اقش-رەسەي شيەلەنىسى ەڭ سوڭعى شەككە جەتتى

اقش شەنەۋنىكتەرى قۇراما شتات پەن رەسەي اراسىنداعى «اشىق اۋە كەڭىستىگى تۋرالى شارتقا» قاراما-قايشى، امەريكا اۋە كەڭىستىگىندە ۇشاتىن رەسەيلىك اسكەري ۇشاقتارعا شەكتەۋ قويۋعا دايىندالۋدا. بۇل ەكى ەل اراسىنداعى شيەلەنىستىڭ ەڭ سوڭعى بەلگىسى دەپ قارالۋدا. بۇل تۋرالى «The Wall Street Journal» باسىلىمى جازدى.

«اشىق اۋە كەڭىستىگى تۋرالى شارت» قىرعي-قاباق سوعىسى كەزىندە ەكى ەل قول قويعان قارۋ-جاراقتى باقىلاۋ، اسكەري اشىقتىق جانە ءوزارا سەنىم تۋرالى بىرقاتار كەلىسىمدەردىڭ ءبىرى بولاتىن. كەلىسىمگە قول قويعان 34 ەل ءبىر-ءبىرىنىڭ اشىق كەڭىستىگىنە قارۋسىز ۇشاقتار ارقىلى كىرۋىنە، قارۋ-جاراقتاردى، اسكەري قيمىلداردى باقىلاۋعا رۇقسات بەرەدى.

اقش پەن رەسەي اراسىندا شارت بويىنشا كەلىسپەۋشىلىك تامىز ايىندا بولعان ەدى. سول كەزدە ءبىر قارۋسىز رەسەيلىك اسكەري ۇشاق اقش-تىڭ اشىق كەڭىستىگىنە كىرىپ، ۋاشينگتون مەن نيۋ-يورك سەكىلدى قۇراما شتاتتىڭ ۇلكەن قالالارىنىڭ كەڭىستىگىندە شارلاۋ جاساعان بولاتىن. الايدا، اقش شەنەۋنىكتەرىنىڭ ايتۋىنشا، بۇل وقيعا اقش-تىڭ رەسەيمەن جاساسقان بۇل شارتقا شەكتەۋ قويۋىنا باستى سەبەپ ەمەس كورىنەدى.

اق ءۇي جاقتىڭ پىكىرىنە قاراعاندا، رەسەي باستاپ «اشىق اۋە كەڭىستىگى شارتىن» بۇزعان. سەبەبى اتالعان ەل ۇكىمەتى بالتىق تەڭىزىندەگى كالينينگراد اۋە كەڭىستىگى بويىنشا اۋە شارلاۋىن شەكتەگەن ەكەن. اقش-تىڭ رەسمي وكىلدەرى بۇل ايماقتا رەسەيدىڭ قارۋ-جاراق پەن قۇرال-جابدىقتارىن كەڭىنەن قولدانىپ وتىرعانىنا سەنىمدى ەكەنىن جەتكىزدى.

اقش مەملەكەتتىك دەپارتامەنتى مەن پەنتاگون وكىلدەرىنىڭ مالىمەتىنە قاراعاندا، اقش دەلەگاتسياسى ۆەنادا وتەتىن «اشىق كەڭىستىك شارتى» بويىنشا كونسۋلتاتيۆتىك كوميتەتتىڭ وتىرىسىندا ەكى جاقتى وتەماقى شارالارىن جاريالاۋدى جوسپارلاپ وتىر. اتالعان كوميتەت شارتقا قاتىسقان بارلىق ەلدەردىڭ لاۋازىمدىلارىنان تۇرادى.

اق ءۇي وكىلىنىڭ ءبىرى «اقش جاق رەسەيدىڭ اتالعان شارتتى قايتا قاراۋىن قالايدى. قۇراما شتاتتىڭ قويعان شەكتەۋى رەسەيگە وسىنداي مۇمكىندىكتى بەرەدى» دەگەن پىكىرىن بىلدىرگەن. ال، رەسمي تۇلعالاردىڭ حابارلاۋىنشا، امەريكاندىق لاۋازىمدى تۇلعالار الياسكا مەن گاۆاي اۋە كەڭىستىگىندە ۇشاتىن رەسەيلىك اۋە كەمەلەرىنە شەكتەۋلەردى قاراستىرىپ وتىر ەكەن.

رەسەي جاقتىڭ تاراتقان مالىمەتىندە كانادا، گرۋزيا، تۇركيا جانە قۇراما شتاتتار «اشىق اۋە كەڭىستىگى تۋرالى شارت»  بويىنشا ءوز ەلدەرىندەگى اۋە كەڭىستىگىنە وزگە ەلدىڭ شارلاۋشى ۇشاقتارىنىڭ كىرۋىن  شەكتەۋ جونىندە شارالار قابىلدادى دەلىنگەن.

“The Qazaq Times”