Qıtaydıñ "Lyaoniñ" wşaq tasımaldauşı kemesi Tınıq Mwhitta. Foto: VOA

Qıtay su jaña wşaq tasımaldauşı kemesin Oñtüstik Qıtay teñizine şığaruı mümkin. Bwnday boljamdı sol eldiñ teñiz küşterin damıtu qadamdarın baqılap otırğan birqatar eldiñ sarapşıları ortağa saldı.

Sarapşılardıñ aytuınşa, Qıtay qırküyek ayına deyin äskeri reglamentti tolıqtau üşin «001» dep atalatın jañadan jasalğan wşaq tasımaldauşı sınaqtan ötkizbek. Äri onı altı el arasındağı territoriyalıq dauğa tolı Oñtüstik Qıtay teñizine aparuı mümkin. Al, AQŞ-tıñ Strategiyalıq jäne halıqaralıq zertteu ortalığınıñ mälimetine qarağanda, Qıtay tağı bir wşaq tasımaldauşı kemesin zerttep jasap jatır jäne onı 2022 jılı teñizge şığaradı.

Qıtaydıñ teñiz küşterin damıtu äreketterin Singapur tarabı da qalt jibermey baqılauda. Singapurdıñ Halıqaralıq ister institutınıñ ağa ğılımi qızmetkeri Hu Iişan öziniñ VOA aqparattıq agenttigine bergen swhbatında Qıtaydıñ wşaq tasımaldauşı kemelerin ornalastıru jobası turalı öz twspalın ayttı. Onıñ aytuınşa, Qıtay qazir Şığıs Qıtay teñizine bir wşaq tasımaldauşı kemesin qoydı, endi Oñtüstik Qıtay teñizine wşaq tasımaldauşı kemesin şığarsa, üşinşisi mindetti türde älemge şığaradı. YAğni, Qwrama Ştattıñ wşaq tasımaldauşı kemeleri sekildi mwhittardı aralap jürip mindet öteui mümkin. «Men olar tikeley bireulerge şabuıl jasaydı degenge senimdi emespin. Biraq, olar bwl arqılı özderiniñ küşin körsetip, basımdıqqa ie bola aladı», – deydi Hu Iişan.

Qıtay qazir älemdegi üşinşi orındağı quattı armiyası bar el. 3,5 mln şarşı şaqırım aumağı bar Oñtüstik Qıtay teñizinde Qıtay özinen basqa bes daulı elmen (Bruney, Malayziya, Filippin, Tayvan' jäne V'etnam) salıstırğanda älde qayda quattı memleket. Onıñ «Lyaoniñ» attı alğaşqı wşaq tasımaldauşı kemesi 2012 jılı teñiz küşterine berildi. Ol bwrınğı Keñes odağınan alğan äue tasımaldauşı kemesiniñ orının toltırdı. Al, 001 dep atalatın wşaq tasımaldauşı kemesi 2017 jılı alğa ret teñizge şıqtı, bıltır resmi türde äskeri qızmetke aralastı.

Bıltır qaraşada Qıtaydıñ resmi aqparat agenttigi «Sinhua», Qıtay äskeri keme jasau zauıtı üşinşi wrpaq wşaq tasımaldauşı kemesiniñ qwrılısın bastağanın habarlağan edi. Qıtay aqparat qwraldarınıñ mälimetine qarağanda, üşinşi aviamatka aldınğı ekeuine qarağanda älde qayda ülken jäne quattı bolmaq.

Tramp prezident bolğannan beri, AQŞ äskeri kemeleri bwl teñiz alabına jii saparlap, Qıtayğa halıqaralıq su jolın ortaq paydalanudı eskertip keledi. Al, Beyjiñ biligi AQŞ kemeleriniñ äreketi Qıtaydıñ egemendik qwqığın bwzu dep qaraydı.

AQŞ-tıñ alıp kemeleri Qıtaydıñ teñizdegi basımdığına jol bermey keledi. Eger jaña wşaq tasımaldauşı kemesi Ündi-Tınıq mwhitına şığatın bolsa, onda bwl Qıtaydıñ osı aymaqtağı basımdığın arttıradı. Äri,  öñirdegi şağın elderdiñ egemendigi üşin tıñ qauipten derek beredi.

“The Qazaq Times”