ەل استاناسىنداعى «ءتىل تازالىعى – بارشاعا ورتاق ءىس» جوباسى قارقىندى جۇرۋدە. كەزەك – جەكەمەنشىك بالاباقشالارعا كەلدى. ەستەرىڭىزدە بولسا، قالالىق تىلدەردى دامىتۋ جانە ارحيۆ ءىسى باسقارماسى مەن قالالىق كاسىپكەرلەر پالاتاسى بىرىگىپ جەكەمەنشىك بالاباقشا باسشىلارىنىڭ قاتىسۋىمەن جيىن اشقانىن حابارلاعانبىز.
باسقوسۋدا بالا باقشا جەتەكشىلەرىنە جوبانىڭ ماقساتى ءتۇسىندىرىلىپ، الداعى بولاتىن قاداعالاۋ جۇمىستارى تۋرالى ايتىلعان. ەندى مىنە، ارنايى توپ ناقتى ىسكە كىرىستى.
– جۇمىسىمىزدى الماتى اۋدانىنان باستادىق، – دەيدى قالالىق تىلدەردى دامىتۋ جانە ارحيۆ ءىسى باسقارماسىنىڭ باس مامانى ايگۇل عيزاتقىزى، – جالپى، قالادا 210 جەكەمەنشىك بالاباقشا بولسا، كوپ بولىگىنىڭ ماڭدايشا اتاۋلارى مەن سىرتقى (كورنەكى) جارناماسى ءتىل تۋرالى زاڭنىڭ تالاپتارىنا ساي ەمەس. بۇلدىرشىندەر ەلدىڭ ەرتەڭگى يەسى، مەملەكەتتىك ءتىلدى ارى قاراي وركەندەتىپ، ءار سالادا بەرىك ورنىقتىراتىن جاناشىرلارى. بالا باقشاداعى ءتىل تازالىعى - ۇرپاق ساناسىنىڭ تازالىعى ەكەنىن ەسكەرسەك، بۇل شارانى وتكىزۋدىڭ ماڭىزى وتە جوعارى.
جۇمىس كەزىندە تاۋەلسىزدىك داڭعىلىندا ورنالاسقان "مۋرزيلكا" بالا باقشاسىندا ءتىل تالاپتارى ورەسكەل بۇزىلعانى انىقتالدى. تەك رەسمي تىلدە ءبىلىم بەرەتىن ۇيىمنىڭ باسشىسىنا ەسكەرتۋ جاسالدى.
كەرىسىنشە، مەملەكەتتىك تىلدە ءبىلىم بەرەتىن "گاۋھارتاس" بالا باقشاسىندا ەشقانداي زاڭ بۇزۋشىلىق جوق بولىپ شىقتى. ال، "ايدىن" بالا باقشاسىنىڭ سىرتقى كورنەكى اقپاراتتارى مەملەكەتتىك ءتىل تالاپتارىنا ساي ەمەس. ۇيىم باسشىسى كەمشىلىكتى دۇرىس ءتۇسىنىپ، زاڭ بۇزعان جارناما، كورنەكى اقپاراتتارىن الىپ تاسايتىن بولدى.
جەكەمەنشىك بالا باقشالارداعى تىلدىك جاعدايدى انىقتاۋ قالانىڭ ءتورت اۋدانىندا ءجۇرىپ جاتىر. وعان اۋدان اكىمدىكتەرىندەگى ءبىلىم بولىمدەرى ماماندارى جانە قوعام بەلسەندىلەرىنەن قۇرالعان ساراپشى توپ وكىلدەرى اتسالىسۋدا. ايتا كەتەرلىگى، بۇگىنگى الماتى اۋدانىندا وتكەن شاراعا قالاللىق ءبىلىم باسقارماسىنىڭ قىزمەتكەرلەرى قاتىسپادى. ولار كەلەسى تەكسەرۋدە كەلەتىندەرىن ءبىلدىردى.
سونىمەن، اكتسيانىڭ كەزەكتى شاراسى جەكە مەنشىك بالاباقشالاردان باستالدى. ونىڭ وزىندىك ءمانى دە جوق ەمەس. بۇلدىرشىندەر ەلدىڭ ەرتەڭگى يەسى، مەملەكەتتىك ءتىلدى ارى قاراي وركەندەتىپ، ءار سالادا بەرىك ورنىقتىراتىن جاناشىرلارى ەكەنى ءمالىم. بالا باقشاداعى ءتىل تازالىعى - ۇرپاق ساناسىنىڭ تازالىعى ەكەنى دە داۋسىز. بۇدان بۇرىن اكتسيا اياسىندا جۇرگىزىلگەن جۇمىستار بويىنشا جەكەمەنشىك بالاباقشالاردىڭ سىرتقى جارناماسى مەن كورنەكى اقپاراتتارىنىڭ سىن كوتەرمەيتىندىگى انىقتالعان. ەلوردامىزدا 210 جەكەمەنشىك بالاباقشا بولسا، كوپ بولىگىنىڭ ماڭدايشا اتاۋلارى مەن سىرتقى (كورنەكى) جارناماسى ءتىل تۋرالى زاڭنىڭ تالاپتارىنا ساي ەمەس بولىپ شىققان.