اتىراۋداعى جەر داۋىنىڭ جاي-جاپسارى

استراحان وبلىسىنا (رەسەي) شەكارالاس جاتقان (اتىراۋ وبلىسى قۇرمانعازى اۋدانى) كوپتوعاي اۋىلىنىڭ تۇرعىندارى اۋىل جەرىنىڭ كەيبىر بولىگى رەسەيگە ءوتىپ كەتە مە دەپ الاڭداپ وتىر. بۇعان سەبەپ – اۋىلعا بىرنەشە كۇن بۇرىن شەكاراشىلار كەلىپ، شەكارا سىم تەمىرىن كوپتوعايعا قاراي جىلجىتا باستاعانى. "The Qazaq Times" ءتىلشىسى تۇرعىندارمەن سويلەسىپ، ماسەلەنىڭ ءمان-جايىن ءبىلىپ كوردى. 

– سوۆەت كەزىندە شەكارادا قورشاۋ بولعان جوق. تەك بەلگى رەتىندە قازىقتار قاعىلىپ تۇراتىن.   جەرىمىزدى سوعان قاراپ انىقتاپ جۇردىك. ول كەزدە شەكارا بەلگىسى اۋىلدان 30 شاقىرىمداي ەدى. بەسارال دەگەن شابىندىق جەرىمىز بولدى. شۇرايلى ەدى وتە. وسىدان 10 شاقتى جىل بۇرىن شەكارا جاڭادان بەلگىلەنىپ، اۋىلعا 2 شاقىرىمداي جەردەن سىم تەمىرمەن قورشالدى. سولايشا بەسارالىمىز رەسەي جاقتا قالىپ قويدى. ول كەزدە شۋلاپ-شۋلاپ قويعان ەدىك. ەندى مىنە اتام زاماننان بالا-شاعا ويناپ، سۋ الىپ ءىشىپ وتىرعان جەرىمىز شەكارانىڭ ارعى بەتىندە قالىپ قويماق، – دەيدى كوپتوعاي اۋىلىنىڭ تۋماسى عازيزبەك تولەگەن.

كوپتوعايدىڭ تاعى ءبىر تۇرعىنى دامير ايماشەۆتىڭ سوزىنشە، اۋىلعا كەلگەن شەكاراشىلار ەشتەڭە تۇسىندىرمەستەن، شەكارانى جاڭادان قورشاي باستاعان. الايدا تۇرعىنداردىڭ قارسىلىعىنا تاپ بولعان سوڭ جۇمىستارىن ۋاقىتشا توقتاتۋعا ءماجبۇر بولعان. سودان سوڭ قۇرمانعازى اۋدانى اكىمى مارات مۇرزيەۆ كەلىپ، تۇرعىندارعا شەكاراشىلار 2005 جىلى ماسكەۋدە قول قويىلعان “قازاقستان-رەسەي مەملەكەتتىك شەكاراسى تۋرالى كەلىسىمىگە" ساي جۇمىس جۇرگىزىپ جاتقانىن ايتقان. الايدا تۇرعىندار بۇل قۇجاتتان مۇلدە بەيحابار.

– ەگەر شەكاراشىلار جۇمىسى اكىم ايتقانداي 2005 جىلعى كەلىسىمگە ساي جۇرگىزىلىپ جاتقان بولسا، ءبىز نەگە بۇل جايلى ەندى ءبىلىپ جاتىرمىز؟ ول قۇجاتقا كىم قول قويعان؟ شەشىم 2005 جىلى شىقسا، نەگە وسى ۋاقىتقا دەيىن بىزگە ءبىر اۋىز ايتىلمادى. قالايشا ءبىزدىڭ بۇرىننان بەرگى اتا-قونىسىمىز بولىپ كەلگەن اۋىل ىرگەسىندەگى جەر ءاپ ساتتە رەسەيگە ءوتىپ كەتەدى؟ وسى سۇراقتار مازالايدى ءبىزدى، – دەپ نالىدى اۋىل تۇرعىنى دامير ايماشەۆ.

ونىڭ سوزىنشە، اۋدان اكىمى مۇرزيەۆ "دۇيسەنبى كۇنى اۋىلعا وبلىستان ارنايى كوميسسيا كەلىپ، شەكاراعا قاتىستى جينالىس وتكىزەتىن" ايتىپتى. ال شەكاراشىلار تۇرعىندار نارازىلعىنان سوڭ، كەشە تۇستەن كەيىن كوپتوعايعا قاراي جاقىنداتقان شەكارا قورشاۋىن قايتا جيناي باستاعان. بىراق تۇرعىندارعا نە سەبەپتى جيناپ جاتقاندارىن تۇسىندىرمەگەن. دامير ايماشەۆتىڭ پايىمداۋىنشا، شەكاراشىلاردىڭ بۇل ارەكەتىنە تۇرعىندار قارسىلعى مەن الەۋمەتتىك جەلى رەاكتسياسى سەبەپ بولعان بولۋى مۇمكىن.

– اۋىلعا قاراي جاقىنداتقان شەكارا قورشاۋىنىڭ جارتىسىن جيناپ اكەتتى. بىراق كۇدىگىمىز ءالى سەيىلگەن جوق. رەسەيلىك شەكاراشىلار دا ءوز جاعىنداعى شەكارا باعانالارىن قازىپ اكەتىپ جاتىر. وسىنىڭ ءبارى تۇسىنىكسىز. ءبىز بىرەۋدىڭ جەرىنە تالاسىپ جاتقان جوقپىز. بار بولعانى ءوز جەرىمىز وزىمىزدە قالسا دەپ وتىرمىز، – دەيدى ول.

كەشە الەۋمەتتىك جەلىدە قازاقستان مەن رەسەي شەكاراسىنا جاقىن ورنالاسقان كوپتوعاي اۋىلىندا جەر داۋى بولىپ جاتقانى جايلى اقپار تاراعان. ارتىنشا اتىراۋ وبلىسىنىڭ وڭىرلىك كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتى 14 ساۋىردەن باستاپ كوپتوعايدا قازاقستان مەن رەسەي شەكاراسىندا جاڭا شەكارالىق قورشاۋ سالۋ جۇمىستارى باستالعانىن حابارلادى.  اكىمدىك مالىمەتىنشە، بۇل جۇمىستار 2005 جىلى ماسكەۋدە قول قويىلعان “قازاقستان-رەسەي مەملەكەتتىك شەكاراسى تۋرالى كەلىسىم” بويىنشا جۇرگىزىلىپ جاتىر. الايدا اكىمدىك اتالاعان كەلىسىم جايلى تولىق اقپارات بەرگەن جوق. قۇرمانعىزى اۋدانىنىڭ اكىمى مارات مۇرزيەۆ Qazaq Times ءتىلشىسىنىڭ وسى ماسەلگە بايلانىستى تەلەفون ارقىلى قويعان سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرۋگە قۇلىقسىزدىق تانىتتى. ول "رەسمي حابارلامادا ايتىلعان مالىمەتتەن باسقا ەشقانداي پىكىر ايتا المايمىن" دەدى.

"The Qazaq Times"