Osı aptada Gruziya, AQŞ jäne Wlıbritaniya gruzin internet-sayttarına, sonıñ işinde prezident äkimşiligi, ükimet, sot pen telearnalarğa qarsı bağıttalğan auqımdı kiberşabuıl jasadı dep Reseyge ayıp taqtı. Kiberşabuıl, özge memlekettiñ işki sayasatına qol swğu jäne saylauğa aralasu sındı iste Reseyge tağılğan alğaşqı ayıp emes bwl.
Gruzin memlekettik mekemeleri men BAQ-qa hakerlik şabuıl 2019 jıldıñ 28 qazanında boldı: birneşe telearnalardıñ habar tarata alğan joq, ükimettik serverler bwğattalıp, birneşe qoğamdıq mekemelerdiñ jwmısı toqtatıldı.
AQŞ-tıñ Memlekettik hatşısı Mayk Pompeo Gruziyadağı kiberşabuılğa Resey Bas ştabınıñ bas basqarması men Sandstorm («Pesçanaya burya») äskeri bölimi kinäli dep mälimdedi. Biraq resmi Kreml' barlıq ayıptaulardı joqqa şığarıp otır.
2017 jılı mausımda ğalamtorda keñ kölemde tarağan «Petya» virusı kiberşabuılınıñ artında Reseydiñ twrğanı mälim bolğan. Bwl kiberşabuıl FedEx kompaniyasına, Konteynerlik jük tasımaldau alıbı A.P. Myuller – Maersk Group-ke, farmacevtikalıq öndiruşi Merck & Co. Inc. (MRK) kompaniyası jäne köptegen transwlttıq kompaniyalarğa äser etip, köp şığınğa wşıratqan bolatın.
2018 jılı aqpanda Amerikadağı Kolumbiya okruginiñ federaldı sotı reseylik «internet-zertteu agenttigi» 2016 jılğı prezidenttik saylauğa aralastı dep resmi türde ayıptadı. Tergeu qorıtındısına säykes, kompaniya qızmetkerleri AQŞ azamattarınıñ atınan äleumettik jelilerde akkaunttar aşıp, jelide Hillari Klinton men demokratiyalıq partiyağa qatıstı qwpiya aqparattardı ornalastırğan. Al reseylik kompaniya basşısı, prezident Vladimir Putinniñ «senimdi serigi» Evgeniy Prigojin öziniñ «troll'der fabrikasına» eş qatısı joq ekenin jäne onıñ kompaniyasına tağılğan ayıptıñ jalğan ekenin aytıp aqtaldı.
Vladimir Putin Reseydiñ AQŞ-tağı prezidenttik saylauğa aralasqanı turalı ayıptardı tağı da teriske şığarıp: «Saylauda jeñilis tapqan adamdar basqalardı özderiniñ qiındıqtarına kinäli sanamauı tiis. AQŞ-tıñ özi bükil älemde basqa elderdiñ saylaularına belsendi türde aralasadı», – degen.
Ekinşi qauip – qorğanıs salasında. Resey armiyasın jıl sayın keñeytip, Europa elderimen şekaralas aumaqta jäne Orta Şığıstağı äskeri qadamdarın jiilete tüsude. NATO-nıñ jolın tosıp, Europa elderin kölemdi äskeri oqu-jattığular bastağan. Reseydiñ birşama damığan äskeri önerkäsibi 2030 jılğa deyin äskeri tehnikaların tolıqtay jañartuğa äreket etip otır.
Qorğanıs salasındağı bäsekede köş keyin qalmaudı wyğarğan AQŞ eki jıl bwrın Donal'd Tramptıñ bastamasımen wlttıq doktrinağa qauipsizdik turalı tört tarmaqtı engizgen bolatın. Atap aytqanda, dini terrorizmge qarsı twru jäne migraciyanı şekteu; Energetikadağı täuelsizdik jäne ekonomikalıq qauipsizdik; Armiyanı küşeytu jäne modernizaciyalau, qauipsizdik taraularındağı milliondağan jwmıs orındar jäne «küşke bağınğan tınıştıq»; Qwrama Ştattıñ älemdegi ıqpalın arttıru. Küşke bağınğan tınıştıq wstanımın Rim imperatorı Adrian men Tramp zor qwrmetin bildiretin AQŞ-tıñ Oñtüstik-Soltüstik soğısı kezindegi prezidenti Ronal'd Reygan wstanğan edi.