Şeteldegi zertteuşi ğalımdar adamdardan qaytıs bolğanan keyin miın ğılımi zertteu jwmıstarına qayırımdılıqpen sıyğa tartuın ümit etip otır. Ğalımdar Ğılım qauımdastığında depressiya, midıñ post-travmatikalıq (jaraqattan keyin) stressten bwzılu jäne basqa da psihiatriyalıq mi auruların zertteu üşin adam miınıñ jetispeytinin aytadı. Bwl turalı «Şinlañ» agenttiginiñ ğılım-tehnikağa arnalğan saytı habarlap otır.
Adamdar äli de osı atalğan auırulardıñ zardaptarınan tolıq habardar bolmauı da ğılımi zertteudegi mi tapşılıqtı tudırıp otır deydi ğalımdar. Zertteuşiler eger jetkilikti mi ülgileri bolsa, psihikalıq jäne nevrologiyalıq aurularğa jaña emdeu tabuğa boladı dep ümittenedi. Bostonnan tıs «McLean Hospital» Garvard Mi wlpasındağı resurstıq ortalığında üş mıñnan astam adam miı saqtalğan. Olardıñ basım köbi ruhani jäne nevrologiyalıq auırularğa şaldıqqan adamdardan jinalğan. Bwl qazir älemdegi eñ ülken «Mi saqtauşı bank» ispetti.
Adam miı öte kürdeli zat bolıp tabıladı. Adam miı dene müşelerdiñ ösuine ilesip, jüyke jeli baylanıstarı ösip damidı. Ol tağı adam minezi men jeke qasietterin belgileydi. Soñğı jıldarı ğalımdar adam miınıñ psihikalıq jäne nevrologiyalıq bwzılular arasındağı belgili bir korrelyaciyalardıñ bar ekenin taptı. Zertteuşilerge parkinson sindromı (egde tartqan adamdarda bolatın ülken jäne ortalıq mi auıruı), al'cgeymer auruı men türli psihiatriyalıq bwzılulardı zertteu adam miınıñ naqtı ülgisin qajet etedi. «McLean Hospital» jäne özgede zertteu ortalıqtarında saqtalğan mi ülgileri bwl zertteudiñ qajettiligin qamtamasız ete almay keledi.
Ğılımi-zertteu qoğamdastıq keybir ıqtimal psihikalıq jäne nevrologiyalıq aurular terapiyasın taptı. Adam miın tereñ zertteu qwraldarı men ädisteriniñ köptep tabılğanına qaramastan, solardı jüzege asırıp, ğılımi praktikalıq sınaqtar arqılı naqtılauğa mi ülgisi qajet. Garvard universitetiniñ zertteuşi ğalımdarı: « Eger mwnday auırulardan zardap şekken nemese özge de auırulardan qaytıs bolğandar öz erkimen miın ğılımi zertteuge atar bolsa, özinen keyingi adamdardıñ bwl auırulardan azap şegu salıstırmasın azaytuğa qabletimiz jetedi. Sebebi, bizde qazir midı zertteu ädisterimiz ben qwraldarımız birşama nätije körsete aladı. Mida saqtalıp qalğan auırular men informaciyalar arqılı onı emdeu joldarın tabuğa baladı», – dep otır.
Dese de, ğılımi jañalıq pen keyingi adamdardıñ saulığı üşin, ölim aldında şeşim qabıldap, miın erikti türde ğılımi zertteuge atauşılar tım az bolsa kerek. Onıñ bir sebebi joğarı da aytqanımızday, adamdardıñ mi auıruları turalı tüsinik tanımdarınıñ jetispeuinde de jatır.
“The Qazaq Times”