Jaña virustıñ tarauı sinofobiyanı örşitti. Foto: AFP.

Qıtayda bastap taralğan «kovid-19» qauipti jaña viusınan keyin älem halıqtarınıñ aziyalıqtarğa, onıñ işindegi qıtaylıqtarğa degen mämilesi özgergeni bayqaladı. Keybir Batıs elderinde qalıptı sırqatpen emhanağa barğan Qıtay azamattarın sol elderdegi emhanalar qabıldamay qoyğan.

Jaña koronavirus taraudan bwrın da sinofobiya älemniñ köptegen elderinde beleñ alğan. «kovid-19» virusı taralğannan keyin qıtaylarğa degen mwnday mämile tipti küşeyip ketti. Bwnday qarsılıq mämilesi älemniñ tükpir-tükpirinde türli formada körinude. Äsirese, AQŞ pen Australiyada (Avstraliya) qıtaylardı «las jäne mädenietsiz» dep atau soñğı kezderi jiilegen, al keybir elderde qıtaylarğa «virus» degen at qoyıp, aydar tağa bastağan.

Jaña virus turalı köptegen ötirik pen şını aralas aqparattarda virustıñ azıq-tülik bazarında bastap taradı degen mälimette jürgenin bilemiz. Äri, Uhandağı atı jayılğan sol bazardıñ añ-qwstan tartıp, baqa-şayanğa deyin satılatını turalı da äleumettik jeliler de türli foto jäne video jazbalarda tarap jürdi. Bwl aqparattardıñ keñ taralğanı sonşalıq, alıs qwrılıq adamdarına deyin «qıtaylar qıbırlağannıñ bärin jeydi» degen sözdi jii aytatın bolğan. Tipti, Qıtaydıñ kommunistik biligi älem halqın qoldan jasalğan viruspen qırıp saladı degen üreyge jaqın pikirler de bar.

Gonkong universitetiniñ professorı Donal'd Lou sinofobiyanıñ küşeyuine baylanıstı: «Batıs elderi Qıtaydan birşama alıs bolıp, Qıtay turalı tereñ bilip ketpeytindikten sinofobiya küşeydi; al, şığıs jäne oñtüstik şığıs aziya elderi Qıtayğa jaqın bolıp, Qıtay turalı jaqsı biletindikten sinofobiya küşeytti», – degen pikirin bildirgen.

Singapur men Malayziya qatarlı Oñtüstik Şığıs Aziya elderinde Qıtay azamattarın elge kirgizbeu turalı qoğamdıq qarsılıq küşeyip, ükimetke osınday wsınıs jasağan mıñdağan hattar kelip tüsti. Al, Japoniyada bolsa qıtaylardı «bio terroristter» dep atay bastağan.

Qıtay tarihtan beri Aziyadağı ıqpaldı oyınşılardıñ biri bolıp kelgen. Oğan jaqın memleketter men memleketi joq halıqtarmen tarihi arazdığı, territoriya talası jäne müddelik qaqtığıstarı bolğanı da belgili. Onıñ üstine älemdegi eñ köp halıq sanına ie memleket retinde Qıtay jarılğalı twrğan bomba ispetti körinip keldi. Kommunistik bilik Qıtaydı uısına wstağannan beri de jaqsı atı köp şıqqan emes. Onıñ üstine, Şınjañdağı, Tibet jerindegi, özge de az sandı wlttarğa jasağan qısımı da älem elderine sinofobiyanı örşite tüsti. Äsirese, Şınjañdağı mwsılman azşılıqtarına jasağan qısımı özine jaqın birneşe jüz million halıq sanı bar mwsılman äleminiñ qarsılıq pikirine qaldı. Bwdan basqa da sinofobiyanı örşitken sebepter tolıp jatır.

“The Qazaq Times”