AQŞ Qorğanıs ministrligi ornalasqan Pentagon (Besbwrıştı saray). Foto: Washington Post.

Qıtay sirek elementterdiñ eksportın baqılaudı küşeytip, sauda soğısında AQŞ-qa qısım tüsirudi josparlauda. Pentagon osığan baylanıstı Aq üy men Kongreske mälimdeme jasap, Qıtayğa täueldiliktiñ aldın alu turalı eskertti.

Sirek kezdesetin himiyalıq elementterdiñ 17 türi bar. Ol wyalı telefon, motor sekildi twtınu bwyımdarınan tıs, äskeri-qorğanıs tehnikaları aytalıq, radar, wşaq jäne zımıran öndiruge paydalanıladı. Pentagon federaldıq qarjılandırudı arttırıp, sirek elementterdiñ öndirisin köbeytu arqılı Qıtayğa täueldiliktiñ aldın alu wsınısın qoyğan.

AQŞ atalğan sirek elementterdi Qıtaydan köbirek import etedi. Aytalıq, 2004 jıldan 2017 jılğa deyin AQŞ import etken sirek kezdesetin elementterdiñ 80 payızı Qıtaydan kirgen. Sebebi, Qıtay jerindegi sirek elementter qorı älemniñ 37 payızın ieleydi. Onıñ üstine sirek elementterdi öndiruşi elder arasında Qıtaymen bäsekelese alatın elder kemde-kem. Qazirgi eki el arasındağı sauda sattıq soğısında Qıtay osı artıqşılığın paydalanıp AQŞ-qa qısım tüsirui mümkin. Bwl amerikalıq lauazımdılardı, äsirese Pentagon şendilerin alañdatıp otırğan mäseleniñ biri.

Sirek elementterdiñ eksportın AQŞ-qa qarsı paydalanu turalı mäsele Qıtay Kommunistik partiyasınıñ «Halıq gazeti» basılımı särsenbi küngi sanında belgili bolğan. Onda AQŞ-tıñ Qıtaydağı sirek elementter qorın paydalanğısı keletinin, süyte twra Qıtaydıñ damuına kedergi keltirgisi keletinin, qıtaylıqtar bwl «teñsizdikke» kelispeytinin jazğan.

Al, keybir sarapşılar Qıtaydıñ bwl äreketi AQŞ-qa ülken kesirin tigizbeui de mümkin dep qaraydı. Sebebi, AQŞ-tıñ sirek elementterdi Qıtaydan import etui AQŞ-ta sirek elementter qorı joq degendi bildirmeydi. Olar tek öz jerindegi sirek elementter rezervin saqtap otır. Qajet jağdayda sirek elementterdi öndirudi tezdetip, Qıtayğa bolğan täueldilikten qwtıla aladı dep sanaydı.

“The Qazaq Times”