مۇناي تانكەرىندە جارىلىس بولعان. فوتو: BBC

مامىر مەن ماۋسىم ايلارىندا پارسى شىعاناعىندا مۇناي تاسىعان تانكەرلەرگە شابۋىل جاسالدى. قۇراما شتاتتار جۇك كەمەلەرىنە جاسالعان شابۋىلعا بايلانىستى يراندى ايىپتاپ، شىعاناق ماڭىنداعى اسكەري بازالارىندا قاۋىپسىزدىك شارالارىن كۇشەيتكەن ەدى. 13 ماۋسىم كۇنى ساۋد ارابياسىنا تيەسىلى 2 تانكەرگە شابۋىل جاسالدى.

پارسى شىعاناعىندا تانكەرلەرگە شابۋىل جاساۋ ارەكەتى جاپونيا پرەمەرىنىڭ يران ساپارىمەن تۇسپا تۇس كەلدى. يران پرەمەر-ءمينيسترى شينزو ابە يران رۋحاني كوسەمى حومەينيمەن كەزدەسۋ الدىندا عانا تانكەرلەرگە شابۋىل جاسالعانى تۋرلى حاباردى ەستىگەن. BBC حابارىندا شابۋىلعا ۇشىراعان تانكەرلەر سينگاپۋرعا جانە تايۋانعا بارا جاتقانى ايتىلادى. الايدا، تۇركيانىڭ اقپارات قۇرالدارى مۇناي تاسىعان كەمەلەردىڭ جاپونياعا باعىت العانىن جازعان.

پارسى شىعاناعى الەمدەگى ەڭ تىنىشسىز ايماقتىڭ ءبىرى. سوڭى 40 جىلدا بۇل ايماقتا بىرنەشە رەت قارۋلى قاقتىعىستار بولعان. ونىڭ سەبەبى كوپشىلىككە تۇسىنىكتى. ەۋروپا، ازيا جانە وزگە دە الىس قۇرلىقتارعا جەتكىزىلەتىن مۇنايدىڭ باسىم كوبى وسى شىعاناقتان شىعادى. شىعاناقتان ءۇندى مۇحيتىنا، ومان جانە اراب تەڭىزىنە، قىزىل تەڭىزگە شىعاتىن بەرمۋز بۇعازىندا يراننىڭ ىقپالى باسىم. ءتىپتى، تۇتاس پارسى شىعاناعىندا دا يراننىڭ ىقپالى باسىمدىققا يە.

بۇدان تىس ورتا شىعىس ايماعىنداعى ەلدەردە ءبىر-بىرىنە اگرەسسيۆتى قادامدار جاساۋ كوبىرەك بولادى. ايماقتا يران مەن ساۋد ارابياسى ءبىر-بىرىنە ستراتەگيالىق قارسىلاستار سانالادى. ەكى ەلدىڭ ءبىر-بىرىنە قارسى ساياساتى ايماقتىڭ تۇراقتىلىعىنا قاتەر ءتوندىرىپ كەلگەن. اقش پرەزيدەنت دونالد ترامپ يرانمەن جاساسقان يادرولىق كەلىسىمنەن شىعىپ كەتىپ، ەكونوميكالىق سانكتسيانى جالعاستىرعاننان كەيىن قايشىلىق ءتىپتى دە اسقىنىپ كەتتى.

قازىر تانكەرلەرگە جاسالعان شابۋىلدارعا اقش يراندى ايىپتاۋدا. مەملەكەتتىك حاتشى پومپەو ءبىر كۇنى بۇرىن جاساعان ۆيدەو مالىمدەمەسىندە: "قولىمىزدا بار دەرەكتەرگە نازار اۋدارساق شابۋىلدى يران كۇشتەرىنىڭ ۇيىمداستىرعانىن كورەمىز",  دەدى. بىراق، يران ءوز كەزەگىندە بۇل ايىپتاردى جوققا شىعاردى.

“The Qazaq Times”