كاسپي تەڭىزى جاعالاۋىنداعى ەلدەر. فوتو: تسەنتر ۆوەننو

يران كاسپي تەڭىزىنىڭ جاعالاۋىنداعى ەلدەرمەن قارىم-قاتىناستى نىعايتپاق. بۇنى يران پرەزيدەنتى حاسان رۋحاني  مازانداران وبلىسىندا 43 ارنايى جوبانى بەكىتۋ كەزىندە اتاپ ءوتتى. بۇل تۋرالى "ParsToday" اقپاراتتىق سايتىندا حابارلانعان بولاتىن.

يران پرەزيدەنتى قازىرگى كەزدە يراننىڭ باستى مىندەتى كاسپي تەڭىزىنىڭ جاعالاۋىنداعى ەلدەرمەن تىعىز ىنتىماقتاستىق ورناتۋ، اسىرەسە رەسەي مەن اجەربايجان ەلدەرىمەن بولعان كەلىسىمدەردى جۇزەگە اسىرۋ ەكەنىن ايتتى. ول جانە رەسەيمەن ساۋدا قارىم-قاتىناسى بۇرىنعىدان 80 پايىزعا ارتقانىن، الدا بۇدان جوعارىلاتۋ كەرەك دەدى. رەسەي جانە ازەربايجانمەن ساۋدا بارىس-كەلىسىن كەڭەيتۋ ماقساتىندا كاسپي تەڭىزىنىڭ وڭتۇستىك جاعالاۋلارىندا پورتتاردى، ولردىڭ ينفرا-قۇرلىمىن كەمەلدەندىرۋدى تاپسىردى.

قازىرگى يران پرەزيدەنتى حاسان رۋحاني لاۋازىمدى ورىنعا كەلگەلى بەرى يران مەن ەۋروازيا ەلدەرى اراسىنداعى قارىم-قاتىناستى بۇرىنعىدان جاقسارا ءتۇستى. رۋحاني اتالعان ەلدەرمەن دەربەس ساۋدا جولدارىن دامىتۋعا باسا ءمان بەرىپ كەلە جاتقانى انىق. الايدا، يران ءالى دە باتىس ەلدەرى ءۇشىن اقجارقىن اعايىن بولىپ سانالمايدى. جاقىندا يراندا جاڭا پرەزيدەنت سايلاۋى وتەدى. ەڭ ماڭىزدىسى بۇل سايلاۋعا وسى ەلدىڭ بۇرىنعى اتىشۋلى پرەزيدەنتى ماحمۇد احمەدينەجاد تا قاتىساتىن بولىپ وتىر.  ەگەر احمەدينەجاد سايلاۋدا جەڭىسكە جەتسە، وندا يراننىڭ سىرتقى ساياساتتارىندا وزگەرىستەردىڭ تۋىلۋى مۇمكىن. ءبارى بىردەي قازىرگى ەڭ نەگىزگى ساياسي وداقتاسى رەسەيمەن اراسى اجىراپ كەتپەۋدىڭ قامىن جاسايدى.

بۇگىن يراننىڭ جاساپ وتىرعان قادامى بيلىك باسىنىڭ اۋىسۋىنان بۇرىن، يراننىڭ ءتۇبىرلى مۇددەسىنە ساياتىن رەسەي جانە كاسپي تەڭىزىنە شەكتەسەتىن ەلدەرمەن بارىس-كەلىستى نىعايتۋ جولدارىن قاراستىرۋ ماقساتىندا بولىپ وتىر. كاسپي تەڭىزى يراننىڭ ەۋروازيا ەلدەرىنە شىعاتىن نەگىزگى جولدارىنىڭ ءبىرى. بۇل وڭىردەگى ەلدەرمەن بايلانىستى جاقسارتۋ يراننىڭ وزىنە دە زور پايداسىن تيگىزەدى.