اقش-تىڭ مەملەكەتتىك حاتشىسى مايك پومپەو مەن قازاقستاننىڭ سىرتقى ىستەر ءمينيسترى مۇحتار تىلەۋبەردى. 2 اقپان 2020 جىل. ەلوردا. فوتو: قر ءسىم

قازاقستانعا مەملەكەتتىك جۇمىس ساپارىمەن كەلگەن اقش-تىڭ مەملەكەتتىك حاتشىسى مايك پومپەو ەل بيلىگىن شىڭجاڭداعى ازشىلىق ۇلتتاردىڭ قۋدالانۋىنا بايلانىستى بەيجىڭگە قىسىم جاساۋعا شاقىردى.

اقپاننىڭ 1-ىنەن 2-سىنە قاراعان ءتۇنى ۇشىپ كەلگەن پومپەو جەكسەنبى استانادا مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ، سىرتقى ىستەر ءمينيسترى مۇحتار تىلەۋبەردى جانە تۋىستارى شىڭجاڭدا قامالعان قازاقستاندىقتارمەن كەزدەستى.

پرەزيدەنت پەن پومپەو كەزدەسۋىندە تاراپتار بارلىق باعىت بويىنشا، ونىڭ ىشىندە ساۋدا، ينۆەستيتسيا، IT-تەحنولوگيا، دەموكراتيالىق قۇندىلىقتاردى ىلگەرىلەتۋ جانە حالىقارالىق تەرروريزمگە قارسى ءىس-قيمىل سالالارىنداعى ەكىجاقتى بايلانىستاردى تەرەڭدەتۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن اتاپ ءوتتى. توقاەۆ قازاقستاندا اۋعانستان بويىنشا ارنايى وكىل لاۋازىمىن اشۋعا نيەتتى ەكەنىن ءبىلدىردى.

اقش-تىڭ مەملەكەتتىك حاتشىسى مايك پومپەو قازاقستان پرەزيدەنتى توقاەۆپەن كەزدەسۋدە. 2 اقپان 2020 جىل. فوتو: اقوردا

سونداي-اق امەريكا ۋاكىلى تىلەۋبەردىمەن بىرگە «شىڭجاڭ ايماعىندا قىتاي كوممۋنيستىك پارتياسى قاماۋدا ۇستاپ وتىرعان ءبىر ميلليوننان استام مۇسىلمان ۇيعىر جانە ەتنيكالىق قازاقتىڭ تاعدىرىن» تالقىلاعان دەسەدى.

باق-تا رەسمي ساپارى ەرەكشە تاقىرىپقا اينالعان اقش حاتشىسى «بۇل قۋعىن-سۇرگىندى دەرەۋ توقتاتۋ ءۇشىن اقش بارلىق ەلدى بەيجىڭگە قىسىم جاساۋعا شاقىرادى. ءبىز قىتايدان قاشاتىنداردى قاۋىپسىز باسپانامەن قامتاماسىز ەتىپ، ولارعا پانا بەرۋدى سۇرايمىز. ادامشىلىق كورسەتىپ، دۇرىس جاساڭىزدار»، – دەدى.

ال قازاقستاننىڭ سىرتقى ىستەر ءمينيسترى مۇحتار تىلەۋبەردى بۇل ماسەلەدەن بارىنشا اينالىپ وتۋگە تىرىسىپ، كەلىسسوز كەزىندە ەكونوميكالىق جانە قاۋىپسىزدىك بويىنشا ىنتىماقتاستىق ورناتۋ ماسەلەسىنە كوبىرەك نازار اۋدارعان دەيدى ازاتتىق راديوسى.

– شىڭجاڭداعى جاعدايعا كەلسەك، قىتاي ۇكىمەتىنە دە، بۇگىنگى ساپار بارىسىندا قازاقستان ۇكىمەتىنە دە اركىممەن قاجەتتى دارەجەدە دۇرىس قارىم-قاتىناس جاساۋ كەرەكتىگىن كۇتەتىنىمىزدى انىق جەتكىزدىك. ال ول جاقتا مۇلدە باسقا نارسە بولىپ جاتىر. قازاقستان قىتاي سۇراسا دا، ازاماتتاردى ەلىنە قايتارماي، دۇرىس ىستەدى. ءبىز بۇعان قۋانىشتىمىز. بىراق بۇل شەشىلۋى ءتيىس ماسەلە ەكەنىن تۇسىنەمىز. فۋندامەنتالدى نەگىزگى ادام قۇقىقتارى ماڭىزدى، – دەگەن مايك پومپەو.

سىرتقى ىستەر ءمينيسترى مۇحتار تىلەۋبەردى اقش مەملەكەتتىك حاتشىسى مايكل پومپەومەن بىرلەسكەن ءباسپاسوز كونفەرەنتسياسىندا شەتەلدىك ساياساتكەردىڭ قازاقستاننىڭ ەكس-پرەزيدەنتى نازارباەۆپەن كەزدەسەتىنى تۋرالى ايتقان. بىراق بۇل جونىندە ەشقانداي رەسمي حابار تارامادى.

الەمدىك ادام حاقىن قورعاۋ ۇيىمدارى مەن قۇقىق قورعاۋشىلار قىتاي 2017 جىلدان بەرى شىڭجاڭ ايماعىندا ۇيعىر، قازاق جانە وزگە دە مۇسىلمان-ازشىلىق ۇلتتاردى ءسىڭىرۋدىڭ، قۋدالاۋدىڭ جاڭا دەڭگەيىنە كوشكەنىن ايتىپ، دابىل قاعىپ كەلەدى. ونداعى تۇركى تەكتى حالىقتى ەركىنەن تىس قاماپ، پسيحو-ءمورالدى جانە ماتەريالدى تۇردە كۇشتەپ يدەولوگيالىق ۇگىت-ناسيحات جۇرگىزۋ ارقىلى ۇلتتىق بىرەگەيلىگىن جويىپ جاتىر دەپ ايىپتالۋدا. قىتاي قاپاسىنان قاشىپ شىققان، شەكارا كەسىپ وتكەن كۋاگەرلەر ونداعى جاعدايدىڭ ادام توزگىسىز ەكەنىن، ءتىپتى «گەنوتسيد» بەلگىلەرى بارىن ايتىپ ءجيى شاعىنادى. وركەنيەتتى دامىعان ەلدەر قانشاما سىنعا العىنا قاراماستان، بەيجىڭ مۇنى «ىشكى ءىسى» ءارى لاگەرلەر دەپ اتالىپ كەتكەن رەجيمدى مەكەمەلەردى «قايتا وقىتىپ-تاربيەلەۋ ورتالىعى» ەكەنىن ايتىپ العا تارتادى.

"The Qazaq Times"