تۇركيانىڭ بيلىك پارتياسى ىشىندەگى الاۋىزدىق ەل ىشىندەگى ساياسي جانجالعا سوعۋى مۇمكىن

جاقىندا تۇركيانىڭ بيلەۋشى پارتياسى ءوزىنىڭ 18 جىلدىق مەرەيتويىن اتاپ ءوتتى. الايدا، پرەزيدەنت ەردوعان باسقارعان پارتيانىڭ جوعارى جەتەكشىلەرى اراسىندا پىكىر الاۋىزدىعى تۋىپ، پارتيا ءوز ىشىنەن ءبولىنىپ جاتقانى تۋرالى حابارلار تارادى.

تۇركيا بيلىگىندەگى «ادىلەت جانە دامۋ پارتياسى» («اك» پارتيا) ءۇشىن بيىلعى جىل ءساتسىز جىل بولدى دەۋگە دە بولادى. ناۋرىز كەزىندەگى سايلاۋدا «اك» پارتيا كۇتپەگەن جەردەن ەلدىڭ ەڭ ءىرى ءۇش شاھارىندا جەڭىلىس تاپتى. بيلەۋشى پارتيا داۋىس ناتيجەسىن بۇرمالاۋ ارەكەتى بولدى دەپ تاۋىپ، سايلاۋ ناتيجەسىن جوققا شىعاردى. بىراق، ستامبۋلدا ەكىنشى رەت وتكەن سايلاۋدا «اك» پارتيا تاعى دا جەڭىلىس تاپتى.

بۇل ارينە پرەزيدەنت ەردوعان ءۇشىن ۇلكەن سوققى بولعانى انىق. سەبەبى، 17 ملن حالقى بار ستامبۋل تۇركيانىڭ قارجى جانە ەكونوميكا ورتالىعى سانالادى. ونىڭ ۇستىنە ەردوعاننىڭ «ستامبۋلدا جەڭىسكە جەتكەن ادام، تۇركيادا دا جەڭىسكە جەتەدى»، – دەگەن ءسوزى بار.

«اك» پارتيانىڭ ستامبۋلداعى ەكى مارتە جەڭىلىسىنەن كەيىن، پارتيانىڭ ءوز ىشىندە دە قايشىلىقتاردىڭ كۇشەيگەنى تۋرالى ايتىلا باستادى. بيلىكتەگى پارتيانىڭ ءۇش جوعارى وكىلى دەربەس ساياسي پارتيا جاساقتاۋعا تىرىسىپ جاتقانى ءمالىم بولدى. بۇل تۋرالى پرەزيدەنت ەردوعاننىڭ 18 جىلدىق اتاۋلى شاراداعى ءسوزى دە دالەل بولا الادى. ول سوزىندە: «كەيبىرەۋلەر اۋىر جۇكتى كوتەرە الماي، ءبىزدىڭ باعىتىمىزدان اداسىپ كەتتى»، – دەدى.

ساراپشىلار الداعى ۋاقىتتا تۇركيادا ىشكى ساياسي جاعداي ۋشىعا ءتۇسۋى مۇمكىن دەپ بولجايدى. پرەزيدەنت ەردوعان جاڭا ساياسي پارتيا قۇرىپ جاتقان ساياساتكەرلەرگە قارسى مەملەكەتتىك باستاۋى دا مۇمكىن دەگەن پىكىرلەر دە بار. ولارعا «بۇلىكشى»، «تىڭشى» دەگەن ايىپتار دا تاعىلۋى مۇمكىن.

پارتيا ىشىندەگى پىكىر قايشىلىعى «زاڭعا، ەكونوميكالىق ساياساتقا جانە جەكەلىك بوستاندىق» تاقىرىپتاردان شىقسا كەرەك. ەلدىڭ بۇرىنعى پرەمەر-ءمينيسترى احمەت داۋتوگلۋ پرەزيدەنت ەردوعانمەن پىكىرى جاراسپاعاندىقتان 2016 جىلى قىزمەتىنەن كەتكەن بولاتىن. كوپ وتپەي ول بيلىك پارتياسىن «رەفورماشىل ۇستانىمنان اينىپ بارادى» دەپ سىناعان.

بۇرىنعى ءسىم باسشىسى ءالي باباجان دا شىلدە ايىندا قىزمەتىنەن كەتتى جانە جاڭا ساياسي پارتيا قۇرۋ جوسپارىن اشىق جاريالادى. تۇرىكتىڭ كەيبىر باسىلىمدارى الي باباجاندى بۇرىنعى پرەزيدەنت ابدۋللاح گۇل قولداپ وتىرعانىن دا جازعان. اتاۋلى شارادا وسى اتالعان ءۇش ساياساتكەر شاقىرىلمادى جانە ولاردىڭ پارتيانىڭ جەڭىستى تاريحىنا قوسقان ۇلەستەرى تۋرالى ايتىلمادى. بۇل كەيبىر پارتيا مۇشەلەرىنىڭ نارازىلىعىن كۇشەيتكەن. سەبەبى، «اك» پارتيانىڭ جەڭىستى جولدارىندا اتالعان ءۇش ساياساتكەردىڭ ۇلەسى كوپ بولعانى بەلگىلى.

ارينە، ەردوعان باسقارعان پارتيا بيلىككە كەلگەننەن كەيىن، تۇركيا ەكونوميكاسى تاڭقالارلىق تەز دامىپ، ءىجو قۇنى دا الەمنىڭ الدىنعى 20 ەلىنە كىردى. ەكونوميكادان تىس، قورعانىس، عىلىم-تەحنولوگيا سالالارىندا دا بىرقاتار جەتىستىككە يە بولدى. الايدا، 2013 جىلدان باستاپ پارتيانىڭ بيلىگىنە قارسى نارازىلىق كۇشەيىپ كەتتى. سوڭعى ەكى جىلدا ەل ەكونوميكاسى دا اۋىر سىننىڭ استىندا تۇر.

“The Qazaq Times”