Chengdu J-20 . Foto: Page Index.

Jaqında Qıtay Äue küşteriniñ qwrılğanına 69 jıl toluına oray Juhay qalasında saltanattı şara ötkizildi. Şarada jwrt nazarın audarğanı Qıtaydıñ derbes zerttep jasağan Chengdu J-20 attı eñ jaña soğıs wşağı wşu operaciyasın orındadı. Atalğan soğıs wşağı bıltır alğaş ret äskeri tehnikalardıñ körmesinde boy körsetken. Odan beri de  Chengdu J-20 wşağı basqarılmalı zımıran wyaşığı jäne eñ jaña basqarılmalı zımıranmen jabdıqtalğanı belgili boldı.

Äue küşteri tehnikalarınıñ şeteldik arnayı ekspertteriniñ, atalğan qıtaylıq wşaqtı qazirgi kezdegi eñ aldınğı qatarlı soğıs wşaqtarınıñ qatarına jatqızadı. Olar Chengdu J-20 tömen keñistikte eñ joğarı qarqında wşa alatın jäne türli äue operaciyasına qabletti, wşuğa ikemdi jäne radarğa körinbeytin artıqşılıqtarın alğa tartadı. Bwl wşaq Qıtay avia-önerkäsibi öndirgen 5-şi wrpaq soğıs wşağı retinde biıl aqpan ayında Qıtay äue armiyasınıñ resmi paydalanuına berilgen eken. Osıdan keyin Qıtay Qwrama Ştattardan keyin äue küşterine 5-şi wrpaq äskeri tehnikalardı qoldana bastağan ekinşi el bolıp sanaldı.

Degenmen, bizdiñ nazardı Qıtay äue küşteriniñ Chengdu J-20 sekildi ozıq soğıs tehnikasına ie boluınan köri, olardıñ äue armiyasın damıtu strategiyalarınıñ bağıtı köbirek audardı. Atalğan saltanattı şarada bayandama jasağan Qıtay äue küşteri qolbasşısınıñ orınbasarı Şüy Anşiyañ, Qıtaydıñ quattı äue qosının qwrudağı üş negizgi josparın atap körsetti. Qıtay joğarı äskeri şendisiniñ wzaq mälimdemesin jinaqtap, tüsinikti etip aytar bolsaq mınaday:

Eñ äueli, Qıtay törağası Şi Jinpiñniñ «Qwdiretti äue armiyasın qwru – äue küşteri men jasandı jer serikterin (sputnikter) biriktiru: Qorğanuğa, şabuıldauğa dayın bolu» deytin strategiyalıq jobasın 2020 jılğa deyin alğaşqı adımda jüzege asıru.  Sonımen birge, 3-şi wrpaq soğıs tehnikaların negiz etken äue küşterin 4-şi jäne 5-şi wrpaq soğıs tehnikalarımen kemeldendiru.

Ekinşi, 2020 jılğa deyingi strategiyalıq jospardıñ negizinde, 2035 jılğa deyin äue küşterin tolıqtay jañartu; strategiyalıq şabuıldau quatın arttıru; qwrılğıları men mamandarı kemeldendirilgen quattı äskeri küş etip jasaqtau.

Üşinşi, 2050 jılğa deyin älemdegi teñdessiz äue küşin jasaqtau. Sol arqılı Qıtaydı universal quatı eñ mığım el etu közdelgen.

Äue küşteriniñ strategiyalıq damu josparı, Qıtaydıñ älemdegi eñ mığım derjavağa wmtılu maqsatın ayqın körsetedi. Qazir, äskeri quatı jağınan Qwrama Ştattar aldınğı orında twrğanımen, keybir salalarında Resey men Qıtaydıñ özindik artıqşılıqtarı da joq emes. Sonday-aq, quatı jetken derjavalar Jer beti men keñistigin bılay qoyıp, ğarışta öz qojalığın ornatuğa bağıt aluda. Bwl kün sayın azayıp bara jatqan jer resurstarınıñ orının Kün jüyesindegi özge ğalamşarlardıñ jäne wsaq ğarıştıq denelerdiñ resurstarı arqılı toltıruğa, soğan alğaşqı bolıp jetu jäne iemdenuge degen wmtılıs ekeni belgili.

Soñğı kezderi sarapşılar, Qıtay men AQŞ strategiyalıq äriptestik kezeñine ötkenin köbirek söz etude. AQŞ-tıñ äue küşteri men teñiz küşteri Resey men Qıtaydıñ aldın orap ketedi. Alayda, osı eki bağıttı Qıtay da qarqındı damıtu qolğa alınıp keledi. Osığan deyin Qıtaydıñ teñiz küşterin kemeldendiruge barınşa küş salıp kelgenin talay märte aytqan edik. Endi 5-şi wrpaq soğıs tehnikalarımen äue küşteri de öz quatın körsete bastadı.

Tarih şınında tragediyalıq bağıtın qaytalap jatqanday. Ozıq tehnika men joyqın qaru-jaraqtar bar bügingi däuirde soğıstı eşkimniñ de mwrat etkisi joq. Alayda, Derjavalardıñ qaru-jaraq jarısı bügingi örkenietti soğıstan aman saqtap qaludı barğan sayın qiındata tüsti.

“The Qazaq Times”