اقش مەملەكەتتىك حاتشىسى رەكس تيللەرسون قىتايعا قاتاڭ تۇردە ەسكەرتۋ جاساپ، وڭتۇستىك قىتاي تەڭىزىندەگى ارالداردا اسكەري ارەكەتتەردى جەدەلدەتۋىن جەدەل توقتاتۋىن، سولتۇستىك كورەياعا تۇسىرەتىن قىسىمدى ارتتىرۋىن تالاپ ەتتى. سونداي-اق، ازيا-تىنىق مۇحيت ءوڭىرىنىڭ تىنىشتىعىن ساقتاۋدا جاۋاپكەرشىلىگىنىڭ اۋىر ەكەنىن قاتاڭ ەسكەرتتى. بۇل تۋرالى “The Wall Street Journal” باسىلىمى حابارلاپ وتىر.
رەكس تيللەرسون دۇيسەنبى كۇنى سيدنەيدەگى اۆستراليا مەن اقش-تىڭ جىل سايىن وتەتىن ديالوگى كەزىندە، اقش قورعانىس ءمينيسترى جيم مەتتيستىڭ سوزىنە جاۋاپ بەرە كەلىپ، سولتۇستىك كورەيانىڭ زىمىران دامىتۋ مەن يادرولىق باعدارلاماسىنان باس تارتۋ ىسىندە قىتاي ۇكىمەتىنە كوبىرەك سۇيەنەتىندىگىن ايتتى.
سيدنەيدەگى وتىرىستان كەيىنگى ءباسپاسوز ءماسليحاتىندا تيللەرسون: «قىتاي ماڭىزدى ساۋدا ەكونوميكالىق قۋاتقا يە ەل. اقش قىتاي ۇكىمەتىنىڭ اقش پەن قىتاي ىنتىماقتاستىق قارىم-قاتىناسىن دامىتادى دەپ ۇمىتتەنەدى. الايدا اقش قىتايدىڭ ەكونوميكالىق قۋاتى ارقىلى باسقا ماسەلەلەردى شەشۋىنە مۇمكىندىك بەرە بەرمەيدى. ايتالىق، وڭتۇستىك قىتاي تەڭىزىندەگى اسكەري كۇشتەردى ارتتىرۋ، سولتۇستىك كورەياعا تۇسىرەتىن قىسىمدى جەڭىلدەتۋ سەكىلدى قادامداردا»، – دەپ اشىق ايتتى. ول ءسوزىنىڭ جالعاسىندا: «قىتاي ءوزىنىڭ ەكونوميكا مەن ساۋدا-ساتتىقتاعى ىقپالدىلىعىمەن قوسا مىنانى مويىنداۋى كەرەك – حالىقارالىق قاۋىپسىزدىكتى ساقتاۋ ىسىندە وزدەرىنىڭ جاۋاپكەرشىلىگىنىڭ جوعارى».
قىتايدىڭ ءسىم وكىلىنىڭ بىرىنەن تيللەرسوننىڭ بۇل ەسكەرتۋى تۋرالى سۇراعاندا، ول: «سولتۇستىك كورەيا جانە وڭتۇستىك قىتاي تەڭىزى ماسەلەسىندە بەيجىڭ تاراپى بەيبىتشىلىكتى باتىل قولداپ كەلەدى. سونىمەن قاتار اقش-تا وڭىردەگى قىتاي ىقپالى مەن كۇشىن دە مويىندايدى دەپ ۇمىتتەنەمىز»، – دەپ جاۋاپ بەرگەن.