Bügin dollar 330 teñgege jetti. Qazaqstan Qor birjasınıñ tañğı sessiyasında AQŞ valyutası birden 3 teñgege qımbattadı. Wlttıq bank törağası Daniyar Aqışev teñge qwnınıñ qwldırauına Resey rubl'iniñ älsireui türtki boldı dedi. Osı twsta, töl aqşanıñ aldağı tağdırına alañdap jatqan adam köp. Sondıqtan biz sala mamandarınıñ pikirin biludi jön kördik.
"Teñge äli de älsirey bere me, älde bwl - uaqıtşa qwbılıs pa?" degen mäselege belgili ekonomist Maqsat Halıq boljam jasap kördi.
- Dollar tağı qımbattay bastadı. Teñgeniñ tömendeuine ne türtki?
- Teñgeniñ kürt qwnsızdanuın tağı bayqap otırmız. Negizgi sebebi - AQŞ mwnay narığında qara altın kölemin arttırdı. Olar endi täuligine 10 mln 264 mıñ barrel' mwnay öndiretin boldı. Mwhittıñ arğı betindegi alıp eldiñ bwl şeşimi - mwnay şığaratın memleketterge salqının tigizgeni sözsiz. Öytkeni, swranıs azayıp, qara altın qwnı birte tömendey bastadı. Tiisinşe, älgi elderdiñ valyutası da birşama älsiredi.
- Sonda, älemdik narıqtağı mwnay bağası äli de şatqayaqtap twr deuge boladı ğoy?
- Iä, olay aytuğa tolıq negiz bar. AQŞ - OPEK elderine müşe emes. Olar mwnay narığında derbes sayasat jürgizedi. Eşkimge bağınbaydı. Eger mwnay bağası tömendey beretin bolsa, onda teñge de älsireui mümkin. Soñğı 2 jıldı taldap qarasaq, "jıldıñ alğaşqı jartısında teñge küşti, soñğı jartısında dollar küşti" degen tendenciyanı bayqauğa boladı. Qaytkenimen, bilik teñgeniñ qattı qwldırap ketuine jol bermeytin siyaqtı. Öytkeni, soñğı 2 jılda bizdiñ eldegi inflyaciya deñgeyine qaramastan, teñge qwnı şıñırau tübine tüsken joq. Memleket aqşa bağamın erkin aynalımğa jibergenimen, özindik sayasatın jürgizedi.
- Al, Reseyge salınıp jatqan türli sankciyalar töl valyutamızğa qalay äser etui mümkin? Teñge älsizdenip ketse, Wlttıq bank qanday şara qoldana aladı?
- Şınında, Reseyge qarsı sankciyalar üdey tüsti. Älemdegi reseylik investorlar bwl şekteulerden biraz qarajatınan ayırıldı. Bizdiñ elde de biraz äñgimeler jeldey esti. Mäselen, EKSPO halıqaralıq körmesinen keyin, dollar birden qımbattap, teñge tipti älsirep ketui mümkin eken degen qauip boldı. Körme bitisimen, dollar küş ala bastadı. Biraq aytarlıqtay qımbattağan joq. Öytkeni, ol mäselege Wlttıq Bank aralasıp ülgerdi. Olar teñge bağamın erkin aynalımğa jibergenimen, bizge körinbeytin şektik dälizdi wstap twrdı. Negizi, erkin aynalım sayasatın wstanğan elderde mwnday ädis qoldanılmauı kerek. Äytse de, Wlttıq Bank saqtanıp otır. Meniñşe, teñge tağı älsirey bastasa, qarjı retteuşi tap osınday sayasattı wstanuı mümkin.
“The Qazaq Times”