قىتاي باسشىسى قۇرىلتايدىڭ اشىلۋ سالتىندا ءسوز سويلەۋدە. فوتو: People.

قىتاي باسشىسى شي جينپيڭ (سي تسزينپين)  بيلىكتەگى قكپ قۇرىلتايىنىڭ اشىلۋ سالتاناتىنداعى سوزىندە نارىقتىڭ شەشۋشى ءرولىن تاعى ءبىر رەت قايتالاپ، ۇكىمەتتىڭ ەكونوميكالىق دامۋداعى مىندەتىن ويداعىداي اتقاراتىنىن اتاپ ءوتتى. ول جانە نارىقتىق تەتىكتى قۇرۋعا نازار اۋدارۋ كەرەكتىگىن، ال ونىڭ ميكرو-سۋبەكتيۆتى ديناميكالىق، ماكروەكونوميكالىق رەتتەۋ جانە ەكونوميكالىق جۇيەنى باقىلاۋ بولىپ تابىلاتىنىن العا تارتتى.  بۇل تۋرالى سول ەلدىڭ «People» باسىلىمىنىڭ ونلاين قىزمەتى جازدى.

قىتاي جەتەكشى پارتياسىنىڭ اتالعان قۇرىلتايى كەلەسى بەس جىلدا جانە ودان تىس دامۋدىڭ نەگىزگى ساياساتىنىڭ جوسپارىن ازiرلەۋگە باعىتتالىپ وتىر. بۇل كورشىلەس ەلدىڭ الداعى ساياسي-ەكونوميكالىق قادامدارىن الدىن الا بولجاۋعا ۇلكەن مۇمكىندىك بەرەدى. قىتاي قۇرىلتايىندا تالقىلانعان، شەشىم تاپقان بارلىق تاقىرىپتار الداعى ۋاقىتتا سول ەلدىڭ اتتاپ باسقان ءار قادامىنان كورىنىپ وتىرادى. ولاي بولسا قىتاي باسشىسى ءوزىنىڭ بايانداماسىندا نەلەردى ورتاعا سالدى؟

ەڭ اۋەلى ەكونوميكالىق دامۋدىڭ ۇكىمەتكە باستى مىندەت ەكەنىن ايتقان شي جينپيڭ، ماكرو-باقىلاۋدى جاقسارتۋ ءۇشىن، ۇلتتىق دامۋدى ستراتەگيالىق جوسپارىن دامىتۋدى باسا دارىپتەدى.

ەكىنشىدەن، قۇرىلىمدىق رەفورمانىڭ تەرەڭدەتۋگە ۋادە بەردى. جەتكىزۋدىڭ قۇرىلىمدىق رەفورماسى قىتايدىڭ قوسالقى قۋاتىن، قارىزدارىن جانە تۇرعىن ءۇي قورىن قىسقارتۋ جوسپارىن بىلدىرەدى.

ۇشىنشىدەن،  شي جينپيڭ پايىزدىق ستاۆكالاردى جانە ايىرباس باعامدارىن نارىققا باعدارلانعان رەفورمانى تەرەڭدەتۋگە، قىزمەت كورسەتۋ سالاسىن سىرتقى الەمگە كەڭەيتۋگە ۋادە بەردى.

تورتىنشىدەن، ۇكىمەت مەملەكەتتىك كاسىپورىنداردى رەفورمالايدى، ارالاس مەنشىك ەكونوميكاسىن دامىتادى جانە مەملەكەتتىك كاپيتالدى كۇشەيتەدى.

بەسىنشىدەن، شي جينپيڭ جوعارىداعى ايتىلعانداي پارمەندى دامۋ جوسپارلارى ارقىلى، XXI عاسىردىڭ ورتاسىندا قىتايلىق ەرەكشەلىككە يە سوتسياليستىك ەل قۇرىپ شىعىپ، الەمنىڭ قىتايعا قاراتقان كوزقاراسىن وزگەرتەمىز دەدى. بۇنىسى بىرەگەي ۇلتتىق دامۋدىڭ تىڭ جوباسىن تۇزۋگە ۇكىمەتكە پارمەن تۇسىرگەنىمەن بىردەي.

ايتا كەتەيىك، كورشى ەلدىڭ ءدۇبىرلى جيىنى 24 قازانعا دەيىن جالعاسادى. قۇرىلتاي سوڭىندا عانا شي ءجينپيڭنىڭ وكىلەتتى مەرزىمى جالعاسا ما، جوق پا دەگەن سۇراقتىڭ جاۋابى تابىلادى.

“The Qazaq Times”