Tramp NATO jinalısına köñilsiz ayañdap baradı. Foto: Zero Hedge.

NATO-ğa müşe elderdiñ SİM basşıları bügin Soltüstik Atlant Şartı wyımınıñ qwrılğanına 70 jıl toluına oray AQŞ-tıñ ortalıq qalası Uaşingtonda bas qostı. Bwğan deyin AQŞ prezidenti NATO wyımın sınğa alıp, wyımğa müşe özge elder qorğanıs şığının ortaq bölispey otırğanın aytıp kelgen. Al, bwl jolı älemdik aqparat közderi NATO-nıñ işki dau-şarı qalay şeşiletinine köbirek nazar audaruda.

2 säuir küni Aq üyde NTAO bas hatşısı Yens Stoltenbergti qabıldadı. Foto: VOA.

Tramp NATO turalı közqarasın prezidenttik saylau kezinde-aq bildirgen bolatın. Ol wyımdı öz mindetin tolıq atqarıp kele jatqan joq jäne qorğanıs şığındarınıñ köbin Qwrama Ştattarğa jüktep keledi dep ayıptağan edi. Şının aytqanda, sol twsta nazarğa ilinbegenimen, prezident bolğannan keyin de NATO turalı sın-pikirleri AQŞ-tı da, NATO müşelerin de tañqaldıra bastadı.

70 jıl bwrın alğaşqı şartqa qol qoyıldı. Foto: wikipedia.

NATO-nıñ tarihi mañızına bağa beruşi batıstıq sarapşılardıñ basım köp sandısı: «NATO – tarihtağı eñ tabıstı äskeri al'yanstardıñ biri», – dep sanaydı. Olar NATO osığan deyin de özgeristerge beyimdelu qabiletin körsete alğan dep sanaydı. Aytalıq, Keñes odağınıñ ornına Reseydiñ payda boluına, wyımnıñ oñtüstik qanatındağı dağdarıstar kezindegi basşılıq röli jäne jaña zamandağı jelilik qauipsizdik mäselelerinde der kezinde äreket etip otırdı dep qaraydı. Sonday-aq, uaqıttıñ talabına qaray qauipsizdik mäseleleriniñ şığındarı arttı, bwğan ilese NATO şığını da kölemi jağınan eselengenin aytadı.

Biraq, qorğanıs şığındarınıñ artuı Tramptıñ eñ köbirek qadağalaytın mäselesi bolıp keledi. Ol europalıq odaqtastarın da qorğanıs şığındarı üşin köbirek jazğıradı. Aytalıq, Europadağı odaqtastarı AQŞ-tan az qarjı böledi dep sınaydı.

NATO-nıñ belgilemesine say, müşe elder äskeri şığındarğa jıl sayın kem degende jalpı işki öniminiñ 2 payızın bölui tiis. Alayda, 2018 jılı bwl mindetti 29 müşe eldiñ tek jeteui ğana orınday aldı. Meyli qalay bolsa da, wyım üşin bwl «2 payız erejesi» asa mañızdı bolıp otır. Wyım ökilderiniñ aytuınşa, wyım müşeleri eşkimge aqşa tölemeydi, NATO byudjetine aqşa qwymaydı, tek osı 2 payız qarjı audaru arqılı öz qauipsizdigin qamtamasız etedi. Bılayşa, aytqanda wyımğa audarğan qarjı är eldiñ öz qauipsizdiginiñ kepili bolıp sanaladı. YAğni, NATO-ğa JİÖ-siniñ 2 payızın audarğan el wyım jağınan «Biz qorğauğa layıq el» degen şartsız senimge ie bolmaq.

Wyımğa müşe elder köp tüspen beynelengen. Foto: Wikipedia.

Birqatar müşe elder qorğanıs şığındarına qarjı audarudıñ mañızdı ekenin moyındaydı, alayda olar wyımnıñ eñ negizgi mäni – odaqtas elderdiñ bir-birine degen senimi, al Tramp bolsa bwl senimge nwqsan keltirdi dep sanaydı.

Wyımnıñ strategteri: «AQŞ prezidenti wyımnıñ senimine kümän keltirgen kezde, Resey men Qıtay sekildi bäsekelesterimiz keybir müşe elderdi NATO-nıñ qorğaytınına kümänmen qaraytın boladı. Tramp bolsa keybir şağın elderdi NATO qorğanısı üşin mañızdı ekenine kümän keltiredi. Bwl wyımnıñ işki senimin ıdıratqanday boldı», – degen közqarasta.

Qazaqstan NATO-nıñ äriptestik is-qimıl josparındağı elderdiñ qatarına kiredi.

Degenmen, basım köp batıstıq basılımdar Tramp bwl retki bas qosuda AQŞ-tıñ NATO wyımınan şığatının jariyalay qoymaydı dep senedi. Onıñ üstine, NATO-nıñ Uaşingtondağı bas qosuına tek SİM basşıların jinauınıñ bir sebebi de sol – Tramptıñ auızşa ayıptauın boldırmau.

“The Qazaq Times”