اقش ۇكىمەتى: سولتۇستىك كورەيا سوعىستى تىلەپ وتىر

اقش ۇكىمەتى سولتۇستىك كورەيا توقتاۋسىز يادرولىق قارۋ سىناقتارى ارقىلى سوعىستى تىلەپ وتىرعانىن جەتكىزدى. اقش-تىڭ بۇۇ-داعى ەلشىسى نيككي حەيلي پيوڭياڭعا قارسى جاڭا قاتاڭداتىلعان سانكتسيالار ەنگىزىلەتىنىن ەسكەرتتى. بۇل تۋرالى APF اقپاراتتىق قىزمەتى جازدى. 

كەشە اقش، ۇلىبريتانيا، فرانتسيا، جاپونيا، وڭتۇستىك كورەيا باسشىلارىمەن بولعان كەزدەسۋ بارىسىندا نيككي حەيلي "امەريكا ەشقاشان سوعىستى قالاعان ەمەس، بىراق ءبىزدىڭ ءتوزىمىمىز تاۋسىلدى" دەي كەلە، سولتۇستىك كورەياعا قارسى جاڭا ەكونوميكالىق شەكتەۋ شارالارىنىڭ جاقىن كۇندەرى،  تاعى ءبىر جاڭا قارۋ سىناعى ورىن الماي تۇرىپ، قابىلداناتىنىن حابارلادى.

جاڭا سانكتسيالاردىڭ قاتارىنا قانداي شارالار كىرەتىنى ءالى بەلگىسىز بولعانىمەن، اقش ەلشىسى "سولتۇستىك كورەيا  2006 جىلى العاش رەت قارۋ سىناعىن باستاعالى، ەنگىزىلىپ كەلگەن شەكتەۋلەردىڭ بارلىعىن اينالىپ ءوتۋدىڭ بالاما جولدارى تابىلىپ كەلدى. وسى جولى سانكتسيالار وتە قاتاڭ بولىپ، ەكونوميكانى قوسىمشا امالدارسىز قالدىرۋ كەرەك" دەپ باسا ايتتى. جاڭا شارالارعا شامامەن، سولتۇستىك كورەيالىق گاستاربايتەرلەردىڭ شەتەلگە جۇمىسقا تارتىلۋىن توقتاتۋ، مۇناي سەكتورىن قىسپاققا الۋ، تۋريزمگە تىيىم سالۋ سياقتى بولىمدەر كىرۋى مۇمكىن.

وسىدان بۇرىن، دونالد ترامپ سولتۇستىك كورەيامەن ساۋدا بايلانىستارىن ورناتقان كەز كەلگەن ەلمەن امەريكانىڭ اراسى سالقىنداپ، بايلانىستارى ۇزىلەتىنىن كەسىپ ايتىپ ەدى. نيككي حەيلي اتالعان مالىمدەمەنى تاعى ءبىر قايتالاپ، قىتايعا ەرەكشە ەسكەرتۋ جاسادى.

ءوز كەزەگىندە قىتايدىڭ بيلىك وكىلدەرى ديپلوماتيا مەن كەلىسسوزدەر قاجەتتىلىگىن اتاپ وتسە، رەسەي ەكونوميكالىق سانكتسيالار ماسەلەنى تولىق شەشەتىنىنە سەنبەيدى. رەسەي مەن قىتاي  وسىعان دەيىنگى سولتۇستىك كورەيادان قارۋىن قولدانىستان الىپ تاستاۋعا، ال اقش پەن وڭتۇستىك كورەيانى اسكەري-جاتتىعۋلار وتكىزۋىن توقتاتۋعا شاقىرعان پوزيتسيالارىن بەرىك ۇستانىپ وتىر. قىتايدىڭ بۇۇ-داعى ەلشىسى ليۋ تسزەي: "قىتاي كورەي جارتىتۇبەگىندە سوعىس بولۋىنا ەشقاشان جول بەرمەيدى", - دەدى.

وڭتۇستىك كورەيا سوعىس قاۋپىن الدىن الىپ، ءوزىنىڭ قورعانىس قابىلەتىن بارىنشا كۇشەيتىپ جاتىر. قوس اقش پەن وڭتۇستىك كورەيا پرەزيدەنتتەرى اراسىندا بولعان تەلەفون ارقىلى اڭگىمە بارىسىندا، سەۋلگە سالماعى 500 كيلوگرامنان اساتىن زىمىران جاساقتاۋعا سالىنعان تىيىمنىڭ كۇشىن جويۋ كەلىسىلدى. سونداي-اق، وڭتۇستىك كورەياعا جەتكىزىلەتىن قارۋ-جاراق كولەمىن ارتتىرۋ ماسەلەسى ءسوز بولدى. ستوكگولمدەگى  الەم ماسەلەلەرىن زەرتتەۋدىڭ حالىقارالىق ينستيتۋتىنىڭ مالىمەتىنشە، 2010-2016 جىلدار ارالىعىندا، اقش وڭتۇستىك كورەياعا قۇنى 5 ملرد دوللارعا باعالاناتىن قارۋ ساتقان.

باتىس ساراپشىلارى سولتۇستىك كورەيا ءوزىنىڭ اسكەري قۋاتىن اقش-تىڭ باسىپ الۋ ىقتيمالدىلىعىنان سەسكەنىپ، كۇشەيتىپ وتىرعانىن جانە ۋاشينگتونعا ءوز تالاپتارىن ورىنداتا الاتىن كۇنگە جەتكەنگە دەيىن قارۋ سىنامالارىن توقتاتپايتىنىن ايتادى.

“The Qazaq Times”