يران ۇكىمەتىنىڭ كەشە جاساعان مالىمدەمەسىندە، ەلدەگى تومەن بايىتىلعان ۋران قورى 2015 جىلى قول قويىلعان كەلىسىمنىڭ جوعارى شەگىنەن اسقانىن جەتكىزگەن. بۇنداي مالىمدەمەنى، يران ءسىم باسشىسى مۇحاممەد جەۆاد زاريف جاسادى.

يران سىرتقى ىستەر ءمينيسترى سول ەلدىڭ رەسمي اقپارات اگەنتتىگىنە بەرگەن مالىمدەمەسىندە: «يراننىڭ بايىتىلعان ۋران قورى 300 كگ شەكتەۋىنەن استى»، – دەگەن.  2015 جىلعى كەلىسىم بويىنشا يران 3,67 پايىزدىق بايىتىلعان ۋراندى 300 كگ شاماسىنان اسىرماۋى كەرەك بولعان.

كەشە، بۇۇ-نىڭ اتوم ەنەرگياسى جونىندەگى اگەنتتىگى دە يراننىڭ بايىتىلعان ۋران قورى كەلىسىمدەگى شەكتەن اسىپ كەتكەنىن راستادى.

زاريف سوزىندە يران 2015 جىلى 6 ەلمەن وزىنە باعىتتالعان ەكونوميكالىق سانكتسيالاردى توقتاتۋ ءۇشىن كەلىسىمگە قول قويعانىن، الايدا قۇراما شتاتتار تارابى كەلىسىمنەن بىرجاقتى باس تارتىپ، سانكتسيالاردى قالپىنا كەلتىرگەنىن العا تارتقان.

يزرايل پرەمەر-ءمينيسترى بەنيامين نەتانياحۋ دۇيسەنبىدە: «يران يادرولىق قارۋ ءوندىرۋدىڭ ماڭىزدى قادامىن جاسادى»، – دەدى جانە ەۋرووداققا يرانعا قارسى «اۆتوماتتى سانكتسيالار» ەنگىزۋدى ۇسىندى.

بۇل جاعداي بريتانيانى دا «قاتتى الاڭداتقان».  «يراننىڭ حالىقارالىق كەلىسىمدى ساقتاۋىن، كەلىسىمدەگى وزگە تالاپتاردى قاتاڭ ساقتاۋىن ءۇمىت ەتەمىز»، – دەگەن بريتانيا ۇكىمەتىنىڭ رەسمي مالىمدەمەسىندە.

رەسەي ءسىم باسشىسىنىڭ ورىنباسارى سەرگەي ريابكوۆ بۇعان قاتىستى مالىمدەمەسىندە: «بۇل ارينە قۋانارلىق جاعداي ەمەس، ماسەلەنى  بۇدان ارى قيىنداتپاۋ كەرەك»، – دەدى. ول جانە: «بۇل شارا سوڭعى كەزدەگى اقش-تىڭ يرانعا قارسى قىسىمىنىڭ ناتيجەسى»، – دەپ باعالاعان.

قۇراما شتاتتاردىڭ يران تۋرالى كوزقاراسى بەلگىلى. ترامپ ۇكىمەتى 2015 جىلعى كەلىسىم يراننىڭ يادرولىق قارۋدى دامىتۋ باعدارلاماسىنا كەدەرگى بولا المايدى دەپ قارايدى. اقش «يراننىڭ يادرولىق قارۋدى دامىتۋىنا شەكتەۋ قويۋ» ماقساتىندا مۇناي ەكسپورتىنا جانە وزگەدە ەكونوميكالىق سالالارىنا سانكتسيا سالىپ كەلەدى.

2015 جىلعى كەلىسىمنىڭ بۇزىلۋىنا بايلانىستى ورتا شىعىستاعى شيەلەنىس بارعان سايىن ارتىپ كەلەدى. بۇدان ەكى اپتا بۇرىن يران اسكەري كۇشتەرى قۇراما شتاتتارعا تيەسىلى ۇشقىشسىز ۇشۋ قۇرىلعىسىن اتىپ ءتۇسىردى. اقش پەن يزرايل يراندى ورتا شىعىستاعى مۇناي كەنىشتەرىنە شابۋىل جاساۋدى جوسپارلاعان دەپ قارايدى.

يران اقش-تىڭ دروننىن اتىپ تۇسىرگەننەن كەيىن، اقش-تىڭ كەيبىر قاۋىپسىزدىك جونىندەگى كەڭەسشىلەرى ترامپقا يرانعا قارسى شابۋىل ۇيىمداستىرۋ تۋرالى كەڭەس بەرگەن. بىراق، ترامپ مۇنداي شابۋىلدان كەمىندە 150 يراندىق كوز جۇماتىنىن ايتىپ، شابۋىلدان سوڭعى ساتتەردە باس تارتقان.

“The Qazaq Times”