26 qazan küngi Almatı qalası, Baluan Şolaq atındığı sport sarayında «Qazaq Promotions» promouterlik kompaniyasınıñ wyımdastıruımen ötken boks keşiniñ bastı keyipkeri Wlı dala eliniñ batırı Qanat Islam (26-0, 21 KO) men Namibiyalıq boksşı Val'ter Kautondokva (18-1, 17 KO) arasındağı tartıstı 10 raundtıq jekpe-jekte otandasımız WBO Halıqaralıq çempionınıñ belbeuin qorğap, jeñiske qol jetkizdi.

Degenmen de, jan küyerler men ağayındardıñ atalımış keş ayasında äleumettik jelide Qanatqa qarata sıni köz qarastar men onı özekke teber jazbalar, alıp qaşpa dälelsiz aqparattar qaptap ketti. Qanattıñ jeke basına pikir aytıp ğana qoymay, osı boks keşin memlekettik sayasi oyınğa balap, qazaq batırın lezde qaralap şığa keldi. Olardıñ payımdauınşa: – «Qanat Islam özinen reyting körsetkişi tömen boksşımen jwdırıqtasadı», «Boks Amerikada tuıp, Qazaqstanda öldi», «Qanat jekpe-jek soñına qaray, tek qorğanumen ğana boldı» – degen qisınsız pikirler jazıldı, oğan jauap mine https://abai.kz/post/99805. Bwdan da soraqısı, «Boks keşinen keyin Qanat qastandıqqa wşıradı», «Qanat Qıtay boksşısı eken», «Jekpe-jek ädil emes», «Nwr otan jeñdi», – degen siyaqtı qauesekti iritki saluşılar odan äri qızdıra tüsti. Qarap otırsañ osınıñ bärin jazıp jatqan öz qazağıñ. Sırttan kelip türtektep jatqan eşkim joq. Boks keşi ayaqtalmay, jekpe-jektiñ barısı turalı naqtı aqparat şıqpastan, jarısa jazıp taratıp jattı. Tartıstı dodadan soñ, «Qazaq Promotions» promouterlik kompaniyası Qanattıñ 6 raundtan soñ qorğanıs taktikasın tüsindire «Qanattıñ qolınıñ sınıp, 4 raund boyı sınğan qolmen bokstasıp şıqqanı» turalı aqparat taratqan bolatın. Endeşe, anıqtalmağan aqparat taratıp, ğaybat aytıp jatqandarğa:
Birinşiden: Qanat ringte qarsılasın bir ret nokdauntqa tüsirip, qolı sınsa da, şabulğa tosqı bere otırıp, şapşañ qimıldap, özine jwdırıq darıtpay qaysarlıqpen öz mindetin jaqsı atqarıp şıqtı. Onıñ özi erlik retinde jırğıp aytuğa twrarlıq. Sonımen qatar, Val'ter Kautondokvanıñ nokdauntqa tüsip 7-8 sanağanda twruınıñ özi, qanat üşin eñbeginiñ ülken jetistigi. Osınıñ bärin baqılap otırğan töreşiler ädil wpayların berdi.

Ekinşiden: Qıtay konsul basşısınıñ Qanattıñ qolın wstap ketu üşin ringke şığuı zañdılıq. Öytkeni Qıtay eli san ğasırlıq körşimiz, eki el arasında memleket aralıq kelispeuşilik bolğan emes. Qıtay eliniñ ökiletti adamı bolğan soñ özi kelip Qanat sındı älemdik därejedegi boksşınıñ qolın wstau äbestik emes. Äri Qanattıñ onıñ ıqılasın qabıl alıp, jigittik minez körsetkeninde twrğan däneñe joq. «Mwsılmandardıñ körkem minez-qwlqın (ahlaqın), abıroyın barlıq jerde barlıq adamdarğa körsetip jüru kerek. Är halıqtıñ sanasında Islam dinine degen süyispenşilikti oyatıp, Islam dinine qwrmet körsetuge sebepker bolu kerek» (Islam ahlaqı) – delingen. Qazaqta «Dwşpanıñ, jaqsı körmeytin adamıñ bolsada salemdes, qol beru kerek» – delingen. Al, Qwranda «fusilyat» süresiniñ 34-şi ayatında: «Jaqsılıq pen jamandıq teñ emes, jamandıqtı eñ körkem türde jolğa sal. (Jamandıqqa qarsı jaqsılıq qıl)» – delingen. Demek, atalı sözben, haq dinimizdiñ payımdaularına süyener bolsaq, Qanattıñ Qıtay konsul basşısınıñ qolın almay nemese basqaşa minez körsetuiniñ qajettiligi şamalı. Meyli qanday bolmasın qwttıqtauın qabıldau, Qanattıñ bilimdiligi men köregendigi, qanday ortada bolsa da özin sanalı wstaytındığın älem aldında tağı bir ret paş etti. Qol wstasıp, suretke tüskenine bola, astarınan sayasi oyın izdep, timiskileudiñ, qaralaudıñ keregi joq. Qıtaydağı qazaq mäselesin boksşı retinde Qanat köteruge tiisti emes. Zañdı organımız, alpauıt memleketimiz bar elmiz. Sondıqtan, Qanat pen Qıtay konsul basşısınıñ birneşe retki kezdesui men suretterinen «Satqındıq» izdep sabıludıñ özi aqımaqtıq.
Üşinşiden: Qıtaydıñ konsul basşısın «Nwr Otan» qonaqqa şıqırıp, is-şaranı memleket arnayı qarjı bölip wyımdastırıp otırğan joq. Konsul basşısınıñ qay jerlerge baruğa bolatını turalı öziniñ normativtik qwqıqtarı bar. Sonıñ ayasında Qanatqa jan küyer bolu maqsatında kelgendigi dausız. Bwl, konsul basşısınıñ jeke tülğalıq isi. Älemdik boks keşi bolğandıqtan basqada şetelden kelip jatqan qonaqtar jeterlik, onı memelekettik kezdesulermen şatastırmau kerek.

Törtinşiden: «Nwr Otan jeñdi» – dep, astarlap Qanat Islamnıñ «Nwr Otan» partiyasınıñ ökili ekendigin, sonıñ arqasında ükimet pärmenimen jeñdi – degizip, jekpe-jektiñ jeñisimen baylanıstırıp, «Aydı aspanğa şığarmaqşı» – boldı. Biraq, körermen kuä, zalda «Nwr Otan» partiyasınıñ jalauı nemese oğan baylanıstı ündeuler men qanday da bir belgiler, nemese arnayı ökiletti lauazımdı twlğa joq. Al, qala äkimi Baqıtjan Sağıntaevtiñ qatısuı azamattıq twlğasında.

Qısqasın aytqanda, Qanat Islam jeñdi. «Ädiletsizdik» t.b. sözderdi aytpas bwrın, tolıqtay zerttep-zerdelep alıp, naqtı fakt pen aqparat beru kerek. Qanattıñ jeñisi Qazaq eline ortaq, qoldap quattap jatqandar, irtki salıp, kündestikpen nemese «Şınşıl» sınıp, tisin qayrap, öz wlın özekke teuip jürgenderden älde qayda köp. Qiındıqta «Taqımın qısıp» qoldağan berekeli ağayınğa alğısım şeksiz. Al, älde bolsa «Bas sınsa börik işinde, qol sınsa jeñ işinde» – degizip, bir qandasınıñ basına säl qiındıq tüskende, ruhtas bola almay jürgenderge S.Saraynnıñ «Qayda nağız öner iesi bolsa, künşil sonı kündeydi» – degendi aytqım keledi. Arı qaray «Tırnaq astınan kir izdeudiñ» qajeti joq. Qadırmendi halqım, ärqaşan da bir-birimizdi qoldap, berekede bolayıq. Boks keşin sayasatqa aynaldırmayıq, ağayın!

 

Nwrbazar Jäñgirtegi

“The Qazaq Times”