıtay biligi bar küşin salıp teristep bağuda.

Eñ qızığı, Uhandağı ömir bwrınğı qalpına kele salısımen, Qıtay biligi «koronavirustıñ oşağı mülde Qıtayda emes» degen teoriyanı taratuğa küş saldı. Mwnday teroriyanı taratuğa tırısqan bilik özindegi YUnnan men Uhanda täuelsiz zertteu jürgizuge qaydan ğana kelisim bere qoysın. Ğılımi zertteu tobın bılay qoyğanda şeteldik jurnalisterdiñ de jüris-twrısı qıtaylıq qwqıq qorğauşılar jağınan qatañ baqılauğa alınğan. Bwl turalı Bi-Bi-Si jurnalisteri talay retki habarlarında aytqan bolatın.

Soğan qaramastan, DDSW halıqaralıq zertteu tobın Qıtayğa jiberude. Olar qañtardıñ bas şeninde Uhanğa barıp Covid-19 indetine sebep bolğan virustıñ qaydan payda bolğanın zerttep körmek. Bwğan deyingi zertteu qorıtındılarınıñ köbi derlik, atalmış virus jarğanattan keldi degenge kelisedi. Bılay qarağanda, virustıñ arnayı zerthanadan nemese tikeley januardan adamğa jwğuı äbden zañdı da, bwl adamdardıñ jabayı tabiğatqa degen orınsız kiligiuinen boları da dau tudırmaydı. Osı arada Qıtaydıñ virustıñ payda boluına qatıstı derekterdi barınşa jasırıp bağuı jwrtşılıqtıñ küdigin küşeyte tüsedi.

Ärine, Qıtay öz işinde virus turalı jeterlik zerttedi. Koronavirustıñ şığu tegi men onıñ taraluı turalı biz ben älemge beymälim tolıp jatqan aqparattardıñ bar ekeni sözsiz. Dese de sırtqı älem jahandı dürliktirgen virus jayında äli de köp närseni bilmeytindey. Bwl bolaşaqtağı älemniñ qauipsizdigi üşin ürey jaratuda. Qıtay koronavirusqa qatıstı zertteulerde aşıq bolmay jatqanı belgili, degenmen, Düniejüzilik Densaulıq saqtau wyımı zertteudiñ aşıq äri tiyanaqtı jürgiziletinin aytuda.

“The Qazaq Times”