جەكسەنبىدە Fox News-قا بەرگەن سۇحباتىندا ترامپ اقش ەكونوميكاسى قىتايدان تومەندەپ كەتۋى مۇمكىن دەدى.

وسى جىلدىڭ 15 قاڭتارىندا امەريكا قۇراما شتاتتارى مەن قىتاي ەكونوميكالىق جانە ساۋدا كەلىسىمىنىڭ ءبىرىنشى كەزەڭىنە قول قويعاننان كەيىن، الەمدەگى ەكى ءىرى ەكونوميكا اراسىنداعى ساۋدا سوعىسى ۋاقىتشا توقتادى. بىراق سودان بەرى ترامپ بەيجىڭنىڭ كوروناۆيرۋس ىندەتىمەن كۇرەسۋىنە كوڭىلى تولمادى جانە ەكى تاراپ كەلەسى ساۋدا كەلىسىمى تۋرالى كەلىسسوزدەر جۇرگىزگەن جوق.

اقش-قىتاي قارىم-قاتىناسى گونكونگتىڭ ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك تۋرالى زاڭى جانە شىڭجاڭداعى ادام قۇقىعى سياقتى ماسەلەلەرگە بايلانىستى شيەلەنىسە ءتۇستى. اقش حيۋستونداعى قىتاي كونسۋلدىعىنىڭ جابىلعانى تۋرالى جاريالاعان، ال قىتاي بۇعان قايتارما جاۋاپ رەتىندە چەندۋداعى امەريكاندىق كونسۋلدىقتى جاپقان بولاتىن.

وسى ۋاقىتقا دەيىن قىتاي مەن امەريكا قۇراما شتاتتارى اراسىنداعى سوعىس كوبىنەسە تەحنولوگيا تۇرعىسىنان كورىندى. ترامپ اقش-تىڭ جارتىلاي وتكىزگىش چيپتەرىن قىتايلىق كومپانيالارعا ساتۋدى شەكتەۋگە جاقىندادى. امەريكا قۇراما شتاتتارى قىتايلىق كومپانيانىڭ الەۋمەتتىك قوسىمشالارىنا Tik Tok جانە WeChat تىيىم سالاتىنىن مالىمدەدى، وسلاي ەكى ەل ارا-قاتىناسى شيەلەنسە ءتۇستى.

ەكىنشى جاعىنان، قىتاي ءالى كۇنگە دەيىن اقش-قىتاي ساۋدا كەلىسىمىنە سايكەس امەريكانلىق اۋىلشارۋاشىلىق ونىمدەرىن ساتىپ الۋدا. 2017 جىلعى كەلىسىمگە سايكەس قىتاي  ەكى جىل ىشىندە قوسىمشا 200 ميلليارد اقش دوللارىن قۇرايتىن امەريكانلىق ءونىمدى ساتىپ الۋعا كەلىسكەن. بىراق كەلىسىم كۇشىنە ەنگەن ساتتەن باستاپ، قىتايدىڭ امەريكانلىق ونىمدەردى يمپورتى وسى جىلى امەريكانلىق ونىمدەردى يمپورتتاۋ جوسپارىنىڭ تورتتەن بىرىنە دە جەتكەن جوق.

ەپيدەميانىڭ سۇرانىسقا اسەرى قىتايدىڭ امەريكالىق ونىمدەردى يمپورتتاۋدىڭ مولشەرىنە جەتپەۋى ءبىر سەبەبى بولىپ تابىلادى. كەيبىر باقىلاۋشىلار قىتاي كەلىسىمگە سايكەس ۋادە ەتكەن يمپورتتىق دەڭگەيگە جەتە المايدى دەپ سانايدى. بىراق اقش-تىڭ ساۋدا وكىلى ليگيفيزاتور قىتاي كەلىسىمنىڭ ءبىرىنشى كەزەڭىن بەلسەندى تۇردە جۇزەگە اسىرىپ جاتقاندىعىن مالىمدەگەن.

15 تامىزدا باستاۋ جوسپارلانعان اقش-قىتاي ساۋدا كەلىسىمىنىڭ ءبىرىنشى كەزەڭىن ىسكە اسىرۋ تۋرالى جينالىس قىتايدىڭ بەيدايحە كەزدەسۋىمەن ءبىر ۋاقىتتا بولۋ سەبەپتى كەيىنگە قالدىرىلدى. قىتاي ساۋدا مينيسترلىگىنىڭ وكىلى گاو فەن بەيسەنبى كۇنى وتكەن ءباسپاسوز ءماسليحاتىندا ەكى جاق جاقىن ارادا تەلەفون ارقىلى كەلىسىمدى ىسكە اسىرۋعا كەلىستى دەپ مالىمدەدى. الايدا، سول كۇنى ترامپ اكىمشىلىگى ەكى ەل اراسىنداعى كەلىسسوزدەردىڭ ءبىرىنشى كەزەڭى بويىنشا كەز-كەلگەن جوسپاردى قابىلداۋدان باس تارتتى دەپ حابارلادى.

وسى جىلدىڭ ماۋسىم ايىندا قارجى ءمينيسترى منۋچين اقش كومپانيالارى قىتايدا ءادىل باسەكەلەسە الماسا، اقش پەن قىتاي ەكونوميكالىق قاتىناستا كەلىسمگە كەلە المايدى دەپ مالىمدەگەن.

"The Qazaq Times"