Foto: EPA

Qıtay biligi Oñtüstik Qıtay teñizine öz ieligi retinde qaramauı kerek. Bwl pikirdi AQŞ memlekettik hatşısı Mayk Pompeo Twitter-degi paraqşasında jazdı. Ötken aptada osı mäsele boyınşa Japoniya ükimeti Qıtayğa narazılıq notasın joldağan bolatın.

«Biz Qıtaydıñ Oñtüstik Qıtay teñizin jeke menşik teñiz imperiyası retinde qarastıruına jol bermeuimiz kerek. AQŞ ükimeti osı mäsele boyınşa mälimdeme jasaydı», – dedi Memlekettik departament basşısı.

ASEAN elderi basşıları (Oñtüstik-Şığıs Aziya memleketteriniñ qauımdastığı) Oñtüstik Qıtay teñizindegi dau-damay halıqaralıq zañdarğa, onıñ işinde Konvenciyağa säykes şeşilui kerek dep sanaydı. Bwl ASEAN elderi basşılarınıñ teleköpir arqılı ötken 36-şı sammitiniñ qorıtındısı boyınşa qabıldanğan mälimdemesi.

Bwğan deyän Pompeo Beyjiñniñ Oñtüstik Qıtay teñizindegi äreketin birneşe ret sınğa alğan. Memlekettik hatşınıñ aytuınşa, Qıtay osı teñizde «zañsız äreketke barıp, halıqaralıq ereje talaptarın bwzıp otır». Bwl mäseleni Uaşington BWW basşılığına birneşe märte eskertken.

Mausımnıñ basında Qıtay SİM ökili Çjao Liczyan AQŞ biligi Beyjiñniñ aumaqtıq daularına aralasuğa qwqığı joq dep mälimdegen. Diplomattıñ aytuınşa, «Beyjiñniñ Oñtüstik Qıtay teñizine ielik etu qwqığı bar jäne ol tarihi türde Qıtaydıñ aumaqtıq baqılauına qaraydı».

25 mausımda Japoniya ükimeti Şığıs Qıtay teñizindegi Senkaku (Diaoyudao) araldarın «jekemenşiktep alğan» Qıtay biligine narazılıq bildirgen bolatın. Tokio mälimdemesinde: «Senkaku araldarı tarihi jağınan da, halıqaralıq qwqıq boyınşa da bizge tiesili. Qıtay öz territoriyası retinde jekemenşiktep ala almaydı. Osı rette biz Qıtay biligine narazımız», – delingen.

1895 jılı imperiyalıq Qıtaymen soğısta jeñiske jetken soñ, Senkaku araldarı men Tayuan' Japoniya qwramına qosıldı. Ekinşi düniejüzilik soğısta jeñilgennen keyin Tokio Tayuan'ğa basşılıq etu qwqığınan bas tarttı. Resmi Beyjiñ Senkaku araldarın da ielengisi keledi. Alayda, Japoniya ükimeti bwl araldar soğıs nätijesinde anneksiyalanbadı deydi.

"The Qazaq Times"