سوڭعى بىرنەشە كۇندە اقش، ۇلىبريتانيا، اۆستراليا قاتارلى بىرنەشە ەلدىڭ قاۋىپسىزدىك جانە بارلاۋ باسقارمالارىنىڭ لاۋازىمدىلارى، بىرىنەن كەيىن ءبىرى جاڭا زەلاندياعا ۇشىپ كەلىپ، قۇپيا كەڭەسكە قاتىستى. اتالعان ەلدەردىڭ قاۋىپسىزدىك ورگاندارىن سۋىت جۇرىسكە سالعان ءىستىڭ سەبەبى اقپارات قۇرالدارىنان جاسىرۋلى كۇيدە تۇر. الەمدىك اقپارات قۇرالدارىنىڭ قىزىعۋشىلىعىن وياتقان بۇل ءىستىڭ سىرىنا جاڭا زەلانديا ۇكىمەتى دە جارىتىمدى جاۋاپ بەرمەدى.
وسى تۋرالى تايۋان (تايۆان) اقپارات قۇرالدارىنىڭ بولجامىنا سەنسەك قازىرگى الەمدىك جاعدايلارعا بايلانىستى ۇزاق بولاشاقتى كوزدەگەن جاڭا جوسپار تۇزۋگە جينالعان. اقش، ۇلىبريتانيا، كانادا، اۆستراليا، جاڭا زەلانديا قاتارلى ەلدەر قاۋىپسىزدىك سالاسىن ابىگەرگە سالعان بۇل قۇپيا وتىرىسى قىتاي مەن رەسەي جاقتى دا ويلاندىرۋدا.
22 ءساۋىر كۇنى ءبىر ۇشاق جاڭا زەلانديانىڭ «Wellington» اۋەجايىنا كەلىپ قوندى. بۇل ۇشاقتىڭ قاناتىندا جازىلعان «10030» نومەرى ونىڭ اقش ورتالىق بارلاۋ باسقارماسىنا تاۋەلدى ۇشاق ەكەنىن بىلدىرەدى. ال، ەرتەسى 23 ساۋىردە اقش فەدەرالدىق بارلاۋ باسقارماسىنىڭ باستىعى دجەيمس كومي كەلىپ ءتۇستى.
بۇگىن، رەسەي جانە قىتاي اقپاراتتىق سايتتارىندا، اقش، ۇلىبريتانيا، كانادا، جاڭا زەلانديا، اۆستراليا قاتارلى بەس ەلدىڭ قاۋىپسىزدىك باسقارماسىنان 15 ادام، اتالعان ەلدەر بىرلەسكەن «بەس كوز» اتتى قۇپيا بارلاۋ بىرلەستىگىنىڭ ماجىلىسىنە قاتىسۋ ءۇشىن جينالعان دەگەن حابار تارادى.
اتالعان بەس ەلدىڭ ەڭ جوعارى قاۋىپسىزدىك جانە بارلاۋ ورگاندارى قىزمەتىن بىرلەستىرۋدەن جاساقتالعان ۇيىم قىسقاشا «بەس كوز ۇيىمى» دەپ اتالادى. تاريحىن تاراتىپ ايتار بولساق ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىسقا بارىپ تىرەلەدى. سول كەزدەگى اقش پەن ۇلىبريتانيا اراسىنداعى قۇپيا كەلىسىمدەردىڭ نەگىزىندە قۇرىلعان. بريتاندىق ءۇش بارلاۋ اگەنتتىگىنىڭ بىرىندە وسى ۇيىمىنىڭ باس شتاب پاتەرى ورنالاسقان. اتالعان ەلدەردىڭ بارلىق قاۋىپسىزدىك بارلاۋ اگەنتتىكتەرى مەن ۇكىمەتتىك وزگە ۇيىمدارى دا وسى ۇيىمنىڭ تارماعى بولىپ سانالادى.
«بەس كوز» ۇيىمىنىڭ جۇيەسى اقش-تىڭ بۇرىنعى قورعانىس سالاسىندا مەردىگەر قىزمەتكەرى ەدۆارد سنوۋدەننىڭ «پيزما» جوباسىمەن جاساقتالعان. دەسە دە، ۇيىمنىڭ كوپتەگەن قۇپيالىقتارى اشكەرەلەنىپ قالعان. اسىرەسە سوڭعى كەزدەگى امەريكالىق جانە ەۋروپالىق قاۋىپسىزدىك ۇيىمدارىنىڭ اراسىنداعى جانجالدار ورتاق قۇپيالاردىڭ اشىلۋىنا سەبەپ بولدى.
ۇيىمعا قاتىستى بولعان اقپارات كوزدەرىنىڭ حابارلاۋىنشا، «بەس كوز»-گە مۇشە ءار ەلدىڭ بارلاۋ اگەنتتىگى اراسىندا باسەكە قالىپتاسقان. جاڭا زەلانديا پرەمەر-ءمينيسترى رەسمي وكىلىنىڭ راستاۋىندا، بۇل رەت قۇپيا وتىرىس ءبىر اپتاعا جالعاسادى. قاتىسۋشىلار كوپ ەلدىڭ اتالعان سالاعا قاتىستى وكىلدەرىن قامتيدى دەلىنگەن. مالىمدەمەشى بۇدان ارى اقپارات بەرە المايتىنىن ايتىپ، كەشىرىم وتىنگەن. اقپارات قۇرالدارى سول ەلدەگى اقش ەلشىلىگى ارقىلى دا سىر تارتىپ كورسە دە وتىرىستىڭ نە ماقساتتا ءوتىپ جاتقانى تۋرالى جارىتىپ جاۋاپ الا الماعان.
The Qazaq Times