ناتو تۇركيانىڭ رەسەيلىك اۋە قورعانىس جۇيەسىن ساتىپ الۋىنا رۇقسات بەردى

وسىدان ءبىراز بۇرىن تۇركيا مەن رەسەي تاراپتارى رەسەيلىك S-400 زىمىران قورعانىس جۇيەسىن ساتۋ-ساتىپ الۋ كەلىسىمىنە قول قويعان ەدى. ەكى ەلدىڭ بۇل قادامى ناتو-نىڭ قارسىلىعىن تۋدىرعان. كەشە، 27 قاراشادا تاسس اگەنتتىگى ناتو اسكەري كوميتەتىنىڭ توراعاسى پيتەر پاۆەلگە سىلتەمە جاساپ، ەندى ناتو ەكى ەلدىڭ كەلىسىمىنە رۇقسات ەتكەنىن حابارلادى. پيتەر پاۆەل بۇل جونىندە «اقش جاڭالىقتارى مەن الەمدىك ساراپتاما» باسىلىمىنا بەرگەن سۇحباتىندا ايتقان. 

«شينلاڭ» اقپاراتتىق سايتىنىڭ جازۋىنشا، پيتەر پاۆەل سۇحباتىندا: «تۇركيا تارابىنىڭ مۇددەسىنەن العاندا، ناتو بۇعان رۇقسات بەرمەۋگە شاراسىز. ءبىز بۇل ماسەلەگە پراگماتيكالىق كوزقاراسپەن قاراۋعا ءماجبۇرمىز. دەگەنمەن، تۇركيا بۇل قالىپتاسقان ماسەلەلەردى تالقىلاۋعا بولا تۇرا قارىم-قاتىناستى كۇشپەن بۇزعانى اقىلعا قونىمسىز»، – دەگەن پىكىرىن ايتادى. ول جانە ناتو مەن تۇركيا اراسىندا بۇل ماسەلەلەردى تالقىلاعالى جاتقانىن، وسى ارقىلى ەكى تاراپ تۇسىنىستىك تابۋى مۇمكىن ەكەنىن ايتادى. پيتەر پاۆەلدىڭ ايتۋىنشا تۇركيا ناتو-نىڭ ماڭىزدى ارىپتەسى–گەوگرافيالىق ورنالاسۋ ەرەكشەلىگىندە عانا ەمەس، اسىرەسە يران، يراك، سۇريامەن شەكارالاس جانە ۇيىمعا مۇشە ەلدەر اراسىندا ەكىنشى ءىرى ەل سانالادى. ونىڭ سىرتىندا تۇركيا ناتو-عا مۇشە بولعان ءبىر عانا مۇسىلمان ەل.

الايدا، وسىدان بۇرىن ناتو-نىڭ جوعارى لاۋازىمدى وكىلى تۇركيانىڭ رەسەيلىك اۋە قورعانىس جۇيەسىن ساتىپ الۋىنا قاتاڭ ۇستانىم جاساعان ەدى. 25 قازاندا «اقش قورعانىس جاڭالىقتارى» ۆەب-سايتىندا تاراتىلعان ەسكەرتۋدە «ەگەر ناتو-عا مۇشە ءبىر ەل رەسەي اۋە قورعانىس جۇيەسىن ساتىپ السا ونىڭ زاردابى اۋىر بولادى» - دەلىنگەن. ەسكەرتۋدە جانە تۇركيانىڭ بۇل قادامى ناتو-داعى ارىپتەستەرىنىڭ بىرىڭعاي اۋە قورعانىس جۇيەلەرىن تۇرىك ەلىنەن شىعارىپ كەتۋى سەكىلدى تەحنيكالىق شەكتەۋلەرگە ۇشىرايتىنى ايتىلعان.

«اقش جاڭالىقتارى مەن الەمدىك ساراپتاما» باسىلىمىندا ايتىلۋىنشا، اقش جانە ناتو-داعى وزگە وداقتاستار تۇركيانىڭ رەسەيلىك اۋە قورعانىس جۇيەسىن ساتىپ الۋىن قالامايدى. مۇنىڭ ەڭ نەگىزگى ەكى سەبەبى مىناۋ – ءبىرىنشى اسكەري ىستەردەگى سەبەبى، ياعني S-400 جۇيەسى ناتو-نىڭ اۋە شابۋىلىنا قارسى قورعانىس جۇيەسىنە قوسىلمايدى; ەكىنشىسى ساياسي سەبەپ، تۇركيا جاق رەسەيگە جۇزدەگەن ميلليون اقش دوللارىن تولەيدى. بۇل ۋاشينگتوننىڭ رەسەيگە سالىپ وتىرعان سانكتسياسىن بۇزادى.

• تۇركيا رەسەيلىك اۋە قورعانىس جۇيەسىن نەگە ساتىپ العان ەدى؟

الەمدىك باق-تىڭ مالىمەتىنە جۇگىنەر بولساق، S-400 اۋە قورعانىس جۇيەسىن ساتۋ-ساتىپ الۋداعى رەسەي مەن تۇركيا اراسىنداعى كەلىسىم قۇنى 2,5 ملرد اقش دوللارىن قۇرايدى. تۇركيا جاق مۇنىڭ باستاپقى تولەمىن تولەپ ۇلگەردى. قالعان بولەگى رەسەيدىڭ تۇركياعا بەرگەن نەسيەسى رەتىندە بىرتىندەپ تولەنبەك. ال، جۇيە جابدىقتارى ەكى جىلدا تولىقتاي ورناتىلىپ، تۇرىك اۋە كەڭىستىگىن قورعاۋعا قابىلەتتى بولادى دەلىنگەن.

“The Qazaq Times”