Älem mediasın eleñdetken däriger: «Köp adamnıñ ömiri bizdiñ äreketimizge baylanıstı»

Bergamo (Italiya, Lombardiya) qalasınıñ soltüstigindegi Humanitas Gavazzeni auruhanasınıñ därigeri Daniele Makini  Facebook-tegi parağında Italiyadağı koronavirustıñ örşuine jäne profilaktikalıq nwsqauğa narazılarğa qatıstı «virus» jazba  jariyaladı.

El astanası Milannğa jaqın Bergamodağı reanimaciya bölimşesiniñ hirurg mamanı Makinidiñ jazbasın jergilikti L'Eco Di Bergamo gazeti jariyaladı. Keyin onı epidemiolog jäne zertteuşi, Jeneva universitetiniñ Älemdik densaulıq saqtau institutınıñ doktorı Sil'viya Stringini ağılşın tiline audarıp, Twitter jelisinde bölisti. Al qazaqşa nwsqasın belgili qoğam belsendisi, jurnalist Bella Orınbetova öziniñ Facebook jelisindegi parağında wsındı.

Ärtürli elderdiñ BAQ betterinde jarıq körip jatqan jazbanı äleumettik jeli qoldanuşıları  3,3 mıñnan astam pikir jazğan jäne 34 mıñ ret bölisken. Italiya därigeri Daniele Makinidiñ koronaviruspen küres maydandağı ömiri men azamattarğa ündeuin nazarıñızğa wsınamız.

«Bolıp jatqan jağday turalı jazu-jazbau turalı wzaq oylanıp, ünsizdik te jauapkerşilik artatının tüsindim.
Sondıqtan bizdiñ ne istep-ne qoyıp jürgenimizden beyhabar adamdarğa bwl künderi Bergamoda Covid-19 indetimen küresti qalay jürgizip jatqanımızdı aytqım keledi. Jwrttı dürliktirudiñ qajeti joq ekenin jaqsı tüsinemin, alayda bolıp jatqan jağdaydıñ qanşalıqtı qauipti ekenin key adamdar bilmey qala ma dep alañdaymın.

Ötken aptada jauımız äli qarasın körsetpey twrğanda auruhanamızdı aldın ala dayındadıq. Mümkindiginşe köp palata bosatu, tösek orın dayındau üşin emdeluşilerdi üylerine qaytardıq. Tipi intensiv terapiyadağılardıñ palataları da bosatıldı.

Äli bastalmağan soğıstı kütken sättegi auruhana dälizi syurrealistik kartinağa wqsaytın edi. Köptegen medicina qızmetkerleri (onıñ işinde men de barmın) soğıs sonşalıq jauızdıqpen keletinin bilmep edik.
Bir apta bwrın taldau nätijesin kütkenim esimde. Ol kezde virustı jwqtırğan bir adamnıñ boluınıñ özi adam sengisiz, aqılğa sıymaytın, biraq bwl oydıñ özi degbirdi qaşıratın edi. Qazirgi jağday tım jıldam şielenisken dramağa wqsaydı.

Qazir soğıs alañında jürmiz. Şayqas küni-tüni tolastamaydı. Tösek-orın tapşılığı qattı sezilude. Bosatıp qoyğan bölimşeler birinen soñ biri lıq tolıp jatır.

Jağdaylarınıñ auırlığına baylanıstı esimderi ärtürli tüspen jazılğan taqtayşalar qazir qıp-qızıl. Köpşiliginiñ jağdayı kürt qiındap ketti: ekijaqtı intersticial pnevmoniya.

Endi mağan tüsindire qoyıñızşı, twmaudıñ qay türi mwnday ekpinmen adam ömirin jalmap edi? Epidemiyalıq katastrofa bolıp jatır, al adamdar virustan qorqatın tügi joq dep bösedi, bwrınğı ömir saltınıñ bwzılğanına renjidi, qauipsizdik şaralarına narazılıq tanıtadı, qarapayım nwsqaulıqtardı orındamaydı.

Däl qazir aramızda hirurg, urolog, ortopedter joq. Bärimiz mına soğısta küş biriktirgen bir komandamız.
Kündelikti 15-20 adam äkelip jatır. Taldau nätijeleri birsarındı: rastaldı, rastaldı, rastaldı. Bäriniñ simptomdarı birdey: denesi qalşıldaydı, qızuı köteriledi, jötel qısadı, tınısı tarıladı, ökpesi auıradı. Rentgen tüsirilimderi de birdey: eki jaqtı intersticial pnevmoniya. Barlığı da dereu gospitalizaciyalanuı kerek.

Keybiri intubaciyada, bireulerdi birden reanimaciyağa aparamız, al endi bireuler üşin bäri de tım keş. Tınıs aldıratın apparattar kündiz tüni toqtamay jwmıs isteude. Tipti operaciyalıq zaldardağı apparattar da üzdiksiz jwmıs isteude. Sebebi operaciyalıq jaylardıñ özi intensiv terapiya palatalarına aynalıp ketti.
Qızmetkerler şarşap, qaljırağan. Bizdiñ jwmısta ädettegi ausımnıñ özinen äl-därmeniñ qwrıp, süyretilip şığasıñ. Al qazir birneşe täulikke sozılğan maydanda jan-jağımdağı adamdar mağan ümitpen qarap, kömek kütip otırğanda ŞARŞAU degennniñ ne ekenin endi tüsindim.
Qızmetkerler özderinen äl ketse de, bir birine kömek beruge tırısadı. Därigerler medqızmetkerler ornına katalkamen jügirip jüredi, medbikelerdiñ ornına proceduralar jasaydı. Medbikelerdiñ köz jası tıyılar emes. Olar därigerlerdiñ mwnşa köp adamdı qwtqara almasın alğaş ret körip twr.

Bizde auısım, kezekşilik degen joq. Bükil jeke ömir toqtap qalğan. Biz otbasımızdı körmeymiz, sebebi jwqtırıp alamız dep qorqamız. Protokoldarğa qaramastan, aramızdağı key qızmetkerler virustı jwqtırıp alğan. Qazir key äriptesterimiz bireudiñ ömirin emes, özderin qwtqaru nemese özderi virus jwqtırğan tuğan-tuıstarın qwtqaru üşin küresip jür.

Sondıqtan qazir indetke tım salğırt qaraytındarğa nemese qauipsizdik şaralarına narazılıq tanıtıp otırğandarğa aytqım keledi: säl şıdamdılıq tanıtıñız - siz teatrğa, muzeyge nemese sportzalğa bara almaysız. Qorşağan adamdarğa, äsirese auruğa qarsı twruğa därmensiz egde adamdarğa janaşırlıqpen qarauıñızdı ötinemin. Biz bar küşimizdi salıp qoğamğa paydamızdı tigizuge tırısıp jürmiz, siz de säl de bolsa paydañızdı tigizseñiz».

Qazaqşa audarmasın jasağan – Bella Orınbetova (jazbanıñ tüpnwsqası) 

“The Qazaq Times”