قازاقستاننىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى كوروناۆيرۋستىڭ «ۇندىستاندىق» ۆيرۋسقا ۇقساس شتامىنىڭ تابىلعانىن حابارلادى.
رەسمي حابارلامادا: «استانادا كوروناۆيرۋس دەرەكتەرىنىڭ كۇرت وسۋىنە بايلانىستى دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى ناۋقاستاردان الىنعان زەرتحانالىق ۇلگىلەردىڭ پتر سكرينينگىن وتكىزدى. سكرينينگ قورىتىندىسى بويىنشا ءۇندىستاندا تاراعان «دەلتا» شتاممىنا ءتان مۋتاتسيا انىقتالدى»، – دەلىنگەن.
الايدا، مۋتاتسيانىڭ بولۋىن جانە ونىڭ ناقتى دەلتا شتامىنا جاتاتىندىعىن تۇپكىلىكتى راستاۋ دنق ۇلگىلەرىنىڭ تولىق گەنومدىق رەتتىلىگى اياقتالعاننان كەيىن انىقتالادى.
دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنىڭ 20 ماۋسىمداعى دەرەكتەرى بويىنشا SARS-CoV-2 دەلتا شتامى الەمنىڭ 74 ەلىندە انىقتالعان. كوروناۆيرۋستىڭ ءۇندى شتامى باسقا تۇرلەرىنە قاراعاندا 60%-عا جۇقپالى. ورتاشا العاندا، ءبىر ادامنان 5-6 ادامعا جۇعۋى مۇمكىن.
ءۇندىستاننىڭ باس ۆيرۋسولوگى شاحيد دجاميل «B.1.617 شتامى ەكى مۋتاتسياعا ۇشىراعان. ياعني ادامنىڭ جاسۋشاسىنا جابىساتىن ۆيرۋستىڭ تىكەن ءپىشىندى اقۋىزى وزگەرگەن» دەيدى. ال دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنىڭ مالىمەتىنشە، B.1.617 شتامى ءۇندىستاندا العاش رەت بىلتىر قازاندا شىققان. ددسۇ ءۇندىستان شتامىن «قىزىق مۋتاتسيا» دەپ سيپاتتاپ، «بۇل شتامم ەكپەنى اينالىپ ءوتۋى دە مۇمكىن» دەيدى.
بۇدان بولەك، كوروناۆيرۋستىڭ بريتاندىق، افريكالىق جانە برازيليالىق شتامدارى دا بار. بريتانيا شتامى 2020 جىلى قىركۇيەكتە انگليادا پايدا بولدى. BBC سايتىنىڭ جازۋىنشا، ۇلىبريتانيا بيلىگى بۇل مۋتاتسيا قىتايدا شىققان ۆيرۋستان قاراعاندا 30-50 پايىز جىلدام تارايدى دەپ مالىمدەگەن. بريتانيالىق عالىمدار شتامم ولىمگە اكەلۋ ىقتيمالدىعى 30 پايىزعا جوعارى بولۋى مۇمكىن دەگەن. بىراق ساراپشىلار بريتان مۋتاتسياسىنا قاتىستى دەرەك از، سوندىقتان كوپ زەرتتەۋ قاجەت دەپ سانايدى. ءبىر انىعى، بريتانيا شتامى ەۋروپا ەلدەرىنىڭ ءبىرازىندا ءۇشىنشى تولقىنعا سەبەپ بولدى. كەيبىر ەلدەر كوروناۆيرۋستان ءولىم-ءجىتىمنىڭ كوبەيۋىن دە وسى مۋتاتسيامەن بايلانىستىرادى.
بىلتىر قازاندا وڭتۇستىك افريكانىڭ شىعىس كەيپ پروۆينتسياسىندا انىقتالعان ەكىنشى شتامم، عالىمداردىڭ سوزىنشە، كوپ وزگەرىسكە ۇشىراعان. سوندىقتان بۇل مۋتاتسيادان كەيبىر ەكپەلەر تولىق قورعاي المايدى. وا شتامى دا جىلدام تارايدى. ددسۇ مالىمەتىنشە، اتالعان شتامم جۇققان سوڭ اۋىر دەرتكە دۋشار ەتەتىنى جايلى دالەل جوق. بىراق افريكالىق مۋتاتسيا ەگدە تارتقان جانە سوزىلمالى اۋرۋى بار ادامدار ءۇشىن قاۋىپتى.
بيىل قاڭتاردىڭ ورتاسىندا جاپونياعا برازيليادان ۇشىپ كەلگەن جولاۋشىدان برازيليا شتامى انىقتالعان. الدىن الا دەرەك بويىنشا، بۇل شتامم جەلتوقساندا برازيليانىڭ ماناۋس قالاسىندا پايدا بولعان.