ماۋ جانە شي. فوتو: washingtonpost.com.

قىتاي كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ XIX قۇرىلتايىندا ەڭ جوعارى ليدەرلەر «شي جينپيڭ يدەياسى» دەگەن ءسوزدى كوبىرەك قولداندى. قىتايدا كوممۋنيستىك پارتيا بيلىككە كەلگەن 68 جىلدان بەرى تەك ءبىرىنشى توراعا ماۋ زىدوڭنىڭ (Mao Ze Dong/毛泽东)  ەسىمىنە عانا تىركەلگەن بۇل ءسوز (ماۋ زىدوڭ يدەياسى) ەندى قازىرگى قىتاي باسشىسىنا دا ايتىلاتىن بولدى. بۇل قىتايدىڭ قازىرگى توراعاسىنىڭ پارتيا جارعىسىنا ءوز اتىن ەنگىزگەنىن كورسەتەدى. سونىمەن وسىدان كەيىن قىتاي بيلىگىنە «شي جينپيڭ يدەياسىن» جەتەكشىلىك ەتپەك.

قىتاي جوعارى بيلىگىنىڭ ءوز ساياساتىن جاسىرىن جۇرگىزەتىنىن بىلەمىز. الايدا، قكپ-نىڭ جوعارى شەندى وكىلدەرى اۋزىنان «شي جينپيڭ يدەياسى» دەپ ايتىلۋى الداعى كۇندەگى شي ءجينپيڭنىڭ ليدەرلىك ورنىن انىق كورسەتىپ الدى. دەمەك بۇل 20 جىلدان بەرگى قىتاي باسشىلارىنىڭ جەتە الماي كەلە جاتقان ماقساتىنا شي ءجينپيڭنىڭ جەتكەنىن ءبىلدىرىپ وتىر. ول ءوز ەسىمىن پارتيانىڭ جارعىسىنا ەنگىزبەك.

قىتايدا كوممۋنيستىك پارتيا بيلىككە كەلگەننەن كەيىن جالعاستى 30 جىل قىتاي بيلىگى ماۋ زىدوڭعا بايلانىپ كەلگەن بولسا، ەكىنشى ءداۋىرى قىتاي ەكونوميكاسىنىڭ دامۋىنا رەفورما جاساعان دىڭ شياۋپيڭگە  (دەن سياوپين) تيەسىلى بولدى.  بۇل رەتكى قۇرىلتايدان كەيىن شي جينپيڭ قىتايدا ءۇشىنشى جاڭا ءداۋىردى اشتى دەپ قارالدى. 2012 جىلى قىتاي بيلىگىنە شي كەلگەننەن كەيىن ەلدە مودەرنيزاتسيا مەن رەفورمالار تەزدەدى. الايدا، اۆتوريتارلىق بيلىك كۇشەيىپ، ەلدەگى باقىلاۋ مەن تسەنزۋرا كۇشەيتىلدى. قۇقىق قورعاۋشىلار مەن بەلسەندىلەردى قاماۋعا الۋ كوبەيگەن.

“The Qazaq Times”