ارمەنيا ازەربايجاندى ءجيى ارانداتىپ وتىر

ازەربايجان سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى ارمەنيانىڭ ارانداتۋشىلىق ارەكەتىنىڭ ارتىپ وتىرعانىنا بايلانىستى ازەربايجان تاراپىنىڭ الاڭداۋشىلىعىن بىلدىرەدى. سەبەبى، ارمەنيا بەيبىتشىلىكتى ساقتاۋعا نەگىزدەلىپ، ۆەنادا، سانكت-پەتەربۋرگتە وتكىزىلگەن كەلىسىمدەردى، قايشىلىقتىڭ ادىن-الۋعا باعىتتالعان شارتتادى بۇزىپ وتىر.

بىلتىرعى جىلدىڭ سوڭعى كۇندەرى، ياعني 2016 جىلى 29 جەلتوقساندا ارمەنيا قارۋلى كۇشتەرىنىڭ بارلاۋشى-ديۆەرسانتتار توبى ارميان-ازەربايجان مەملەكەتتىك شەكاراسىن بۇزىپ، كەەزەكتى ارانداتۋشىلىق ارەكتەكە باردى. الايدا، ارميان بارلاۋشى-ديۆەرسانتتار توبىنىڭ بۇل قاسكويلىگى الىسقا بارعان جوق. قارسىلىققا تاپ بولىپ، قاتارلارىنان ادام جوعالتىپ، كەرى شەگىنۋگە ءماجبۇر بولدى.  ولارعا قايتارما سوققى بەرۋدە ءازاربايجان قارۋلى كۇشتەرىنىڭ جاۋىنگەرى چينگيز گۋربانوۆ قازا تاپتى. ونىڭ دەنەسىن ارمياندار ءوز جاقتارىنا الىپ كەتتى.

ارميان تاراپى ءوز ارەكەتتەرىن جاسىرۋ ءۇشىن، جاۋاپكەرشىلىتەن قاشىپ وتىر. ولار حالىقارالىق زاڭ-نورمالارىنا قايشى كەلىپ، شەكارا بۇزعان قىلمىستارىن جاسىرۋدا. ولار سول ماقساتتا جاۋىنگەردىڭ دەنەسىن فوتوعا ءتۇسىرىپ، الەۋمەتتىك جەلىدە جاريالاپ، مورالدىك-ەتيكالىق نورمانى بۇزۋعا دايىن. سول ارقىلى ادامگەرشىلىك قۇندىلىقتان بەزىپ، لاس ناسيحاي پەن جالعان اقپار تاراتپاقشى.

بىلتىر ءساۋىر ايىندا ارمەنيا تاراپىنىڭ شەكارا بۇزۋىنان بولعان سوعىستا دا وسىنداي جاعداي بولعان. ارمياندار قازا بولعان ازەربايجاندىق جاۋىنگەر مۋباريز يبراگيموۆتىڭ دەنەسىن بەرمەي قويعان. ونى فوتوعا ءتۇسىرىپ، ارميان باق-تارىندا، الەۋمەتتىك جەلىلەردە جاريالادى. كەيىن جاۋىنگەردىڭ دەنەسىنەن ۆانداليزم بەلگىلەرى تابىلدى. سوڭىنان حالىقارالىق تاراپتىڭ قىسىمنىڭ ناتيجەسىندە جاۋىنگەردىڭ دەنەسى ازەربايجانعا قايتارىلدى.

ارمەنيا رەسپۋبليكاسى حالىقارالىق گۋمانيتارلىق قۇقىقتاردى بۇزىپ، سوعىستا ولگەن جاۋىنگەرلەردىڭ دەنەسىنە ۆانداليزم جاساۋ ارقىلى ماسەلەنى تەرىس بۇعىسى كەلەدى. سول ارقىلى حالىقارالىق ساياسي ساۋداگەرلىك جاسايدى. ءبىز حالىقارالىق گۋمانيتارلىق ۇيىمدار، سونىڭ ىشىندە ىزگىلىك مەن قايىرىمدىلىقتى تۋ ەكتەن قىزىل كرەست ۇيىمى دەرەۋ ءتيىستى شارالار قابىلداپ، جاۋىنگەر چينگيز گۋربانوۆتىڭ دەنەسىن ازەربايجانعا قايراتۋعا قول ۇشىن سوزادى دەپ ءۇمىت ەتەمىز.

اتالعان وقيعا بويىنشا ۇجىمدىق قاۋىپسىزدىك شارتى ۇيىمىنىڭ باس حاتشىسى نيكولاي بورديۋجا ءوز وكىلەتتىلىگىن اسىرا پايدالانىپ ءارى وقيعانىڭ ءوڭىن اينالدىرىپ كورسەتۋگە تىرىسۋدا. ول، اتالعان وقيعا، ارمەنيا جەرىندە بولدى دەيدى. سونداي-اق، ارمەنيانىڭ ازەربايجان جەرىندە باسىپ العان، وزدەرىن «تاۋلى-قاراباح رەسپۋبليكاسى» دەپ اتايتىن جاساندى جۇيەگە نازار اۋدارىپ، ازەربايجاننىڭ تەرريتوريالىق تۇتاستىعى مەن حالىقارالىق دەڭگەيدەگى شەكاراسىنا سەنىمسىزدىك تانىتتى. ۇجىمدىق قاۋىپسىزدىك شارتى ۇيىمىنىڭ باس حاتشىسىنىڭ بۇل ۇستانىمى وبسە تاراپىنان مينسكىدە وتەتىن كەلىسسوزدەردى، ارميان-ازەربايجان اراسىنداعى تاۋلى قاراباح قايشىلىعىن شەشۋگە ارنالعان قادامدارعا كەرى اسەر ەتۋگە قىزمەت ەتەدى. سونىمەن بىرگە، ۇيىمعا مۇشە، ازەربايجاننىڭ تەرريتريالىق تۇتاستىعىن قولداۋشى ەلدەردىڭ جەككورۋشىلىگىن تۋدىرادى. ن.بورديۋجا بۇرىن دا وسىنداي الدىن-الا دايارلاعان مالىمدەمەلەر جاساپ كەلگەن.

ارمەنيانىڭ بۇل ارەكەتى ارميان-ازەربايجان شەكاراسىندا كەزەكتى قاقتىعىسقا جول اشادى. بۇنداي وزگەشە تاسىلدەر ارمەنياعا ن.بارديۋجا سەكىلدى ساياساتكەرلەردىڭ نازارىن اۋدارىپ، ۇقشۇ سەكىلدى ۇيىمدى قاقتىعىسقا تارتادى. سول ارقىلى ايماقتاعى ساياسي جاعدايدىڭ شيەلەنىسىپ، وڭىرلىك قاۋىپسىزدىك پەن تۇراقسىزدىقتىڭ ۇلعايۋىنا ماي قۇيادى.

ءبىز ن.بارديۋجانىڭ بۇنداي جاۋاپكەرشىلىكتەن جۇرداي مالىمدەمەسىن قابىلدامايمىز ءارى ۇيىمعا مۇشە ەلدەردىڭ وعان دەگەن باعاسىن كۇتەمىز.

ازەربايجان رەسپۋبليكاسى ارمەنيانىڭ ازەربايجانعا قارسى اگرەسسياسى، ارميان قارۋلى كۇشتەرىنىڭ ازەربايجاننان زاڭسىز باسىپ العان اۋماقتاعى زاڭسىز كيلىگۋى - قاقتىعىس ايماعىنداعى جاعدايدى ۋشىقتىرۋدىڭ ءارى ساياسي جاعدايدى تۇراقتاندىرۋدىڭ الدىن-الاتىن بىردەن-ءبىر سەبەپ ەكەنىن الدەنەشە رەت مالىمدەگەن بولاتىن.

ازەربايجان رەسپۋبليكاسى حالىقارالىق قاۋىمداستىقتى ارمەنيانى بەيبىتشىلىككە كەلۋگە ءارى ودان بۇۇ قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ قارارىن اتقارۋدى تالاپ ەتۋگە شاقىرادى.

 “The Qazaq Times”