Qazaqstanğa memlekettik jwmıs saparımen kelgen AQŞ-tıñ memlekettik hatşısı Mayk Pompeo el biligin Şıñjañdağı azşılıq wlttardıñ qudalanuına baylanıstı Beyjiñge qısım jasauğa şaqırdı.
Aqpannıñ 1-inen 2-sine qarağan tüni wşıp kelgen Pompeo jeksenbi astanada memleket basşısı Qasım-Jomart Toqaev, sırtqı ister ministri Mwhtar Tileuberdi jäne tuıstarı Şıñjañda qamalğan qazaqstandıqtarmen kezdesti.
Prezident pen Pompeo kezdesuinde taraptar barlıq bağıt boyınşa, onıñ işinde sauda, investiciya, IT-tehnologiya, demokratiyalıq qwndılıqtardı ilgeriletu jäne halıqaralıq terrorizmge qarsı is-qimıl salalarındağı ekijaqtı baylanıstardı tereñdetudiñ mañızdılığın atap ötti. Toqaev Qazaqstanda Auğanstan boyınşa arnayı ökil lauazımın aşuğa nietti ekenin bildirdi.
Sonday-aq Amerika uäkili Tileuberdimen birge «Şıñjañ aymağında Qıtay kommunistik partiyası qamauda wstap otırğan bir millionnan astam mwsılman wyğır jäne etnikalıq qazaqtıñ tağdırın» talqılağan desedi.
BAQ-ta resmi saparı erekşe taqırıpqa aynalğan AQŞ hatşısı «Bwl quğın-sürgindi dereu toqtatu üşin AQŞ barlıq eldi Beyjiñge qısım jasauğa şaqıradı. Biz Qıtaydan qaşatındardı qauipsiz baspanamen qamtamasız etip, olarğa pana berudi swraymız. Adamşılıq körsetip, dwrıs jasañızdar», – dedi.
Al Qazaqstannıñ sırtqı ister ministri Mwhtar Tileuberdi bwl mäseleden barınşa aynalıp ötuge tırısıp, kelissöz kezinde ekonomikalıq jäne qauipsizdik boyınşa ıntımaqtastıq ornatu mäselesine köbirek nazar audarğan deydi Azattıq radiosı.
– Şıñjañdağı jağdayğa kelsek, Qıtay ükimetine de, bügingi sapar barısında Qazaqstan ükimetine de ärkimmen qajetti därejede dwrıs qarım-qatınas jasau kerektigin kütetinimizdi anıq jetkizdik. Al ol jaqta mülde basqa närse bolıp jatır. Qazaqstan Qıtay swrasa da, azamattardı eline qaytarmay, dwrıs istedi. Biz bwğan quanıştımız. Biraq bwl şeşilui tiis mäsele ekenin tüsinemiz. Fundamentaldı negizgi adam qwqıqtarı mañızdı, – degen Mayk Pompeo.
Sırtqı ister ministri Mwhtar Tileuberdi AQŞ memlekettik hatşısı Maykl Pompeomen birlesken baspasöz konferenciyasında şeteldik sayasatkerdiñ Qazaqstannıñ eks-prezidenti Nazarbaevpen kezdesetini turalı aytqan. Biraq bwl jöninde eşqanday resmi habar taramadı.
Älemdik adam haqın qorğau wyımdarı men qwqıq qorğauşılar Qıtay 2017 jıldan beri Şıñjañ aymağında wyğır, qazaq jäne özge de mwsılman-azşılıq wlttardı siñirudiñ, qudalaudıñ jaña deñgeyine köşkenin aytıp, dabıl qağıp keledi. Ondağı türki tekti halıqtı erkinen tıs qamap, psiho-moral'di jäne materialdı türde küştep ideologiyalıq ügit-nasihat jürgizu arqılı wlttıq biregeyligin joyıp jatır dep ayıptaluda. Qıtay qapasınan qaşıp şıqqan, şekara kesip ötken kuägerler ondağı jağdaydıñ adam tözgisiz ekenin, tipti «genocid» belgileri barın aytıp jii şağınadı. Örkenietti damığan elder qanşama sınğa alğına qaramastan, Beyjiñ mwnı «işki isi» äri lager'ler dep atalıp ketken rejimdi mekemelerdi «qayta oqıtıp-tärbieleu ortalığı» ekenin aytıp alğa tartadı.