Tramp Qıtay basşısı Şi Jinpiñmen qarım-qatınasınıñ jaqsı ekenin, alayda onımen qazir habarlasqısı kelmeytinin de mälimdegen. Bwl eki eldiñ qarım-qatınası ırıqsız türde ajırap bara jatqanınan derek beredi. Qalıptasqan jağday jeke twlğalardıñ baylanısına qaramastan keri ketip bara jatır. Foto: NYTimes.

Atı öşkir jaman indettiñ atın atamayıq desek te, jaqın uaqıttardağı el işi men sırtındağı sayasi-ekonomikalıq mäselelerdiñ köbi derlik sonımen qatıstı bolıp otır. Soñğı kezdegi AQŞ-Qıtay qatınası da, naqtıraq aytqanda eki el arasındağı qayşılıq ta indet sebebinen örşip ketti. Beyjiñ biligi koronavirus pandemiyasına baylanıstı AQŞ-tıñ Qıtayğa qarsı qısımına tım qatañ ayıptau sözderimen jauap berude. Älemdi jaylağan indet üşin AQŞ pen Qıtay bir-birin ayıptauın äli tanbay keledi. Biz jasağan dünie älemi oratıq qiınşılıqtar kezinde birlik tanıtsa dep ümittenerimiz anıq, ökinişke oray müdde bar jerde jäne sol müddeler qayşı bolğan kezde bwl mümkin bolmay otır.

Qıtay Kommunistik partiyasınıñ ügit-nasihatın jürgizetin memlekettik aqparat qwraldarınıñ köbi AQŞ-qa qarsı jauaptarında «auzınan aq it kirip, kök it şığıp» jatır desek te bolatınday. Sonıñ arasında «zwlım», «psihikalıq auıtqu», «ar-wyattan bezgen» degen auır sözder de kezdesedi. Anığın aytqanda, kezektesken ayıptaular eki el qarım-qatınasın eñ soraqı deñgeyge alıp bardı. Taraptardıñ bwl äreketi jaña qırği-qabaq soğısına aparadı degen boljamdar da joq emes.

AQŞ pen onıñ odaqtastarı Qıtaydıñ ekonomikalıq, diplomatiyalıq jäne äskeri küşiniñ artuınan bwrınnan beri qauiptenip kelgen edi. Qazirgi mälimdemleri men is-qimılınıñ şekberi bwl küdik pen kümändi küşeytip jiberdi. Sarapşılar, Qıtaydıñ bwl agressivti äreketteri özine keri äser etui mümkin ekenin eskertude. Sebebi, Qıtay älemniñ öndiris oşağı bola twra ekonomikası tikeley sırtqı eksportqa köbirek täueldi. Agressivti ayıptaular onıñ halıqaralıq bedelin tipti de tömendetip jatqanı belgili.

Biz AQŞ-Qıtay arasındağı qayşılıqtıñ tek qana dipolomatiyalıq tires emes ekenin anıqtay aytqımız keledi. Eki el arasındağı teke-tires sayasi ügit-nasihattar tartıp sauda-ekonomika, tıñşılıq äreketterdi qamtığan barlau isteri, ğılım-tehnoloniya bäsekelestigi jäne äskeri-qorğanıs şaralarımen özge de äreketterdi qamtıp otır. Ötken jeksenbi küni AQŞ prezidenti Fox News arnasına bergen swhbatında: «Biz barlıq qarım-qatınastı toqtata alamız», – dedi. Osınıñ özi-aq eki el qayşılığınıñ qay deñgeyge barğanın körsetip twr.

Aqparat qwraldarında jariya bolğan sarapşılardıñ AQŞ-Qıtay qatınasına bergen pikirlerin ortaqastırsaq, älemdik pandemiyadan keyin halıqaralıq qatınastardıñ jaña körinisi payda boluı mümkin. Al, AQŞ pen Qıtay arasında sauda, tehnologiya, Oñtüstik Qıtay teñizi jäne Tayuan mäseleleri eñ ülken qayşılıq közderine aynalmaq.

“The Qazaq Times”