كورنەكى سۋرەت. فوتو: اشىق دەرەككوز

قازاقستان ۇكىمەتى بىلتىر پاندەميا باستالعان جىلعى 1 ناۋرىز بەن بيىل 1 قىركۇيەك ارالىعىندا كوروناۆيرۋس جۇقتىرعان 3123 ادامدى «باسقا دياگنوزدان قايتىس بولدى» دەگەن ۋاجبەن كوۆيدتىڭ رەسمي ەسەبىنە قوسپاعان. 

QT رەداكتسياسىنىڭ سۇراعىنا دەنمين تاراپىنان بەرىلگەن رەسمي دەرەككە قاراعاندا، ىندەتتىڭ ءتورتىنشى تولقىنى تۇسىندا، ماۋسىم ايىندا 405, شىلدەدە 266, تامىزدا 490 ادام كوروناۆيرۋستىڭ جاناما اسەرىنەن قايتىس بولعان. ءتورتىنشى تولقىنمەن تۇسپا-تۇس كەلگەن تامىز ايىنداعى ءولىم جاعدايى وسىعان دەيىنگى ساناقتان الدەقايدا كوپ. 490 ادامنىڭ كوۆيدكە قاتىسى رەسمي راستالماعان قازاسى – جاعىمسىز انتيرەكوردتى جاڭارتتى.

(!) مينيسترلىك ولاردىڭ ءولىمىن «باسقا دەرتتەردەن بولدى، كوروناۆيرۋس تىكەلەي اسەر ەتپەدى» دەپ سانايدى. جاۋاپتى ماماندار بۇل جايلى سيرەك ءسوز ەتەدى، ونىڭ وزىندە جۋرناليستەردىڭ سۇراۋىمەن. اقپارات اۆتوماتتاندىرىلماعان. بىلتىر 18 ماۋسىم 54 جاعداي، 2 شىلدە 101, 23 شىلدە 319, 4 قىركۇيەك 556, 11 قىركۇيەك 576, 15 قازان 672, 9 قاراشا 709, 15 جەلتوقسان 764, 26 جەلتوقسان 816, بيىل 20 قاڭتار 938, 3 اقپان 1061 بولىپ، 17 ناۋرىز 1450, 29 ناۋرىز 1619, 6 مامىر 1773, 14 ماۋسىم 1962, 8 شىلدە 2367, 9 تامىز 2633, 14 قىركۇيەك 3123-كە دەيىن ارتقانى حابارلاندى.

مينيسترلىكتىڭ اقپاراتتىق جۇيەسى بويىنشا، كوروناۆيرۋس ينفەكتسياسىنىڭ جاناما اسەرىنەن كوز جۇمعاندار وڭىرلەر: قوستاناي (532), پاۆلودار (401), سقو (كەمىندە 307), الماتى قالاسى (334), اقمولا، شقو، الماتى وبلىستارى. ال ەڭ تومەنگى كورسەتكىش شىمكەنت جانە ماڭعىستاۋ وڭىرىندە تىركەلگەن.

ونىڭ اراسىندا قارتتار، ونداعان بالا، ءتىپتى جاڭا بوسانعان انالار دا بار. بىلتىر قاراشا ايىندا 107, جەلتوقساندا 122 جانە بيىلعى سەگىز ايدا 2185 (قاڭتاردا 123, اقپاندا 389, ناۋرىزدا 169, ساۋىردە 154, مامىردا 189, ماۋسىمدا 405, شىلدەدە 266, تامىزدا 490) ءولىم تىركەلگەن.

وسى ساناتتا ومىردەن وتكەندەردىڭ دەرەگى كوروناۆيرۋستىڭ مەملەكەتتىك دەرەكقورىنا ەنگىزىلمەيدى. ساراپشىلار مەن ماماندار بۇعان قارسى. مۇنى «ستاتيستيكانى مەيىلىنشە جاقسارتۋدىڭ امالى» دەپ ەسەپتەيدى. ولاردىڭ ايتۋىنشا، كوروناۆيرۋستىڭ جاناما اسەرىنەن قايتقانداردىڭ جارتىسىنان استامىنىڭ سەبەبى قان اينالىمى مەن تىنىس الۋ جۇيەسىنىڭ اۋرۋلارى بولعاندىقتان، وعان ينفەكتسيا دەرت قوزدىرۋشى فاكتور رەتىندە ولىمگە اكەپ سوقتىرادى. ازىرگە دەرەگى بەلگىسىز شىلدەدەن بولەك 15 ايدىڭ جيىنتىق ەسەبى بويىنشا، اۋرۋلار توبى جىكتەلىمىن ۆەدومستۆو بىلاي تارقاتادى:

    • قاناينالىم جۇيەسىنىڭ اۋرۋلارى – كەمىندە 1319;
    • تىنىس الۋ جۇيەسىنىڭ اۋرۋلارى – كەمىندە 833;
    • ەندوكريندىك جۇيەنىڭ اۋرۋلارى – كەمىندە 166;
    • نەسەپ-جىنىس جۇيەسىنىڭ اۋرۋلارى – كەمىندە 84;
    • جاڭا وسكىندەر – كەمىندە 78;
    • باسقا جاعدايلار – كەمىندە 368.

15 قىركۇيەكتەگى ەپيداحۋال بويىنشا، قازاقستاندا پاندەميا باستالعالى دەرتكە شالدىققانى رەسمي راستالعان ناۋقاستار سانى 921 مىڭنان استى. ولار: كوروناۆيرۋس 848 مىڭ، وسى تەكتەس پنەۆمونيا 73 مىڭ ادامعا جۇققان. سونىمەن قوسا، جالپى ۆيرۋس جۇققانداردان 18,3 مىڭنان اسا ادام (كۆي+ / U07.1 – 10 491, كۆي- / U07.2 – 4700, ىلەسپە اۋرۋلاردان – 3123) قايتىس بولعان. قازاقستان سىرقاتتار سانى بويىنشا الەمدە Worldometers دەرەكقورى، دجونس حوپكينس ۋنيۆەرسيتەتى جانە ددسۇ تىزىمىندەگى 221 ەل مەن ايماقتىڭ اراسىندا 36-ورىندا تۇر.

بيىل جازدا باس-اياعى 420 مىڭ ادام اۋىرسا، 6,6 مىڭنان اسا ادام كوز جۇمدى. كۇزدىڭ العاشقى جارتى ايىندا 57 مىڭنان اسا ناۋقاس ەسەپكە الىنعان جانە 1,2 مىڭنان ارتىق ادام قايتىس بولعان.

ددسۇ قايتىس بولعان ادامنان كوروناۆيرۋس ينفەكتسياسى انىقتالسا، اعزادان تىس سىرتقى فاكتوردان، ياعني وقىس اپاتتان كوز جۇمعانداردان باسقاسىن COVID ءولىمى ستاتيستيكاسىنا قوسۋعا كەڭەس بەرگەن. دەگەنمەن قازاقستان ۇكىمەتى رايىنان قايتپادى. ءالى كۇنگە دەيىن پاراللەل ەسەپ جۇرگىزىلەدى: جاناما اسەردەن قايتىس بولعاندار سانى نە مەملەكەتتىك، نە حالىقارالىق ستاتيستيكاعا ەنبەيدى.

ۋاشيڭتون (اقش) ۋنيۆەرسيتەتى مەديتسينا مەكتەبىنە قاراستى دەنساۋلىق كورسەتكىشتەرى جانە باعالاۋ ينستيتۋتىنىڭ (IHME) مامىر ايىنداعى زەرتتەۋىندە قازاقستانداعى كوروناۆيرۋس قۇرباندارىنىڭ سانى رەسمي ستاتيستيكادان 14,5 ەسە كوپ ەكەنى ايتىلدى. IHME ەسەبى بويىنشا، قازاقستاندا COVID سالدارىنان پاندەميانىڭ 13 ايىندا 81 696 ادام قايتىس بولعان. مامىر ايىنىڭ ورتاسىندا وسى اقپاراتتان كەيىن مينيسترلىك دەرەكتى قايدا ەكشەدىك دەگەن ۋاجبەن رەسمي ساتيستيكاعا مىڭداعان ادامنىڭ ەسەبىن قوستى.

2020 جىلى «ماۋسىم-شىلدە قىرعىنىندا» 42 مىڭ ادام، ال 2019 جىلى ءدال وسى ارالىقتا 22 مىڭ، 2018 جىلدىڭ جازعى ەكى ايىندا 21 مىڭ ادام ومىردەن قايتقان. سايكەسىنشە بىلتىر كىسى ءولىمى الدىڭعى جىلدان كەمىندە 20%-عا ارتتى. 163 613 ادامنىڭ ءولىمى قازاقستاندى جاڭا عاسىردا ەڭ جوعارعى كورسەتكىشپەن ورنى تولماس قاسىرەتكە ۇشىراتتى.

بيلىك اتالعان ساناتتاعى پاتسيەنتتەن پتر تەستى ارقىلى كوروناۆيرۋس انىقتالعانىنا قاراماستان، «باسقا اۋرۋلاردىڭ سەبەبىنەن قايتىس بولعانىن» العا تارتىپ ورتاق ەسەپكە ەنگىزبەيدى. مينيستر ورىنباسارى اجار عينياتقىزى بىلتىر كۇزدە ستاتيستيكاداعى نەگىزگى كەمشىلىكتەر تۋرالى رەداكتسيا تىلشىسىمەن 45 مينۋت سۇحباتتاسىپ، ءار ايدىڭ 10-ى وتكەن ايداعى ىلەسپە دياگنوزدان قايتىس بولعانداردىڭ سانىن تۇراقتى تۇردە رەسمي رەسۋرستاردا جاريالاۋعا ۋادە ەتكەن ەدى. بىراق ۆيتسە-مينيستر سوزىندە تۇرمادى. ۆەدومستۆو بۇل ينديكاتورعا تيەسىلى دەرەكتى تۇراقتى تۇردە ەمەس، تىلشىلەردىڭ سۇراۋ حاتى نەگىزىندە عانا ۇسىنادى.

"The Qazaq Times"