Tayuan prezidenti Say Iıñ Vın. Foto: RFI.

Tayuan (Tayvan') bügin «Qıtay Respublikası künin» atap ötti. Är jılı 10 qazan küni Tayuanda Mingonıñ (Qıtay Respublikası) qwrılğan küni retinde atap ötu dästürge aynalğan.  Bwl turalı Tayuan telearnaları habarladı.

Mingonıñ (Qıtay Respublikasınıñ) qwrılğanına 107 jıl toluına arnalğan merekelik şara prezident sarayınıñ aldındağı ülken alañda ötkizilip. Saltanattı şarada äskeri orkestrlerdiñ süyemeldeuinde, Tayuandağı jergilikti gauşan wltınıñ wlttıq bii bilendi.

Tayuan prezidenti Say Iñvın qwttıqtau sözinde qazirgi Tayuan-Qıtay-AQŞ qatınastarı turalı da toqtalıp ötti. Ol AQŞ vice-prezidenti Mayk Penstiñ sözine silteme jasay otırıp, Beyjiñ biliginiñ Tayuan men öñirdiñ qauipsizdigine qauip töndirgenin, alayda, Tayuan öñirdiñ beybitşiligi men twraqtılığına, demokratiyalıq damuına derbes el retinde öz ülesin qosıp kele jatqanın atap ötti.

Prezident Say Iıñvın sözinde: «Tayuan(Tayvan') är türli sınaqtar men qauip aldında ornıqtı qalpınan jazbay, qısımdardı bir jaqtı etip, territoriyamızdıñ twtastığı men qauipsizdigin saqtauımız kerek», –  dedi.

AQŞ Tayuanmen 1913 jıldan 1979 jılğa deyin resmi diplomatiyalıq qatınasta bolğan. Al, 1979 jılı 1 qañtarda Beyjiñ men Uaşingtonnıñ resmi diplomatiyalıq baylanıs ornatuınan keyin Qwrama Ştat pen Tayuan arasındağı diplomatiyalıq qatınas üzildi.  Biraq, resmi diplomatiyadan tıs AQŞ ükimeti Tayuanmen bolğan qarım-qatınasın saqtauğa tırısıp keldi. Aytalıq, «AQŞ-tıñ Tayuandağı is basqaru ortalığın» (American Institute in Taiwan) qwrğan.

Tayuan mäselesi AQŞ pen Qıtay arasındağı eñ sezimtal mäselelerdiñ biri. Qıtaydıñ Şığıs Oñtüstik Aziyadağı ıqpalınıñ keñeyuine qarsı Qwrama Ştattar Tayuandı astırtın qoldaudı da jalğastırıp keledi. Qazir Oñtüstik Qıtay teñizi mäselesindegi AQŞ-Qıtay arasındağı şielenis örşigen sayın, Tayuan taqırıbı eki eldiñ resmi twlğalarınıñ sözinde jii qaytalana bastadı.

“The Qazaq Times”