Körneki suret. Foto: taj-strategie.fr

Jüzdegen qwrbandar men mıñdağan auru jağdayı (biılğı «mausım-şilde qırğını» – QT) esepke enbey qalğan Qazaqstanda 20 qırküyekte  45 adamnan koronavirus infekciyası jäne 62 qazaqstandıqtan kovid pnevmoniyası anıqtaldı. Qazaqstan nauqastar sanı boyınşa 27-orında twr.  

Ötken jeksenbi küni koronavirus auruı eñ köp tirkelgen jerler – ŞQO (18), astana (6). Al Almatı, Jambıl, Qızılorda, Mañğıstau oblıstarı men Şımkent qalasında birde-bir keys anıqtalmağan.

Resmi derekke qarağanda, qazirgi tañda 3667 adam koronavirustan emdelip jatır (auruhanada – 1873, ambulatorlıq jağdayda – 1794), onıñ 36-sı – jasöspirim-bala. Jağdayı auır 97 adamnıñ arasındağı 13 nauqastıñ ahualı asa qiın eken. Sonday-aq, 17 pacient jasandı tınıs alu apparatımen tınıstap jatır.

Är jeksenbi jäne düysenbi küngi derekterge jiti nazar audarsaq, körsetkiş kürt tömendeydi, äsirese koronavirus pnevmoniyasınıñ esebi. Ministrlik mwnıñ sebebin demalıs künderi memlekettik medicina mekemeleriniñ jwmıs istemeytinimen tüsindiredi. Dese de düysenbi küngi jağday turalı mälimet seysenbi jariyalanatının eskersek, aptanıñ alğaşqı künindegi derek nege kemitini belgisiz.

QR Densaulıq saqtau ministrliginiñ telegram jelisindegi aqparat. Infofoto: t.me/DenMinPR

Qazaqstan kovid/koronavirus pnevmoniyası äri KVI- dep atalıp jürgen aqökpe auruınıñ aymaqtıq bölinisin kündelikti jariyalamaydı. DenMin saytında tek bir märte ğana jarıq kördi. Koronavirus pen onıñ pnevmoniyası DDSW-nıñ wyğarımı negizinde birge eseptelgenimen, – «Estuşi memleket» jolın tañdağan bilik ekeuin eki bölip jariyalap qana qoymay, aqparat körsetkişterin ärtürli indikatormen bekitken. Mäselen, koronavirus auruı turalı aqparatta nauqastardıñ sanı, ahualı, ÖJJA qwrılğısınıñ kömegimen dem alıp jatqandarı, aymaqtardağı körsetkişi tolıqtay äri twraqtı beriledi. Al DDSW men ministrlik koronavirus pnevmoniyasınıñ kovidtiñ asqınuınan bolatının moyındasa da, Ükimet pnevmoniya jöninde joğarıdağıday mälimetterdiñ birde-birin wsınbaydı. 50 künnen beri koronavirus pnevmoniyası turalı resmi derekte tek auırğandar men ayıqqandar, qaytqandardıñ sanı aytıladı. Basqa eşteñe emes.

Koronavirus pen pnevmoniyanıñ bir ğana ayırmaşılığı – PTR testi virus ştamın körsetpeuinde. Äytpese, koronavirus pnevmoniyası Aurulardıñ halıqaralıq jikteuinde U07.2 kodımen belgilengen. Mamandar men DDSW sarapşıları mwnı koronavirustıñ tınıs joldarı arqılı ökpege şapqan, asqınğan türi dep sanaydı. Täuelsiz zertteuşilerdiñ aytuınşa, medicinalıq maqsatta ğana bolmasa, statistikanı esepteu kezinde ekeuin bölip qaraudıñ qajeti joq. Mwnday qadamğa tek «şındıqtan jasqanatın, avtoritar rejimder» baradı.

Qazaqstan Ükimeti de osı joldı tañdadı. U07.1 (koronavirus) jäne U07.2 (koronavirus pnevmoniyası) diagnozdarınıñ klinikası birdey bolğanına qaramastan, birigip esepteuge asığar emes. Birikken esepti swrağan tilşilerge DenMin ökili «kal'kulyatormen qosıp şığaruğa» keñes beredi.

Ükimet jiındarında, brifingterde jauaptı ministrlik testileudi arttırıp, täuliktik körsetkişin 30 mıñğa deyin jetkizemiz dep köp uäde bergen. Alayda Wlttıq densaulıq saqtau ortalığınıñ mälimetinşe, osı künderi PTR testi täuligine şamamen 9-18 mıñ aralığında jürgizilip jatır. İndet örşigen «mausım-şilde qırğınında» PTR tügili ekspress-test birneşe kündep toqtap qalğan edi. Halıqaralıq Worldometers derekqorınıñ mälimeti boyınşa, damığan elu eldiñ qatarına kirudi armandaytın Qazaqstan är million twrğınğa qoldanılğan test sanına säykes elulikke ilige almağan. 1 mln qazaqstandıqqa  145 198 test qoldanılğan (Eskertu: bwl osınşama adam testilenedi degen mağınanı bildirmeydi. Sebebi bir adam birneşe ret test tapsıruı mümkin – QT). Jiıntıq esebi 18,8 mln adamğa nebäri 2,7 mln test sınaması jwmsalğan. Mwnıñ işinde testtiñ barlıq türi qamtılğan.

DenMinniñ redakciyağa bergen deregine süyensek, bıltır mausım-şilde aylarında 16 mıñnan säl asatın pnevmoniya tirkelse, biıl osı eki ayda 189,5 mıñ adam auırğan. Eki jıldıñ osı aralığındağı ayırmaşılığı 11,6 esege teñ. 1 qañtar-3 tamız aralığındağı jalpı statistikağa enbey qalğan 256 mıñ pnevmoniyanı (2019 jılğa qarağanda 3,3 esege köp – QT) ministrlik qayta qarastırmaytının kesip aytqan.

13 naurızdan beri jürgizilip jatqan KVI+ sanağına sensek, aurular sanı 107 307-ge jetken. Onıñ 101 941-i ayıqqan, 1699-ı qaytqan. Etiologiya-klinikası osı aurumen tuıstas KVI- deregi «mausım-şilde qırğını» basılğan soñ, 1 tamızdan bastap eseptelip keledi. Koronavirus pnevmonniyasına şaldıqqandar elu künde 31 148-ge artqan. Auırğan 26,6 mıñ adam emdelip şıqsa, 344-i ömirden ötken.

Densaulıq saqtau ministrligimen tikeley jwmıs isteytin DDSW-nıñ bazasında elde 138 mıñnan (KVI+ / U07.1 – 107 mıñday, KVI- / U07.2 – 30 mıñ)  astam adam virusqa şaldıqqanı naqtı körsetilgen. Älemde 27-orında twr. Keminde 2 mıñday adam qaytıs bolğan. Degenmen Ükimet koronavirus pen onıñ pnevmoniyasın eki bölek eseptep keledi.

Pandemiya bastalğalı jalpı jiını virus jwqqandardıñ 2 619-ı  (KVI+ / U07.1 – 1 699 KVI- / U07.2 – 345, ilespe aurulardan – 576) qaytıs bolğan. Alayda Qazaqstan biligi boyınan koronavirus tabılsa da, basqa aurulardıñ sebebinen qaytıs boldı delingen 576 adamdı jalpı statistikağa qosıp eseptemeydi. Sarapşılar bwğan qarsı. Olardıñ aytuınşa, koronavirustıñ janama äserinen qaytqandardıñ jartısınan astamınıñ sebebi qan aynalımı jüyesiniñ auruları bolğandıqtan, oğan infekciya dert qozdıruşı faktor retinde ölimge äkep soqtırğan. Koronavirus statistikası qoğamda ülken dau tudırğan. Oğan senbeytin, kümänmen qaraytın azamattar men sarapşılar köp.

"The Qazaq Times"