فرانتسيا استاناسى پاريجدە 70-تەن استام مەملەكەت پەن حالىقارالىق ۇيىمداردىڭ باسشىلارى ءبىرىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستىڭ اياقتالعانىنا 100 جىل تولۋىنا وراي وتكىزىلگەن الۋ راسىمىنە قاتىستى. اتالعان شارادا، اقش پرەزيدەنتى دونالد ترامپ، رف پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتين، گەرمانيا كانتسلەرى انگەلا مەركەل، تۇركيا پرەزيدەنتى رەجەپ تايىپ ەردوعان، وزگە دە كوپتەگەن ەلدىڭ باسشىلارى جينالعان. الەم ەلدەرىنىڭ لاۋازىمدى تۇلعالارىن فرانتسيا پرەزيدەنتى ەممانۋەل ماكرون ەليسەي سارايىندا قارسى الدى.
11 قاراشا، پاريج ۋاقىتىمەن 11:00-دە، ءبىرىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستىڭ اياقتالعانىنا تولىق 100 جىل تولۋىنا وراي، 70-تەن استام ەلدەن كەلگەن باسشىلار پاريجدەگى اركا دە تريۋمفە الدىنا جينالىپ، الاپات سوعىستىڭ ميلليونداعان قۇرباندارىن ەسكە الدى. سول سوعىستا اتىس مايدانداعى شايقاسقا اسكەر اتتاندىرعان ەلدەردىڭ بۇگىنگى باسشىلارى اركا دە تريۋمفەدەگى سوعىس قۇربانى ءارى ەسىمى بەلگىسىز جاۋىنگەرلەردىڭ ەسكەرتكىشىندە ازا ءبىلدىردى.
ادامزات تاريحىنداعى جويقىن قىرعىننىڭ اياقتالعانىنا 100 جىل تولۋىنا وراي جاسالعان ەسكە الۋ شاراسى تەرەڭ مازمۇنداردى قامتىدى. فرانتسۋز وقۋشىلارى سول سوعىستا ءورت پەن سەلدىڭ ورتاسىندا ءجۇرىپ جازىلعان وفيتسەرلەردىڭ حاتىن وقىدى. وندا سوعىستىڭ زۇلمات كورىنىسى انىق بەينەلەنگەن.
ۇلىبريتانيالىقتار مەن امەريكالىقتار ءبىرىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس سول تۇستا تۋىلۋى مۇمكىن باسقا سوعىستاردى توقتاتتى دەپ قارايدى. ول ءوزىنىڭ وراسان زور قىرعىنىمەن ادامزاتقا ەسكەرتۋ جاسادى. الايدا، سودان 20 جىلداي وتكەندە ادامزات تاريحىندا وعان دەيىن بولىپ كورمەگەن تاعى ءبىر قىرعىندى باستان كەشتى.
فرانتسيا پرەزيدەنتى ماكرون شارادا سويلەگەن سوزىندە، اتالعان سوعىستى «سول ۋاقىتتاردا ەۋروپا وزىنە ءوزى قول سالدى» دەپ باعالادى. مالىمەتتەردە ءبىرىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستا ەۋروپانىڭ وزىنەن 10 ميلليوننان استام ادام قازا تاۋىپ، شامامەن 6 ملن ادام زارداپ شەككەن دەلىنەدى.
پرەزيدەنت ماكرون سوزىندە، بۇگىنگى تاڭدا دا قولدان جاسالعان وسىنداي اپاتتىڭ قاۋىپتەرى بەلەڭ الا باستاعانىن، تاريح تراگەديالىق باعىتىن جالعاستىرىپ جاتقانىن اتاپ ءوتتى.
پرەزيدەنت ترامپ: "100 جىل بۇرىن ولار قورعاعان وركەنيەتتى قورعاۋ، ولار ءوزىن قۇربان ەتكەن بەيبىتشىلىك پەن تىنىشتىقتى قورعاۋ ءبىزدىڭ بورىشىمىز", – دەدى.