Qauipti jaña virus. Foto: https://electroverse.net/

Qıtaydağı qauipti jaña virus älem elderin alañdatıp otırğanı belgili. Soñğı resmi mälimetterde koronavirusqa 3 mıñnan astam adam şaldıqqan, qazirge deyin 81 adam köz jwmdı. Koronavirus qalay payda boladı? Nesimen qauipti?

Koronavirustıñ 38 türi bar, olardıñ altauı (jaña viruspen jeteui) adamğa jwğatını belgili. Koronavirus bwğan deyindi adamzatqa qauip tudırğan. 2003 jılı «Tınıs jolı sindromı» nemese SARS tarağan bolsa, 2012 jılı Tayau Şığısta MERS virustarınan birneşe jüz adam qaza tapqan bolatın.

Qıtaydağı jaña qauipti virus taraluı jwrt oylağannan älde qayda tez taraluda. Qıtay basşısınıñ özi de bilik partiyasınıñ otırısında eldiñ qauipti jağdayda twrğanın mälimdedi. Al, AQŞ densaulıq saqtau salasınıñ sarapşıları virustıñ qauipti deñgeyde ekeni jöninde eskertu jasadı. Tipti olar qauipti virus 65 million adamnıñ janın jalmauı mümkin dep boljağan. Djons Hopkins densaulıq saqtau ortalığınıñ zertteuşileri zertteu barısında komp'yuterde gipotetikalıq pandemiya modelin jasağan. Olardıñ model'deui körsetkendey bwl jaña virustan 18 ay işinde älemde 60 mln adam köz jwmuı mümkin eken. Atalğan ortalıqtıñ zertteu qorıtındısın electroverse.net  saytı 25 qañtar küni jariya etken.

Virustıñ neden payda bolğanı turalı türli boljamdar bar. Tipti, tışqannan, jarqanattan, jılannan dep boljağan türli qauesest jwrt arasında jeldey esedi. Bireuleri derttiñ qaynarı Uhandağı teñiz önimderin satatın bazar dep nwsqasa, bireuler sol bazarğa jaqın jerdegi qauipti virustardı zertteu ortalığı dep körsetedi. Meyli qalay bolsa da, bwl qauipti virus Qıtaydı ğana emes älem elderinde alañdatıp otır. Keybir täuelsiz sarapşılar adam ölimi turalı resmi mälimetter naqtı jağdaydan älde qayda alşaq jatır, Qıtay biligi maqsattı türde naqtı jağdaydı jasırıp otır dep sanaydı. Eger Qıtaydağı äleumettik jelide tarap jatqan bey resmi bolsa da senuge twrarlıq key mälimetterge nazar salsaq mıñdağan adamnıñ köz jwmğanı da aytıladı.

 

“ The Qazaq Times”