تالىپتەر بايدەنگە قاراتا مالىمدەمە جاسادى

اقش-تاعى پرەزيدەنت سايلاۋىنىڭ ناتيجەسى بەلگىلى بولا سالىسىمەن اۋعانستانداعى تاليبان ۇيىمى مالىمدەمە جاسادى. ولار جو بايدەن رەسمي تۇردە پرەزيدەنت بولىپ جاتسا جىل باسىندا اقش-تىڭ قول قويعان بەيبىتشىلىك كەلىسىمىن ساقتاپ، امەريكا تاريحىنداعى ەڭ ۇزاق سوعىستى ءبىر جولاتا توقتاتۋىن ءۇمىت ەتكەن.

تالىپتەردىڭ وكىلى مۇحاممەد نايم اقپارات قۇرالدارىنا بەرگەن جاۋابىندا: «بۇل كەلىسىم اۋعانستان مەن اقش-تىڭ مۇددەلەرىنە سايكەس كەلەدى. كەز-كەلگەن ءىرى وزگەرىستەر كەلىسىلگەن تۇردە جۇزەگە اسىرىلۋى كەرەك. اقش-تىڭ ەندىگى ۇكىمەتى دە جالعاسىپ جاتقان بەيبىتشىلىك كەلىسىمىن ساقتايدى دەپ ۇمىتتەنەمىز»، – دەگەن.

ەستەرىڭىزدە بولسا، 29 ترامپ اكىمشىلىگى مەن تاليبان اراسىندا كەلىسسوز ماڭىزدى ناتيجەگە جەتتى.  كەلىسىم بويىنشا، 2021 جىلدىڭ مامىرىنا دەيىن اۋعانستاننان بارلىق امەريكالىق اسكەرلەردى جانە ناتو اسكەرلەرىن «شارتتى تۇردە» شىعارىپ كەتۋى كەرەك. بۇنىڭ ەسەسىنە تالىپتەرگە اۋعانستانداعى شەتەلدىك كۇشتەرگە شابۋىل جاساماۋ، «ءال-كايدا» جانە «يسلام مەملەكەتى» تەررورلىق ۇيىمدارىنىڭ اۋعانستاندا ارەكەت ەتۋىنە جول بەرمەۋ مىندەتتەرى جۇكتەلگەن. سودان باستاپ اۋعان جەرىندەگى امەريكالىق اسكەرلەر سانى 13 مىڭنان 4500-گە دەيىن قىسقاردى.

تالىپتەر مەن اقش اراسىنداعى كەلىسسوزدەردەن كەيىن اۋعانستاننىڭ ىشكى ديالوگى باستالعان ەدى. الايدا، دوحادا ءوتىپ جاتقان كەلىسسوزدەر ءتۇرلى داۋعا ۇلاسىپ، سوڭعى كەزدەرى جالعاسپاي توقتاپ قالدى. اۋعانستان پرەزيدەنتى اشراف عاني دە جەكسەنبى كۇنى جو بايدەندى سايلاۋداعى جەڭىسىمەن قۇتتىقتاعان. ول دا كابۋل مەن ۆاشينگتون تەرروريزمگە قارسى جانە بەيبىتشىلىكتى نىعايتۋ سالاسىنداعى بايلانىستارىن تەرەڭدەتەدى دەپ ۇمىتتەنەتىنىن ءبىلدىردى.

ترامپ سايلاۋ كەزىندەگى مالىمدەمەسىندە اۋعانستانداعى بارلىق امەريكالىق اسكەرلەر رودجەستۆونى ۇيىندە قارسى الاتىنىن ايتقان.  بىراق، قاراپايىم اۋعانستاندىقتار بولسا جو بايدەن كەلىپ امەريكالىق اسكەرلەردىڭ ەلدەن كەتۋ قارقىنىن باسەڭدەتەدى، سول ارقىلى تۇراقتى بەيبىتشىلىككە جەتۋگە كۇش سالادى دەپ ۇمىتتەنىپ وتىر.

بايدەن سايلاۋ قارساڭىنداعى مالىمدەمەسىندە، ەگەر ول پرەزيدەنت بولىپ كەلسە «ءال-كايدا» جانە «يسلام مەملەكەتى» سىندى تەررورلىق توپتاردىڭ سوعىس ءجۇرىپ جاتقان ەلدەن اقش مۇددەسىنە قاۋىپ توندىرمەس ءۇشىن ازداعان اسكەري كۇشتى ساقتاپ قالاتىنىن ايتقان. سونداي-اق، ول اقش-تىڭ اۋعانستانداعى جاعدايعا كيلىگۋىنە قارسى بولعان. دەگەنمەن، اقپان كەزىندە بايدەن «اۋعانستاندا ەشقاشان ىنتىماق ورنامايدى» دەگەن مالىمدەمە جاساپ، اۋعانستاندىقتاردىڭ نالاسىنا قالىپ ەدى.

ايتا كەتۋ كەرەك، اقش پەن تالىپتەر اراسىنداعى كەلىسىم جۇزەگە اسىپ جاتقانىمەن، اۋعانستانداعى زورلىق-زومبىلىق كۇشەيىپ كەتتى. تالىپتەر ەلدىڭ باسىم اۋماعىن وزىنە قاراتىپ، كابۋل بيلىگىن ىعىستىرىپ كەلەدى.

“The Qazaq Times”