Resey prezidenti Vladimir Putin jäne Austriyanıñ bwrınğı federaldı prezidenti Haync Fişer. Foto: https://yandex.ru

Europa Reseymen qarım-qatınastı retke keltirip, Soltüstik Atlantikalıq al'yanstıñ zımırandarına baylanıstı Mäskeumen qanday da bir şart jasasqanda saq boluı tiis, – dep mälimdedi Austriyanıñ bwrınğı federaldı prezidenti Haync Fişer.

Fişer «Wiener Zeitung» nemis basılımına bergen swhbatında Europa Reseymen qarım-qatınasta barınşa mwqiyat bolıp, diplomatiyalıq josparlardı jan-jaqtı taldau kerektigin aytqan. «KSRO zımırandardı Kubağa bağıttaytının bilgen kezdegi AQŞ-tıñ reakciyası äli de esimizde. YAğni Reseydiñ NATO-men birlesken zımırandarı Amerika aumağında da boluı ıqtimal. Sol üşin bwl bağıtta är qadamdı añdap basu kerek», – deydi ol. Bwğan deyin nemis basılımı «Die Welt» Resey prezidenti NATO al'yansınıñ strategiyasın baqılap otıratının jazğan. 2004-2016 jıldarı Austriyanıñ federaldı prezidenti qızmetin atqarğan Fişer Reseydiñ Qırımdı anneksilap aluına qatıstı pikir bildirgen. Onıñ aytuınşa, Kreml'diñ bwl qılığı Europalıq Odaq elderi tarapınan tiisti jazasın aldı, yağni sankciyalarğa ilikti. Endi aldağı uaqıtta «agressiyalıq sayasat» qaytalanbauı tiis.

Jaqın jäne orta qaşıqtıqtağı zımırandardı joyu turalı şartqa 1987 jıldıñ jeltoqsanında AQŞ pen KSRO köşbasşıları qol qoyğan. Şart «Qırği-qabaq soğıstı toqtatuğa bastı sebep» retinde jüzege astı. Qwjat eki elge orta (1000-5500 km) jäne jaqın (500-1000 km) qaşıqtıqtağı jer betindegi ornalasqan ballistikalıq, qanattı zımırandardı paydalanuğa jäne taratuğa tıyım saladı. Basqa yadrolıq derjavalar, sonıñ işinde Qıtay atalğan şartqa qol qoyğan joq. Uaşington Reseydiñ jer betinde ornalasqan 9M729 (NATO klassifikaciyası boyınşa SSC-8) qanattı zımıranın äzirleuine baylanıstı qwjattıñ erejelerin bwzğanı üşin Mäskeudi birneşe ret ayıptağan. AQŞ-tıñ Wlttıq barlau direktorı Deniel Kouts ötken aptanıñ soñında atalğan oqiğağa qatıstı Resey 2000-şı jıldardıñ ortasında-aq kişi jäne ortaşa qaşıqtıqtağı zımırandarın jasırın iske qosqanın jäne onıñ älem üşin qauipti ekenin ayttı. Al Resey tarapı öz kezeginde AQŞ-tı ortaşa qaşıqtıqtağı qanattı zımırandardı jaraqtandıru üşin Rumıniyadağı Aegis Ashore keşenin iske qostı dep, özine tağılğan ayıptı joqqa şığardı.

Qwrama Ştattarı men Resey arasındağı şabuılğa arnalğan qaru-jaraq (SNV-3) turalı şartqa 8 jıl bwrın eki eldiñ eks-prezidentteri Dmitriy Medvedev pen Barak Obama qol qoyğan. Ol Uaşington men Mäskeu arasında jasalğan strategiyalıq yadrolıq qarudı doğaru turalı jetinşi şart. SNV-3 merzimi 2021 jılı ayaqtaluı tiis, alayda eki el arasındağı qarım-qatınastardıñ naşarlauı kelisimşart merzimin wzartpauı mümkin. AQŞ atalğan şarttan şıqqan jağdayda Resey öziniñ qauipsizdigin qamtamasız etu üşin arnayı şaralar qabıldauğa mäjbür boladı. Sayasi mağınada AQŞ-tıñ RSMD kelisiminen şığuı – qos memleket arasındağı yadrolıq qaru-jaraqtı şekteu turalı şarttarğa özgerister engizuge äkep soğadı. Demek, RSMD jäne SNV-3 jobasınıñ ayaqtaluı qaru-jaraqtı baqılau jüyesin küyretedi.

"The Qazaq Times"