قازاقستاندىق حالىقارالىق ادام قۇقىقتارى بيۋروسىنىڭ ءباسپاسوز ورتالىعىندا 10 تامىز كۇنى «ساياسي تۇتقىنداردى جانە 2022 جىلعى قاڭتار تراگەدياسىنىڭ قۇرباندارىن قولداۋ جونىندەگى «اراشا» قوعامدىق كوميتەتىنىڭ قىزمەتى تۋرالى» ءباسپاسوز ءماسليحاتى ءوتتى.

2012 جىلعى جاڭاوزەن قالاسىنداعى نارازىلىق اكتسياسى قانتوگىسكە اينالىپ، وعان بىرقاتار ازاماتتىق بەلسەندىلەردى جاۋاپقا تارتۋعا بايلانىستى قۇقىقتىق، اقپاراتتىق جانە حالىقارالىق قولداۋ كورسەتۋدى ۇيىمداستىرۋ ماقساتىندا «اراشا» قوعامدىق كوميتەتى قۇرىلعان بولاتىن.

2022 جىلعى قاڭتار قانتوگىسى كەزىندە،2011 جىلى دا جانە قازىر دە ءوز الەۋمەتتىك قۇقىعىن قورعاعان ازاماتتارد قولداۋ ماقساتىندا ساياسي تۇتقىنداردى قولداۋ ءۇشىن بەلسەندى قىزمەت جاساپ كەلە جاتقان بۇل توپ 10 تامىزدا ساياسي تۇتقىنداردىڭ قۇقىعىن قورعاۋ، جانبولات مامايدى بوساتۋ جونىندە ءماسليحات وتكىزدى. جينالىس تا سپيكەرلەر قوعام قايراتكەرى مۇرات اۋەز، قۇقىق قورعاۋشى قازاقستاندىق ادام قۇقىقتارىن قورعاۋ بيۋروسىنىڭ ديرەكتورى ەۆگەني جوۆتيس، تاريحشى
مارات قاتايۇلى سەمبى، جۋرناليست اسەم جاپىشەۆا بولدى.

ادىلەتسىز تەرگەۋلەر مەن قۋدالاۋعا ۇشىراپ جاتقان ساياسي بەلسەندىلەر مەن ءوز نارازىلىعىن بىلدىرگەن قاراپايىم تۇرعىنداردىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋ كەرەك ەكەنىن تىلگە تيەك ەتكەن سپيكەرلەر ءوز ويلارىن اشىپ ايتتى.

بەلگىلى قوعام قايراتكەرى مۇرات اۋەزوۆ:

"جانبولات ۇلتتىق قازىنامىز، ۇلتتىق بايلىعىمىز، ونىڭ جانۇياسىنا ورالۋىنا كومەكتەسەيىك، الاڭداردا ەلدىڭ ءسوزىن سويلەپ جۇرگەن تۇلعا بولار ازامتتى قولدايىق، ارى بولسا، اقىلى بولسا جانبولاتتى كەز-كەلگەن ادام قولدايدى دەپ بىلەم. ۇلگى بولاتىن كەرەمەت جانۇياسى بار، جانبولاتتى قولداپ، وسى سوزدەردى ايتىپ وتىرعانىما وتە ريزامىن" دەدى.

جۋرناليس اسەم جاپىشەۆا:
اراشا كوميتەتىنىڭ ءباسپاسوز ءماسليحاتىندا توقاەۆقا جولداۋ جاسادى، جولداۋدا بىلاي دەلىنگەن:
"قاسىم-جومارت كەمەلۇلى،
سىزگە دەيىن ەلىمىزدى وتىز جىل ساياسي باسەكەلەستىكتەن قورىققان نۇرسۇلتان نازارباەۆ باسقاردى. ول سايلاۋ ناتيجەلەرىن بۇرمالادى، ساياسي وپپونەنتتەرىن باسىپ-جانشىدى، تۇرمەگە قامادى. دەموكراتيانى وسىلاي تۇنشىقتىرۋدىڭ ناتيجەسى نەگە اكەلگەنىن ءوزىڭىز قاڭتاردا كوردىڭىز. ساياسي باسەكەلەستىك جوق جەردە ەشقاشان ەلدىڭ ءال-اۋقاتى جاقسارمايدى. رەيتيڭدى قانشا جەردەن وتىرىك سالسا دا، نازارباەۆتىڭ شىن رەيتيڭى قانداي ەكەنىن وسى جىلى كوشەگە شىققان حالىق كورسەتتى. تاريحتا نازارباەۆ ماڭگى قارابەت بولىپ قالدى.
ءسىزدىڭ ونىڭ قاتەلەرىن قايتالاماۋعا مۇمكىندىگىڭىز بار. ساياسي باسەكەلەستىكتەن، جاستاردان قورىقپاڭىز.
جانبولات ماماي باسقا "ساياساتكەرلەر" سياقتى قالتانىڭ قامى ءۇشىن جۇرگەن ادام ەمەس، ەلىم، جەرىم دەپ جۇرگەن پاتريوت. جاڭا قازاقستان تۋرالى ءسوزىڭىز راس بولسا، جاعدايدى بەتكە ايتاتىن ادامداردان قورقىپ، جولىن كەسپەڭىز، شىندىق ءۇشىن تۇرمەگە قاماماڭىز.
جانبولات مامايدى بوساتىڭىز. ساياسي تۇتقىنداردى بوساتىڭىز. پارتيالاردى تىركەۋگە جول بەرىڭىز. سول كەزدە ءسىزدىڭ جاڭا قازاقستان تۋرالى ءسوزىڭىزدىڭ ناعىز شىندىق ەكەنىنە ءبىزدىڭ دە كوزىمىز جەتەدى".

ءباسپاسوز ءماسليحاتىنا جينالعان كوپشىلىكتىڭ ىشىنەن جەلتوقسانشى، قوعام بەلسەندىسى سايلاۋ لەپەسۇلى:

"قسىم-جومارت كەمەلۇلى توقاەۆ شىن مانىندە كەشەگى ن.نازارباەۆتىڭ توتاليتارلىق جولىن جالعاستىرۋشى بولمايتىن بولسا جانبولاتتى بوستاندىققا شىعارسىن، كەشەگى ارون اتابەك سياقتى جانبولاتتى تۇرمەدە وتىرعىزىپ قويۋعا بولمايدى، ول ءۇشىن بارلىق بەلسەندىلەر بىرىگىپ، جانبولاتتى قۇتقارۋ ۇيىمىن اشايىق " دەدى.

جينالىس سوڭىندا جانبولاتتىڭ جارى، بەلسەندى، قۇقىق قورعاۋشى ينگا يمانباي:

"بۇل تەك جانبولات ءۇشىن كۇرەس ەمەس، بارلىق ساياسي تۇتقىندار ءۇشىن كۇرەس، قاڭتاردىڭ شىندىعى ءۇشىن كۇرەس. قازاقتىڭ تاريحىندا اقتاڭداقتار كوپ، 86 ءۇشىن ەشكىم جاۋاپ بەرگەن جوق، 2011 ءۇشىن ەشكىم جاۋاپ بەرگەن جوق، ەندى قاڭتار ءۇشىن ەشكىم جاۋاپ بەرمەسە، وندا ءبىز ۇلت رەتىندە ساقتالۋىمىز ءۇشىن قاۋىپ تونەدى. جانبولاتتى قۇتقارا الماساق، وندا ءبىزدىڭ باسقالاردى قۇتقارۋعا مۇمكىندىگىمىز بولمايدى، جانبولاتتى تۋ ەتىپ ايتۋ ارقىلى باسقالاردى قورعايمىز، جانبولاتتى تۇرمەدەن شىعارساق، ارى قارايعى كۇرەسكە دەگەن ءۇمىت پايدا بولادى "_ دەپ ءسوزىن اياقتادى.

ن.بايتۇرسىن