مەملەكەتتىك "حابار" تەلەارناسىنىڭ ءجۋرناليسى اقبوپە تاڭىربەرگەن الماتى قالاسى الاتاۋ اۋدانى اكىمدىگى عيماراتىنان كۇشتەپ شىعارىلدى. اكىمدىك ءجۋرناليستى كۇشتەپ شىعارۋعا ونىڭ عيماراتقا "اشىق" قوسىمشاسىنسىز كىرگەنى سەبەپ بولعانىن ايتىپ، Instagram الەۋمەتتىك جەلىسىندەگى رەسمي پاراقشاسىندا ءتىلشىنىڭ تۋرنيكەت استىنان ءوتىپ بارا جاتقان ۆيدەوسىن جاريالادى. ءجۋرناليستىڭ مۇنداي ارەكەتكە بارۋىنا نە سەبەپ بولدى؟ اكىمدىك كۇزەتشىسى ءتىلشىنى نەگە كۇشتەپ شىعاردى؟ وسى سۇراقتارعا جاۋاپ ىزدەپ كوردىك.
اقبوپە تاڭىربەرگەننىڭ ايتۋىنشا، ول عيماراتتاعى تۋرنيكەتىڭ استىنان وتۋگە ءماجبۇر بولعان. ويتكەنى اكىمدىكتەگىلەر ءتۇسىرىلىم توبىن بىرنەشە ساعات بويى عيماراتقا كىرگىزبەي، سۇحبات بەرۋگە قۇلىقسىزدىق تانىتقان.
– مەن "اكىم" دەگەن باعدارلامانى دايىندايتىن ءجۋرناليسپىن. ءبىز تۇسكە دەيىن تۇرعىندارمەن تىلدەسىپ، قانداي ماسەلەلەرى بار ەكەنىن بىلەمىز. تۇستەن كەيىن اكىمدىككە بارامىز. اكىم كابينەتىندە وتىر ما، سىرتتا ءجۇر مە بىردەن قالاي بار، سولاي تۇسىرەمىز. باعدارلامانىڭ ەرەكشەلىگى سوندا، بارا جاتقانىمىزدى الدىنا الا ەسكەرتپەيمىز. ال الاتاۋ اۋدانى اكىمدىگىندەگىلەر جۋرناليستەردى كۇتپەي قالسا كەرەك. ءبىز بارعاندا اكىم اپپاراتىنىڭ باسشىسى "نەگە الدىن الا حابارلاسپايسىزدار، قانداي سۇراقتارىڭىز بار، ايتىڭىز، ءبىز وعان جاۋاپ دايىندايىق. ءار سالانىڭ، ءار ءبولىمنىڭ ماماندارى بار، سولار ءسىزدىڭ سۇراعىڭىزعا دايىندالۋى كەرەك قوي" دەدى. بۇل تۇسكى ساعات ەكىدەن اسقان كەز ەدى. مەن ول كىسىگە ء"بولىم ماماندارانىڭ جاۋابى قاجەت ەمەس، ماعان اكىم كەرەك" دەدىم. ينستاگرامنان كوردىم، اكىمنىڭ نىسان ارالاپ جۇرگەنى راس ەكەن. نىسان ارالاپ جۇرگەن جەرىنەن كورسەتەيىن دەگەن كەزدە "اكىم ساعات 17.30-دا اكىمدىككە كەلەدى، سول كەزدە كەلىڭىز" دەدى. مەن "جارايدى" دەپ ايتقان ۋاقىتتا كەلەتىنىمدى جەتكىزدىم، – دەيدى "حابار" تەلەارناسىنىڭ ءتىلشىسى.
وسىندان كەيىن ول اپپارات باسشىسى شاقىرعان ۋاقىتتا اكىمدىككە قايتا كەلگەن، بىراق نە اكىم، نە اپپارات باسشىسى شىقپاعان. ارادا 10-15 مينۋت ۋاقىت وتكەن قايتادان اپپارات باسشىسى شىعىپ، اكىمنىڭ باسقا جۇمىستارى بار ەكەنىن جانە سۇحبات بەرە المايتىن جەتكىزگەن.
– "جارايدى، وندا ورىنباسارى بەرسىن" دەدىم مەن. اپپارات باسشىسى اكىمدىك عيماراتىنا كىرىپ كەتتى. ءسويتتى دە جوق بولدى. اكىم ورىنباسىرى دا، اپپارات باسشىسى شىقپادى. بۇل كەزدە ساعات كەشكى التى جارىم بولعان. كۇزەتشىدەن اكىمدىكتەگىلەردى شاقىرىپ بەرۋدى سۇرادىم. ولار جۇمىس ۋاقىتى ءبىتتى، ءوزى كەتىپ قالادى دەپ ويلاسا كەرەك. مەن كەتكەن جوقپىن. سەبەبى ماعان مىندەتتى تۇردە سۇحبات الۋىم كەرەك بولدى. سونىمەن ەرىكسىز تۋرنيكەتتىڭ استىنان وتۋگە ءماجبۇر بولدىم. مەنىڭ قاتەلىگىم، تۋرنيكەتتىڭ استىنان وتكەنىم بولىپ تۇر. ونى مويىندايمىن. ول جەردەن مەن «اشىق» قوسىمشاسىنىڭ QR كودىن كوزىم شالعان جوق. كۇزەتشىلەر دە ماعان «اشىق» ارقىلى كىرىڭىز دەمەدى. ولار ءتىپتى مەنى كىرگىزۋگە قۇلىقسىز بولدى. مەنى ىشكە كىرگىزەتىن نيەتتەرى بولعان جوق، – دەيدى اقبوپە تاڭىربەرگەن.
وسىلايشا اكىمدىك كۇزەتشىسى ءتىلشىنى كوتەرىپ الىپ، عيمارات سىرتىنا شىعارىپ تاستاعان.
– مەنى كۇشتەپ شىعارىپ جىبەرگەن سوڭ اكىمدىك عيماراتىنىڭ ەسىگىن قۇلىپتاپ الدى. كۇزەتشىنىڭ مەنى لاقتىرىپ جىبەرگەنىن ىشتەگىلەر كورىپ وتىر. سىرتقا شىعىپ اراشا تۇسەتىن شىعار دەپ ويلادىم. بىراق اكىمدىك قىزمەتكەرلەرىنىڭ بىرەۋى دە شىققان جوق. سول كەزدە پوليتسيا كەلدى. پوليتسيانى قاتەلەسپەسەم، اكىمدىك شاقىرعان. ويتكەنى مەن ەشقايدا حابارلاسقان جوقپىن. پوليتسيا شاقىرتۋ بويىنشا كەلگەنىن ايتتى. جۋرناليستەن بومبا الىپ كىرەتىن تەرروريستەي قورعانعاندارى، مەنى قاتتى تاڭعالدىردى، – دەيدى اقبوپە تاڭىربەرگەن.
الاتاۋ اۋدانى اكىمدىگى Instagram جەلىسىندەگى رەسمي پاراقشاسىندا ءجۋرناليستىڭ نە سەبەپتى كۇشتەپ شىعارىلعانىن جازدى. بىراق تىلشىگە نەلىكتەن سۇحبات بەرمەگەندەرىن تۇسىندىرگەن جوق. The Qazaq Times ءتىلشىسى اۋدان اكىمى ازامات قالدىبەكوۆتىڭ جەكە نومىرىنە، اكىمدىكتىڭ رەسمي سايتىندا كورسەتىلگەن بارلىق بايلانىس نومىرگە بىرنەشە مارتە حابارلاستى، بىراق تۇتقانى ەشكىم كوتەرگەن جوق. باسا ايتا كەتەتىن جايت، اكىمدىكتىڭ رەسمي سايتىندا اۋدان اكىمىنىڭ بايلانىس ءنومىرى كورسەتىلمەگەن. سايتتاعى ء"باسپاسوز ورتالىعى" دەگەن ايداردا دا ەشقانداي بايلانىس ءنومىرى جوق. ال "بايلانىس اقپاراتى" دەگەن ايداردا جازىلىپ تۇرعان نومىرلەردىڭ ەشقايسىمەن دە بايلانىسۋ مۇمكىن ەمەس. ويتكەنى ەشكىم جاۋاپ بەرمەيدى.
مەملەكەتتىك تەلەارنا ءتىلشىسى اقبوپە تاڭىربەرگەننىڭ اكىمدىك عيمارتىنان كۇشتەپ شىعارىلعانى قوعامدا قىزۋ تالقىلىنىپ جاتىر. ماسەلەگە اقپارت جانە قوعامدىق دامۋ ءمينيسترى ايدا بالاەۆا دا نازار اۋداردى. ول ءوزىنىڭ Facebook جەلىسىندەگى پاراقشاسىندا "جۋرناليستەردىڭ قۇقىعىن بۇزۋعا، ولاردىڭ جۇمىسنا كەدەرگى كەلتىرىپ، كۇش كورسەتۋگە ەشقاشان جول بەرىلمەۋى كەرەك" ەكەنىن جازدى.
جاپى قازاقستاندا جۋرناليستەر ءجيى كەدەرگىگە ۇشىرايدى. اسىرەسە، ءتاۋىلسىز باق-تىڭ تىلشىلەرىنە قىسىم كوپ. بىراق تاۋەلسىز جۋرناليستەر كەدەرگىگە تاپ بولعاندا اقپارات جانە قوعامدىق دامۋ مينسترلىگى ەشقاشان اراشا تۇسكەن ەمەس. ءتىپتى، مەملەكەتتەگى مەديا سالاسىنا جاۋاپتى شەنەۋنىكتەر تاۋەلسىز باق-قا جاسالعان قىسىمدار مەن ءارتۇرلى ارانداتۋ ارەكەتەرى جايلى پىكىر دە بىلدىرمەيدى.
الماتى وبل پركۋراتۋراسى. بەلسەندىلەر: «جالعان جالامەن قاماۋداعى ايگەرىم مەن دۋمانعا بوستاندىق!»
ارمان الىمبەكوۆ: مەن ول جەردىڭ رەزيدەنتسيا ەكەنىن بىلمەدىم. ەشنارسە بۇلدىرمەدىم.
قوساي ماحامباەۆ: وق تيگەن ادامدى قۇتقارام دەگەندە ءوزىمدى اتىپ تاستادى
رەزيدەنتسيا ءىسى. ورىنعازى سەرىكبول: بەيبىت شەرۋگە شىقتىم. ال، 269 باپتى مويىندامايمىن
كيبەرشابۋىلعا ۇشىراعان باق وكىلدەرى قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنا ارىز ءتۇسىردى