Soñğı uaqıtta alıs, jaqın şet elderde bolıp jatqan lañkestik şabuıldarğa TMD jäne Ortalıq Aziya elderiniñ azamattarınıñ qatısı bar ekendigi jii aytıluda. Osığan baylanıstı bügin biz Ortalıq Aziya elderi işinde Özbekstanğa toqtaludı jön kördik.
Qazirgi tañda Ortalıq Aziya elderi arasında Özbekstan azamattarınıñ migraciyası öte kürdeli mäselelerdiñ biri bolıp twr. Özbek elindegi jwmıssızdıq, sayasi, dini ahualdıñ uşığıp twruı, bwl eldiñ azamattarınıñ kün köris qamımen Resey, Qazaqstan ,Evropa memleketterine qonıs audaruına sepşi bolıp otır. Biraq, özbek azamattarı bwl elderde jwmıs istep qana qoymay, ekstremistik wyımdardıñ arbauına tüsip, türli lañkestik şabuıldarğa qatısıp jatqandığı belgili. Bwğan dälel Stanbuldıñ «Atatürik» äuejayında, Sankt- Peterbor qalasınıñ metrosında (jarılıs jasağan Qırğızstan azamatı Aqborjon Jalilovtıñ wltı özbek), Şveciyanıñ Stokgol'm qalasında jasalğan lañkestik şabuıldar. Atalğan elderde bolğan terrorlıq äreketterdiñ barlığında özbek eliniñ azamattarınıñ qatısı bar. Bwnıñ sebebi ne de?. Nege Özbekstan azamattarı radikaldı bağıttağı wyımdardıñ jeteginde ketuge beyim?. Osı jäne özgede swraqtarğa jauap izdep körsek.
Özbekstandı 26 jıl basqarğan Islam Kärimov öz kezinde elde qatañ tärtip ornatqanı belgili. Ol «aldına kelgenin tistep, artına kelgenin teuip», oppoziciya ökilderinen bastap, dini wyımdarğa deyin qısım körsetip öz jüyesin qwrdı. 2005 jılı Ändijandağı halıq narazılığın küşpen basıp, qanda tökken osı Kärimov rejimi edi. Ol kezde jergilikti käsipker Akram YUldaşevti «Hizb-ut-Tahrir», «Akromiya» ekstremistik toptarın basqardı degen ayıppen qamauğa da alğan bolatın. Bir sözben aytqanda Islam Kärimov Özbekstandı «aşsa alaqanında, jwmsa jwdırığında» wstauğa barınşa tırıstı. Al ol ölgennen keyin el işi men sırtında ne boldı?. Jıldar boyı Islam äkäniñ «wrtoqpağınıñ» arqasında közden tasa jürip üyrengen özbek ekstremistik toptarı jandana bastadı. Şet elderde jürgen özbek azamattarın «Islam memleketi» sındı wyımdarğa kiruge ügit nasihat jasay bastadı. Bwl turalı säuirdiñ 11-i küni Reseydiñ Federaldı qauipsizdik qızmetiniñ (FSB) basşısı Aleksandr Bortnikovta aytqan edi. Alıp qarulı küşke ie Reseydiñ özi lañkestik şabuıldardıñ aldın ala almay otırğanda, oñtüstik şekaradan künde kirip, şığıp jürgen Özbek migranttarımen birge lañkestik toptarınan Qazaqstan qalay qorğanuı kerek?.
R. S. Bilikke ara-kidik bas köterip jürgen elimizdegi terrorlıq toptardı küşpen basıp, janşıp, keyin wmıtıp kete bermey. Resmi Astanağa sodan sabaq alıp, eldiñ tärbiesi, dini, ruhani qwndılıqtardı nasihattau jwmıstarın mıqtap qolğa alğan jön şığar. «Islam memleketi» sındı wyımdarda jürgen Özbekstan, Qırğızstan jalpı Ortalıq Aziyadan şıqqan lañkester Aqtöbe, Atıru, Tarazdağı mıltıq wstaudı bilmeytin, teris dini ağımdardıñ ökilderindey emes ekeni belgili. Sol sebepti «aurudıñ emin emes, auırmaudıñ jolın izdegen» dwrıs şığar.
“The Qazaq Times”