كورنەكى سۋرەت. فوتو: https://informburo.kz

بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمى «COVID-19 تۇسىندا جانە ودان كەيىنگى دامۋدى قارجىلاندىرۋ» تاقىرىبىندا حالىقارالىق ونلاين كونفەرەنتسيا وتكىزدى. جيىندا قاسىم-جومارت توقاەۆ قازىر قازاقستان توراعالىق ەتىپ وتىرعان «تەڭىزگە شىعاتىن جولى جوق دامۋشى ەلدەر توبىنىڭ» اتىنان ءسوز سويلەدى.

كونفەرەنتسياعا كانادانىڭ پرەمەر-ءمينيسترى دجاستين تريۋدو، گەرمانيا كانتسلەرى انگەلا مەركەل، فرانتسيا پرەزيدەنتى ەممانۋەل ماكرون، جاپونيا پرەمەر-ءمينيسترى سيندزو ابە، بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ باس حاتشىسى انتونيۋ گۋتەرريش، وزگە دە مەملەكەتتەر مەن حالىقارالىق ۇيىمداردىڭ باسشىلارى قاتىستى. بۇۇ-نىڭ باس حاتشىسى پاندەميا جاعدايىندا قارجىلىق داعدارىستى ەڭسەرۋ، گۋمانيتارلىق كومەك كورسەتۋ سىندى ماسەلەلەردى ءسوز ەتتى.

ءوز بايانداماسىندا نەسي قارىزىن ەسكەرۋ تۋرالى ۇسىنىس بىلدىرگەن توقاەۆ: «پاندەميا بارلىق ەلدىڭ دامۋىن تەجەپ تاستادى. اسىرەسە، جاھاندىق ىندەتتىڭ زاردابىن تەڭىزگە شىعاتىن جولى جوق دامۋشى ەلدەر توبى قاتتى سەزىنىپ جاتىر. 2030 جىلعا دەيىنگى كۇن ءتارتىبىنىڭ ورىندالۋى ءۇشىن بىردە-ءبىر مەملەكەتتىڭ ارتتا قالماۋى ماقساتىندا حالىقارالىق قوعامداستىق بىرىگۋدە. ءبىزدىڭ توپ بۇۇ مەن ونىڭ سەرىكتەستەرى كۇردەلى كەزەڭدە قابىلداپ جاتقان شارالاردى قولدايتىنىن جەتكىزگىم كەلەدى. تەڭىزگە شىعاتىن جولى جوق دامۋشى ەلدەر توبىنىڭ اتىنان كەلەسى سالالاردا ءوزارا ۇيلەسىمدى ارەكەت ەتۋگە شاقىرامىن. ەڭ ءبىرىنشى نەسيە قارىزىن ەسكەرۋىمىز كەرەك. حالىقارالىق دەڭگەيدە بەرەشەگى بار ەلدەردىڭ قارىزىن وتەۋگە موراتوري جاريالاۋ ماڭىزدى. حالىقارالىق قارجى ۇيىمى دامۋشى ەلدەردىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنا قوسىمشا قاراجات باعىتتاۋدى ۇسىنۋى قاجەت. الەمدەگى ازىق-تۇلىك قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتكەنىمىز ءجون. اۋىلشارۋاشىلىق سەكتورىنا ءمان بەرۋ كەرەك. جاھانداعى كەي ەلدەردىڭ ازاماتتارىن اۋىز سۋمەن قامتۋ دا كۇن تارتىبىندەگى ماسەلە بولۋى ءتيىس. جاسىل تەحنولوگيالارعا قولجەتىمدىلىكتى ارتتىرۋ قاجەت. جەكەلەگەن ينۆەستورلار الەمدە تسيفرلاندىرۋ تەڭدىگىن قالىپتاستىرىپ، ينتەرنەتى جوق ەلدەردى عالامتورعا قوسۋعا ىنتا بىلدىرگەنى ءلازىم. وسى باعىتتا ينۆەستيتسيا سالۋ ماڭىزدى. حالىقارالىق ساۋدا قاتىناسىن جانداندىرۋ دا وزەكتى»، – دەپ اتاپ ءوتتى.

گەرمانيا كانتسلەرى انگەلا مەركەل: «بۇل داعدارىستى تەك جۇمىلا ارەكەت ەتۋ ارقاسىندا عانا ەڭسەرە الامىز. بۇگىنگى كەزدەسۋ قورىتىندىسى بويىنشا وسى ىنتىماقتاسا ارەكەت ەتۋدىڭ ناقتى شەشىمدەرى قابىلدانادى دەگەن ۇمىتتەمىز. كوروناۆيرۋستان جاپا شەككەن ەلدەردىڭ ەكونوميكاسىن قولداۋ ءۇشىن اۋقىمدى شارالار قاجەت. ماسەلەن، جەكەمەنشىك كرەديتورلاردى تارتۋ كەرەك. بۇل داعدارىستى ەڭسەرۋ ءۇشىن بىزگە حالىقارالىق ۆاليۋتا قورى، دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمى، دۇنيەجۇزىلىك بانك جانە بۇۇ-نىڭ كومەگى قاجەت بولۋى مۇمكىن»، – دەدى.

ايتا كەتەيىك، الەمدە Covid-19 كوروناۆيرۋسىن 5,6 ميلليوننان استام ادام جۇقتىرعان. قايتىس بولعاندار 355 مىڭنان استى. دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمى قىتايدان تاراعان بۇل ۆيرۋستى «پاندەميا» دەپ جاريالاعان. كوروناۆيرۋستى العاش جۇقتىرعاندار قىتايدىڭ حۋبەي پروۆينتسياسىنىڭ ۋحان قالاسىندا تىركەلدى.

 "The Qazaq Times"