Olimpiadadan keyin eki Koreya qayta jaulasa ma?

Oñtüstik Koreyada ötken kezekti qısqı Olimpiada oyındarınıñ bastı erekşeligi jarıstardan köri Soltüstik Koreya ökilderiniñ qatısuı bolıp qalğanday. Soltüstik Koreya basşısı Kim Joñ Unnıñ qarındası Kim Io Joñ bastap kelgen delegaciya aşılu saltanatında boldı jäne Oñtüstik Koreyada üş kündik saparın ötkizip qayttı. Eki Koreyanıñ komandaları alañğa birge şıqtı. Äyelderdiñ hokkey komandası biriktirildi. Janküyer Soltüstik Koreya ökilderi jinalğan jwrttıñ auzın aştırdı. Bwnıñ bäri eki Koreya arasındağı mämileni jaqsartuğa kömektese aldı ma?

Olimpiada kezindegi jağımdı atmosferanıñ jwrtşılıqqa ümit sıylağanı ras. Älemdik BAQ qwraldarı da eki el arasındağı jılı jüzdi kezdesuler turalı jazdı. Tipti Soltüstik Koreyanıñ resmi basılımdarı da Olimpiada oyındarınıñ barısın üzbey taratıp twrdı. Oñtüstik Koreya basılımdarı da eki el qarım-qatınasınıñ jaqsaruına «olimpiadalıq ruhtıñ» järdem bergenin ayttı. Onı Mün Jayn biligi de rastadı. Biraq, jağdaydıñ bwlay damıp kele jatqanınan köpşilik qauım alañday bastadı. Olimpiada oyındarı ötkennen keyin eki eldiñ arasındağı baylanıs qalay bolmaq?

Oñtüstik Koreyadağı konservatorlar jağı bwl jağdayğa köbirek alañdauşılıq bildirude. Olar Seul biligin Soltüstik Koreyamen söylesuler kezinde tım kişipeyildik etip jatır dep sındaydı. Olardıñ boljamına sensek, KHDR tarabı AQŞ pen Oñtüstik Koreya arasındağı äskeri ıntımaqtastıqtı toqtatu talabın qoyadı, onıñ ötemi üşin özderiniñ yadrolıq bağdarlamasın bwğattaymız deydi. Alayda, Soltüstik Koreya bwl uädesin orındamay qoyadı dep qaraydı. Olar jäne sporttıq şaralar, auqımdı Olimpiada ruhı, mwnıñ bäri eki el arasındağı tübirli qayşılıqtı şeşuge därmensiz dep otır.

Bwl sözderiniñ janı bar. Sebebi, on neşe jıldan bergi kelissözder tübek jağdayın jaqsılıqqa alıp kele alğan joq. Oñtüstik pen Soltüstik Koreya arası bwrınğı şielenisti küyine qayta ötui mümkin dep boljauğa da boladı. Eki el arasındağı kelisimder 65 jıldıñ aldındağı eki Koreya arasındağı şielenisken jağdayda qala bermek.

Soltüstik Koreya älemdegi eñ qauıptı memleketterdiñ biri, ol qauiptiñ tamırı yadrolıq qaruında jatır. Soltüstik Koreya biligi kelisimge keluge kelgende äkki äri qatal. Tipti öte wsaq närselerge deyin eseptesedi. Aytalıq, Saul men Uaşingtonnan oyına kelgenin talap etui mümkin, al özderine kelgende tartına qaladı. Sondıqtan bwl elmen kelisimge kelu qaşan da qiındıqtarğa tap bolıp keldi.

Qısqı Olimpiada oyındarı bwl qiındıqtı şeşedi dep kütu bos äñgime boluı bek mümkin. Bwl oyğa itermeleytin tağı bir mäsele bar. Aytalıq, Oñtüstik Koreyanıñ solşıl wltşıldarı bolsa Soltüstik Koreya azamattarın qandastarı qatarlı eseptep, olar tek eki el arasındağı qırği qabaq qatınastıñ saldarınan ideologiyanıñ twtqınına aynalğan dep qaraydı. Qazirgi Oñtüstik Koreya prezidentiniñ özi tek 41 payız dauıs jinap bilikke keldi. Onı eldegi solşıldardıñ qolday qoyuı ekitalay. Tipti solşıldar eki Koreya qayşılığında Seul men Uaşingtonnıñ da kinäsi mol deui de mümkin.

Sarapşılardıñ pikirinşe, birer aydan keyin Oñtüstik Koreya prezidenti Mün Jayn Soltüstik Koreyağa resmi äri tarihi saparmen baruı mümkin. Osı jolı Kim Io Joñ oğan ağasınıñ Pioñyañğa (Phen'yan) iltipatpen şaqırğan sälemin jetkizgen. Mün Jayn bolsa eşqanday kelisimderdiñ jasalğanına qaramastan, tipti kelisim bolatın, bolmaytınına da qaramastan «eki Koreya mwnı äldeqaşan isteui kerek edi» dep öziniñ de sonı kütkenin jasırmay ayttı. Oğan qosa AQŞ-tı da ımırağa şaqırdı. Dese de, konservatorlar Mün Jaynnıñ tım jelpildep ketkenin wnatpay otır.

Bwğan deyingi söylesulerdiñ eki el qatınasın jaqsarta almağanı ras, dese de jağday bıltırğıdan jaqsı. Al, aldağı uaqıtta eki eldiñ de dästürli äskeri äreketteri bwl jağdaydı kürt özgertip jiberui de mümkin. Aytalıq, jıldağıday AQŞ pen Oñtüstik Koreyanıñ birlesken äskeri jattığuı bastala ketse, Soltüstik Koreya yadrolıq qaruın körsetip, bilegin türedi.

Mümkin bwl kelissözdiñ toqtap qalmauın qalağan Soltüstik Koreya öziniñ ballistikalıq zımıran sınaqtarı men yadrolıq bağdarlamasın uaqıtşa toqtata twruı mümkin. Olay bolmasa Mün Jaynnıñ jağdayı da qiınday tüsedi. Sebebi, Oñtüstik Koreya konservativti küşteri onıñ ükimetin qısımğa ala bastaydı. Al, Soltüstik Koreya Seulmen kelisimge kelgen künniñ özinde Mün Jayn men Tramptıñ arasına jik salıp,  alıstatuğa tırısuı da mümkin. Tipti Soltüstik Koreya Seul biligi istey almaytın talaptardı ortağa salıp, tığırıqqa tirep, soñında AQŞ pen Oñtüstik Koreyanıñ küşke basuına mwrındıq bolmasına kim kepil?! Sondıqtan, alau-jalau ötip ketken Olimpiada Korey tübegine beybitşilik gülin köktetedi dep aytu qiın.

“The Qazaq Times”