جوزەف بايدەنگەن اشىق حات جولداندى. فوتو: orfonline.org.

الەمدەگى 100-دەن استام ۇيىم اقش پرەزيدەنتى جو بايدەنگە اشىق حات جولداپ، بەلىلەنگەن سوعىس الاڭدارىنان تىس جەرلەردە ادام ولىمىنە الىپ كەلەتىن شابۋىلدارعا تىيىم سالۋدى، جاقىندا عانا ول ماقۇلداعان ۇشقىشسىز ۇشۋ قۇرىلعىلارى ارقىلى جاسالاتىن شابۋىلداردى توقتاتۋدى تالاپ ەتتى. سارسەنبىدە جاريالانعان اشىق حاتقا امەريكالىق جانە وزگە ەلدەردەگى ادام قۇقىعى مەن ازاماتتىق بوستاندىقتى، ءدىن مەن بەيبىتشىلىكتى ناسيحاتتايتىن ۇيىمدار قول قويعان.  

اقش پرەزيدەنتىنە جولدانعان اشىق حاتتا بۇنداي شابۋىلدار زاڭسىز جانە «امەريكانىڭ ماڭگىلىك سوعىسىنىڭ وزەگى» دەپ باعالاعان. سونداي-اق، «11 قىركۇيەك» وقيعاسىنىڭ 20 جىلدىعى جاقىنداعان تۇستا ادامزاتتىڭ ۇجىمدىق قاۋىپسىزدىگىن قورعايتىن جانە وعان قۇرمەتپەن قارايتىن جاڭا جوسپاردى دايىندايتىن كەز كەلدى» دەلىنگەن اشىق حاتتا.

«قازىرگى پرەزيدەنتتەردىڭ ءبارى دە بىرجاقتى بيلىككە يە بولا وتىرىپ، بەلگىلەنگەن ۇرىس الاڭدارى مەن سوتتان تىس جەرلەردەگى كىسى ولىمىنە، جازىقسىز ولتىرىلگەندەر مەن بەيبىت تۇرعىنداردىڭ زارداپ شەگۋىنە قاتىستى جاۋاپكەرشىلىكتى ءوز موينىنا الماي وتىر»، – دەگەن ۇيىمداردىڭ بايدەنگە جازعان اشىق حاتىندا. سونداي-اق، اتالمىش حاتتا بۇنداي ارەكەتتەردى ايىپتاپ: «اجال شاشاتىن بۇل جوبا اقش-تىڭ سوعىسقا نەگىزدەلگەن كەڭ تاكتيكاسىنىڭ نەگىزىنە اينالدى. ول وزگە دە زورلىق-زومبىلىقتى، سوعىس پەن قاقتىعىستارعا باستادى; ءجۇز مىڭداعان ادام ءولىمى، سونىڭ ىشىندە كوپتەگەن بەيبىت تۇرعىنداردىڭ قازا بولۋى; ميلليونداعان بوسقىندار; مەرزىمسىز اسكەري قاماۋعا الۋ جانە ازاپتاۋلار –  بۇلار ۇزاقققا سوزىلعان پسيحولوگيالىق جاراقاتتاردى تۋدىردى جانە كوپتەگەن وتباسىلاردىڭ جاقىندارىنان جانە ءومىر ءسۇرۋ مۇمكىندىگىنەن  ايىردى»، – دەگەن.

الەم بەيبىتشىلىگىنە قاتىستى الاڭداۋشىلىق بىلدىرگەن ۇيىمدار بايدەننەن «اياقتالمايتىن سوعىستى» توقتاتىپ، اقش سىرتقى ساياساتىنا ادام قۇقىعى مەن ناسىلدىك تەڭدىكتى قۇندىلىق ەتىپ قويۋدى تالاپ ەتكەن.

اشىق حاتقا قول قويعان ۇيىمداردىڭ قاتارىندا حالىقارالىق امنيستيا، امەريكالىق ازاماتتىق ەركىندىكتەر وداعى (ACLU), امەريكا-يسلام قاتىناستارى كوميتەتى (CAIR), Human Rights Watch, ەۋروپالىق كونستيتۋتسيا جانە ادام قۇقىقتارى ورتالىعى (ECCHR), ۇلىبريتانيانىڭ بەيبىتشىلىك Direct ۇيىمى جانە پاكىستاننىڭ «ادىلەت جوباسى» قاتارلى ۇيىمدارى بار.

“The Qazaq Times”